کد | bk-46187 |
---|---|
نوع | کاغذی |
عنوان | از رویا تا واقعیت: روایتی شخصی از دسترسپذیری شهر |
نویسنده | سروه شیخی |
ناشر | انتشارات توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین |
محل نشر | قم |
سال انتشار | 1398شمسی |
نوبت چاپ | 1 |
تعداد جلد | 1 |
تعداد صفحه | 152 |
زبان | فارسی |
قطع | رقعی |
موضوعات | معلولان — ایران — وضع اجتماعی ، فضاهای عمومی و معلولان ، معلولان — ایران — خدمات |
شابک | 978-622-621646-3 |
چکیده |
پیشگفتار وقتی سخن از امنیت در یک جامعه به میان میآید، افکار به سمت انواع گوناگونی از جمله امنیت اقتصادی، سیاسی، حقوقی و… میرود ولی این بار، سخن از امنیت شهروندی هست. شهروندی، مجموعه گستردهای از فعالیتهای فردی و اجتماعی است. فعالیتهایی که اگرچه فردی باشد، اما برآیند آنها به پیشرفت وضعیت اجتماع کمک خواهد کرد. بهطوریکه مشارکت آزادانه و عادلانه هریک از افراد جامعه، موجب ارتقای سطح زندگی کلیه افراد آن جامعه خواهد شد؛ البته آزادی هم یکی از نیازهای ضروری بشر است و انسان در هر شرایط و با هر ویژگی، نیازمند یک زندگی آزاد در قبال محیط، اجتماع و قانون است. از اینرو به بهانه امنیت نباید آزادی را کنار گذاشت، بلکه آزادی و امنیت و نیز عدالت در کنار هم و مکملهای یکدیگر هستند. باید توجه داشت که داشتن استقلال و زندگی امن، آزاد و عادلانه یکی از نیازهای اولیه هر انسانی با وجود داشتن هرگونه ویژگی فردی است. حال سوالی پیش میآید که یک فرد با وجود ناتوانی و معلولیت تا چه اندازه امکان داشتن یک زندگی عادی، آرام و مستقل را داشته و آیا جامعه پذیرای او بوده و امکان حضور در شهر را دارد؟ قابل ذکر است، موانعی که از حضور آزادانه و عادلانه افراد دارای معلولیت در محیط شهری جلوگیری میکنند، شامل دو گونه موانع محیطی و موانع فکری است. با توجه به اینکه جمعیت قابل توجهی از مردم ایران دارای معلولیت هستند و به دلیل جنگ، تصادفات، حوادث پزشکی، انواع بیماریها و مشکلات ژنتیکی و دیگر عوامل، آمار معلولان رو به افزایش است. با این وجود وقتی با دقت بیشتر به محیط اطراف خود نگاه کنید و به دنبال افراد دارای ناتوانی جسمی، حرکتی در شهر محل زندگی خود باشید و محققانه به موضوع نگاه کنید، افرادی را با وجود ضعفهای فیزیکی نمیبینید و ظهور و حضور آنان در خیابانها، در وسایل نقلیه عمومی یا مشارکت آنان در رخدادهای اجتماعی به چشم نمیآید، پس این افراد کجا هستند؟ جای تأسف دارد اگر بدانیم موانع محیطی و موانع فکری از حضور جمعیت زیادی در کشور ما به دلیل ضعفها و ناتوانیهای جسمی ممانعت کرده و این افراد در خانههایشان زندانی و طرد شده هستند و امکان حضور در شهر را ندارند. این در حالیست که در کشوری اسلامی زندگی میکنیم که باید مظهر عدالت بین انسانها باشد. با بررسی موانع و سعی در رفع آن میتوان شرایطی را به وجود آورد تا این افراد به طور مستقل و آزادانه امکان زندگی برایشان فراهم شود. باتوجه به اینکه بالاترین سطح محدودیت در میان افراد دارای ناتوانی جسمی، حرکتی استفاده از ویلچر است، در این کتاب سعی شده مشکلات افراد ویلچری بررسی شود تا با رفع موانع پیش روی آنها، این موانع، برای افراد دارای انواع ناتوانیهای دیگر هم هموار شود. اگرچه افراد دارای معلولیتهای حسی یعنی؛ نابینایان و ناشنوایان هم قطعاً با مشکلات و کمبودهایی مواجه هستند ولی نیازهای این افراد در مواردی با نیازهای افراد دارای معلولیت جسمی، حرکتی هم سنخ نیست، از اینرو با بررسیهای جداگانه باید به آنها پرداخت. کارشناسان اغلب به موانع محیطی توجه مینمایند و موانع فکری و نگرشی در جامعه برای آنها اهمیت ندارد؛ در حالی که موانع نگرشی از موانع اصلی حضور آزادانه و عادلانه افراد دارای معلولیت است. اگر همه موانع محیطی ساماندهی شود و همه مکانها مناسبسازی گردد و معماری شهری به روش کاملاً علمی و ایدهآل اجرا شود ولی فرهنگ آن جامعه ارتقا پیدا نکند و نگاه منفی به معلولان وجود داشته باشد و مردم به تساوی حقوق افراد عادی با معلولان باور و اعتقاد نداشته باشند و خانوادهها حضور فرزندانشان را در جامعه مذموم بدانند و شهروندان با دیدن فردی که معلولیت دارد، رفتار و گفتار نامناسب داشته باشند، این شهر سامانمند و مطلوب نخواهد شد. از اینرو لازم است محیط شهری و تفکر و فرهنگ شهروندی با هم اصلاح شوند. اگرچه معماری دسترسپذیر یا همه شمول که همان معماری قابل استفاده برای کلیه افراد جامعه است، یک سبک خاص و یا شیوه جدید در معماری به شمار نمیآید و به عنوان یک رویکرد در شهرسازی تنها با اصلاح برخی از دستورالعملهای اجرایی و اصلاح ضوابط و استانداردهای معماری با هر نوع سبک معماری، امکان حضور کلیه افراد جامعه به فضاهای مختلف اعم از خصوصی و عمومی فراهم میشود. علاوه بر آن، ایجاد رشته مطالعات معلولیت، فرهنگ و اندیشه هم در دروس دانشگاهی، در ساختن شهر امن و عادلانه و آزاد بسیار اهمیت دارد. بنابراین شهر دسترسپذیر بدون شهروند فرهنگپذیر ممکن نیست. در کتاب حاضر اینجانب تنها با بررسی کمبودها و مشکلات موجود در شهر محل زندگی خود یعنی تهران پایتخت کشور ایران، تا حدودی استانداردها و ابعاد و اندازههای مناسب فضایی را ذکر کرده تا با رعایت آن، شهر دسترسپذیر تحقق یابد. با توجه به اینکه همه افراد در معرض انواع بیماریها و معلولیت هستند؛ به ویژه زندگی مدرن جدید، امکان بروز حوادث را افزایش داده و افراد بیش از گذشته در معرض معلولیتهای مختلف قرار دارند. از اینرو وظیفه مدیریت شهری حرفهای، ساختن شهری برای همگان است، تا جوان و سالمند؛ کودک و بزرگسال، فرد دارای معلولیت و فرد فاقد آن، به راحتی در این شهر زندگی امن و بدون دغدغهای داشته و از امکانات آن عادلانه استفاده کنند. به دلیل اهمیت دادن شهردار تهران به موضوع و ابلاغیه به مسئولین و کارگزاران شهرداریهای مناطق مختلف در راستای اجرای صحیح قوانین دسترس پذیری، امید است که شهر تهران بتواند الگوی مناسبی برای دیگر شهرهای کشور شده و علاوه بر آن موانع نگرشی که تا حدودی به آن اشاره شده است، با بررسی رفتارهای تبعیض آمیز جامعه و تلاش برای اصلاح آن موجب میشود تا به زودی امکان حضور افراد بیشتر با شرایط مختلف جسمی در کلیه شهرهای کشور فراهم شود. سروه شیخی 12 آذرماه 1398 |
تاریخ ثبت در بانک | 21 تیر 1400 |
فایل پیوست |