کد bk-24102  
نوع کاغذی  
عنوان شهیدی (1302- 1396): شاهد یک قرن تلاش در عرصه ناشنوایی  
نویسنده علی نوری  
ناشر انتشارات توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین  
محل نشر قم  
سال انتشار 1398شمسی  
نوبت چاپ 1  
تعداد جلد 1  
تعداد صفحه 400  
زبان فارسی  
قطع وزیری  
موضوعات شهیدی، سیدرضا‌قلی، ‫1302‬-1396 ، ناشنوایان — ایران — سرگذشتنامه ، معلمان ناشنوایان — ایران — سرگذشتنامه  
شابک 978-622-6216-33-3  
چکیده مرحوم سید رضاقلی شهیدی در 10 دی‌ماه 1302 (تاریخ تولد شهیدی در شناسنامه‌اش 10 ماه جدی (دی‌ماه) 1302 ثبت شده ولی در کارنامه تحصیلی او که در مدرسه باغچه‌بان ثبت شده، تاریخ تولدش را 17 شهریور 1302 نوشته است) در تهران چشم به جهان گشود و در دهم اردیبهشت‌ماه 1396 چشم از جهان فروبست. نود و چهار سال در این جهان با عزت و شرافت، با عشق به ناشنوایان و با خدمت و فعالیت سازنده زندگی نمود. او آخرین شخصیت از نخبگان نسل دوم ناشنوا و فعال در جامعه ناشنوایی است.
مرحوم جبار باغچه‌بان (1264-1345) اصلی‌ترین چهره و شخصیت فعال در جامعه ناشنوایی ایران از نسل اول بود. شاگردان او مثل مرحوم شهیدی نسل دوم فعالان جامعه ناشنوایی ایران را تشکیل می‌دهند. اهمیت آن عزیز سفر کرده، در این است که چهار نسل از کنشگران ناشنوایی را دید، با آنان گفت‌وگو و تعامل داشت. و با شخصیت‌های موثر در جامعه هدف از چهار نسل در ارتباط سازنده بود. او را می‌توان پیام‌دار و ناقل تجارب نسل اول جامعه ناشنوایی به سه نسل دیگر دانست، از این‌رو «تاریخ زنده» با خاطرات و اطلاعات بسیار بود. حیف که جامعه، نهادهای مدنی و متصدیان امور مددجویی در ایران قدر اینگونه سرمایه‌های ملی را نمی‌دانند و به راحتی از کنار این گنجینه‌های عظیم عبور می‌کنند. مدیران آموزشی چند بار از مرحوم شهیدی دعوت کردند تا در مدارس برای دانش‌آموزان صحبت کند؟ و او را به میان نوجوانان و جوانان ببرند تا آینده‌سازان ایران، باغچه‌بانی دیگر با همه صداقت و پاکی و با اخلاقیات زیبایش را حس و لمس کنند؟
مدیران دولتی چرا او را به میان نوجوانان و جوانان ناشنوا نبردند تا از تجربیات و موفقیت‌هایش بگوید و علل رشد و موفقیت را عیناً به بچه‌ها یاد بدهد؟
سید رضا شهیدی اکنون در میان ما نیست؛ امّا فرزندان و شاگردانی به یادگار گذاشته که هر کدام کوشا و کارآمد و خلاق هستند. خانم شیدا شهیدی را ناشنوایان به خوبی می‌شناسند و یکی از نخبگان، تربیت یافته او است.
وقتی خبر درگذشت آقای شهیدی را شنیدیم، تصمیم گرفتیم خدمات و فعالیت‌ها، نیز شخصیت و اخلاقیاتش را به عنوان یک الگو معرفی کنیم و با تدوین یک کتاب علاوه بر الگوسازی، آن را هدیه روح پر فتوحش کنیم. اکنون مجموعه حاضر را تقدیم همه علاقه‌مندان و دوست داران آن مرحوم می‌نماییم.
هر بار از طرف «دفتر فرهنگ معلولین» از آن مرحوم درخواست مصاحبه یا پرسیدن سوال را مطرح می‌کردیم با آغوش باز پذیرا بود، با اینکه در نود سالگی معمولاً تاب و توان انسان کاهش می‌یابد. اما ایشان با رویی خندان و چهره‌ای بشاش و شاداب می‌نشست و پس از دریافت پرسش‌ها، با دقت پاسخ می‌گفت. خودش ناشنوا بود ولی چند درصدی می‌توانست با تلفظ واژه‌ها مقاصدش را تفهیم کند. با این وجود، به رابط یا مترجم بسیار احترام می‌گذاشت و پیشرفت جامعه ناشنوایی را مرهون زحمات رابط‌ها (مترجم) می‌دانست.
بی‌شک نام و آوازه ایشان در تاریخ ایران و در تاریخ ناشنوایی ماندگار خواهد ماند. اما رسالت بازماندگان، شاگردان و آشنایانش سخت‌تر از گذشته است. زیرا اینان باید با وظیفه شناسی، این سرمایه ملی، فکری و معنوی را از فراموشی حفظ نموده و به نسل‌های کنونی و آینده معرفی کنند.
مدیریت دفتر فرهنگ معلولین به خانواده داغدار، همسری که عمری را پا به پای آقای شهیدی در انواع فعالیت‌های ناشنوایی مشارکت نمود؛ به خانم شیدا که راه پدرش را تداوم بخشیده و دیگر اعضای خانواده نمونه، فعال و پویای شهیدی تسلیت عرض می‌کند. نیز برای اینکه کارمندان و مدیریت دفتر فرهنگ معلولین اخلاص و محبت خود را نسبت به آن مرحوم و خانواده‌اش اثبات کند، مجموعه حاضر را آماده و تقدیم نمود. پس از اینکه کتاب را برای خانواده و خانم شیدا فرستادیم. ایشان اسناد و مدارک دیگری همراه با ملاحظات و معرفی اشکالات و خطاها فرستادند. از این‌رو درصدد برآمدیم تا کتاب کامل‌تری درباره ایشان آماده کنیم.
لازم به یادآوری است. بر اساس رویه معمول در دفتر فرهنگ معلولین پس از آماده شدن هر کتاب نخست حدود ده نسخه آماده می‌شود و به افراد خبره داده می‌شود یا در سایت‌ها و کانال‌ها در اختیار عموم قرار می‌گیرد و پس از دریافت نظریات عموم به انتشار نهایی آن اقدام می‌شود.
در دهم خردادماه 1397 این اثر را در چند گروه شبکه تلگرام معرفی کردیم. بلافاصله بعضی نویسندگان و پژوهشگران نخبه عکس‌العمل مثبت نشان دادند و از این کتاب استقبال شایانی نمودند.
همین جا لازم است از خانم شیدا شهیدی تشکر ویژه داشته باشیم، چون مجموعه اسناد و مدارکی که فرستاد تا سی درصد متن کتاب را ارتقا داد. از این‌رو مجدداً از خلوص و صفای باطنی و انسانیت کم نظیر ایشان تشکر می‌نماییم. اسناد و مدارک بسیار جالبی فرستادند، برخی مطالب و اسناد ارسالی توسط ایشان موجب می‌شود جامعه ایرانی تلقی و ذهنیت عمیق‌تر نسبت به مرحوم شهیدی پیدا کند.
در واقع اگر اینگونه مساعدت‌های خانم شهیدی نبود این اثر به این صورت و با ساختار کنونی منتشر نمی‌شد و خدمت ایشان به این کتاب موجب افزایش کیفیت و کمیت آن شده است.
خانواده شهیدی و خانواده باغچه‌بان از معدود خانواده‌هایی هستند که تربیت و انسانیت مداری آنان زبانزد است و هر چه درباره آنها بگوییم کم گفته‌ایم. زیرا حداقل شکل‌گیری هویت مدنی جامعه ناشنوایان ایران و تحولات این جامعه در فرهنگ، آموزش و پرورش، ورزش، نهادهای مدنی، نهادهای رفاهی و معیشتی مدیون و مرهون زحمات این دو خاندان است.
اما وظیفه شناسی آحاد ناشنوایان ایران به ویژه نخبگان ناشنوا ایجاب می‌کند به هر روشی که صلاح می‌دانند و می‌توانند از مرحوم باغچه‌بان، مرحوم شهیدی و بازماندگانشان تشکر نمایند. کانون ناشنوایان ایران وظیفه سنگین‌تری بر عهده دارد و چشم‌ها همه به سوی این کانون است. حداقل سالروز درگذشت مرحوم شهیدی به نام روز خجسته «ناشنوایی و مدنیت» و سالروز درگذشت مرحوم باغچه‌بان به نام روز «ناشنوایان و آموزش و پرورش» پیشنهاد گردد. چون مرحوم باغچه‌بان در پایه‌گذاری نظام آموزشی ناشنوایان موثر بود و مرحوم شهیدی در شکل‌دهی و تأسیس مراکز رفاهی و مدنی و اجتماعی فعال بود.
اقدام ضروری دیگر ثبت اقدامات مرحوم شهیدی در تاریخ ایران و نیز در نهادهای فرهنگی بین‌‌المللی است. قبل از این لازم است چند اثر مرجع با ساختار مضبوط بین‌‌المللی درباره ایشان منتشر گردد. انتشار یک عنوان کتابشناسی و یک عنوان سالشمار رخدادهای زندگی از همه ضروری‌تر است.
همچنین بر خود لازم می‌دانیم از استاد مکرم حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی نماینده آیت اللّه العظمی سید علی سیستانی تشکر ویژه داشته باشیم. توصیه‌ها و حمایت‌های بی‌دریغ ایشان موجب رشد و باروری شده است. ایشان در هر شرایطی از معلولان و نخبگان دارای معلولیت حمایت کرده است. از همه عزیزان پژوهشگر و آگاه به مسائل ناشنوایی خواهشمندیم با نقدها و نظریه‌های اصلاحی خود این اثر را استحکام بخشند.
علی نوری
تیرماه 1398
 
تاریخ ثبت در بانک 2 شهریور 1398  
فایل پیوست
تصویر