| چکیده |
افراد کم‌توان ذهنی (ID) یک گروه اجتماعی آسیب‌پذیر هستند که جنبه سلامت آن‌ها برای افراد در‌گیر با این گروه مهم می‌باشد. بخشی از مأموریت المپیک ویژه، بهبود و رشد آمادگی جسمانی و سلامت کلی در این افراد است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نیمرخ ساختاری، آمادگی جسمانی و کیفیت زندگی پسران کم‌توان ذهنی شرکت‌کننده در المپیک ویژه ایران و مقایسه با همتایان خود که در المپیک ویژه شرکت نمی‌کنند، می‌باشد. نمونه پژوهش شامل 138 پسر کم‌توان ذهنی با و بدون سندرم داون در دو گروه، ورزشکار (40 پسر کم‌توان ذهنی بدون سندرم داون و 30 پسر با سندرم داون) با میانگین سنی 26/395/21، قد 1/065/1 و وزن 49/1379/67، و غیر ورزشکار (45 پسر کم‌توان ذهنی بدون سندرم داون و 23 پسر با سندرم داون) با میانگین سنی 75/163/20، قد 1/065/1 و وزن 10/1948/65، می‌باشند. جهت ارزیابی نیمرخ ساختاری، وضعیت افراد در سطح‌های فرونتال و ساجیتال همچون وضعیت‌های سر به جلو و کج گردنی با روش عکس برداری، کایفوز و لوردوز با خط‌کش منعطف، اسکولیوز با اسکولیومتر، راستای مکانیکی اندام تحتانی با گونیامتر، انحراف جانبی لگن و انحراف قدامی - خلفی لگن با تیلت‌سنج، راستای زانوها با کولیس، هایپر اکستنشن زانو با گونیامتر و افت ناوی با خط‌کش مورد بررسی قرار گرفتند. برای ارزیابی آمادگی جسمانی از مجموعه آزمون‌های یوروفیت ویژه شامل قدرت انفجاری پا (آزمون پرش طول)، قدرت دست (آزمون پرتاب توپ 2 کیلوگرمی)، استقامت موضعی عضلانی (آزمون دراز و نشست)، سرعت (آزمون 25 متر دویدن)، انعطاف‌پذیری (آزمون نشستن و رساندن) و تعادل (آزمون راه رفتن روی نیمکت) استفاده شد. جهت بررسی کیفیت زندگی این افراد، از پرسشنامه کیفیت زندگی اسچالاک و کیت (1993) استفاده شد. این پرسشنامه دارای 40 سوال، در 4 مولفه 10 سوالی است. مولفه‌های پرسشنامه، شامل: رضایت، کفایت / سازندگی، توانمندسازی / استقلال و تعلق اجتماعی / اشتراک اجتماعی می‌باشند و درنهایت نمره کلی کیفیت زندگی نیز محاسبه می‌شود. برای مقایسه دو گروه از نرم‌افزار SPSS و روش‌های آماری تی مستقل و یو من-ویتنی، در سطح معناداری (05/0P<) استفاده شد. نتایج نشان داد، در بخش نیمرخ ساختاری تنها در متغیرهای هایپر اکستنشن زانو (021/0=P)، و افت ناوی (003/0=P)؛ در بخش آمادگی جسمانی، در مولفه‌های انعطاف‌پذیری (035/0=P)، استقامت موضعی عضلانی (034/0=P)، قدرت انفجاری پا (025/0=P) و سرعت (000/0=P)؛ و همچنین در بخش کیفیت زندگی در مولفه‌های رضایت (017/0=P)، کفایت / سازندگی (023/0=P)، توانمندسازی / استقلال (011/0=P)، تعلق اجتماعی / اشتراک اجتماعی (000/0=P) و نمره کلی کیفیت زندگی (000/0=P) میان ورزشکاران و غیر ورزشکاران کم‌توان ذهنی با و بدون سندرم داون تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین برای دو گروه افراد کم‌توان ذهنی بدون سندرم داون و افراد سندرم داون نیز به‌طور جداگانه جهت بررسی دقیق‌تر، مقایسه درون‌گروهی انجام شد. با توجه به بررسی و نتایج حاصل، می‌توان نتیجه گرفت که المپیک ویژه ایران تأثیر مثبتی برای ارتقاء آمادگی جسمانی و کیفیت زندگی افراد کم‌توان ذهنی داشته است؛ امّا در بهبود وضعیت بدنی نتیجه مثبتی به دست نیامده است. بهبود شرایط جسمانی و روانی - اجتماعی این افراد که المپیک ویژه پیش‌قدم در آن می‌باشد، نیازمند داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌باشد. امّا با توجه به اطلاعات کم در این زمینه و گستردگی نمایندگی‌های المپیک ویژه ایران، به نظر می‌رسد بررسی دقیق‌تر محتوای برنامه‌های فعالیت بدنی در مراکز المپیک ویژه ایران و لحاظ نمودن برنامه‌هایی جهت اصلاح پاسچر، ضروری باشد.
|
