کد bk-17373  
نوع الکترونیک  
عنوان احکام شرعی معلولین ذهنی بر اساس آراء حضرت آیت اللّه العظمی سید علی حسینی سیستانی مدظله العالی  
به کوشش مریم قاسمی  
به کوشش اعظم قاسمی  
دیگر زیر نظر محمد نوری  
ناشر دفتر فرهنگ معلولین (قم)  
محل نشر قم  
سال انتشار 1396شمسی  
نوبت چاپ 1  
تعداد جلد 1  
تعداد صفحه 150  
زبان فارسی  
قطع وزیری  
چکیده طبقه‌بندی موضوعی فقه، حدیث و قرآن کریم در دوره معاصر بیش از گذشته خواهان و طرفدار پیدا کرده است. زیرا هر کس بر اساس تخصص و رشته‌ای که تحصیل یا تدریس یا پژوهش می‌کند، پیگیر موضوعات است. از طرف دیگر وسعت این دانش‌ها بسیار گسترده شده و هیچ کس نمی‌تواند در همه زمینه‌ها و همه مسائل، این علوم مثل فقه، تخصص پیدا کند.
به همین دلیل در سال‌های اخیر رساله‌های عملیه هم تخصصی و موضوعی شده است. مثل احکام دختران، احکام پسران، مسائل پزشکی و غیره.
در سال 1394 درخواست‌هایی از ایران و برخی کشورها به دفتر فرهنگ معلولین رسید و خواستار مجموعه سازی احکام بر اساس انواع معلولیت‌ها بودند؛ تا آموزش این احکام آسان‌تر گردد. از این رو این دفتر پنج عنوان کتاب درباره احکام معلولان جسمی – حرکتی، احکام معلولان ذهنی، احکام نابینایان، احکام ناشنوایان و مسائل پیشگیری بر اساس فتاوای حضرت آیت اللّه العظمی سیستانی آماده انتشار نمود. این احکام نخست از متن رساله عملیه استخراج شد؛ سپس فتاوایی که به روش استفتاء دریافت شده بود، به آنها افزوده شد.
معلولین همچون دیگر افراد دارای حقوق فردی و حقوق اجتماعی می‌باشند. اما حقوق اجتماعی آنان در رساله‌های عملیه و توضیح المسائل‌ها مطرح نشده یا کمتر مطرح شده است. اما حقوق فردی آنان شامل احکام عبادی و معاملات فردی در این پنج دفتر آمده است. ولی وظایف اجتماعی آنان که به اقسام فرهنگی، سیاسی و اقتصادی طبقه‌بندی شده، در این دفاتر مورد توجه نبوده است.
بنابراین به منظور سهولت و آسانی دسترسی معلولان به احکام و وظایف شرعی، مسائل و احکام هر قشر از معلولان تفکیک شده است. البته به همین دلیل قبلاً رساله‌ها و توضیح المسائل‌هایی برای کارگران، دختران، پسران، دانش‌آموزان، دانشجویان و زنان منتشر شده بود. نکته مهمّ دیگر که تذکار آن لازم است، فقدان منابع فقهی درباره انواع معلولیت‌ها و از منظر فقه شیعه است. و تا کنون آثاری درباره فقه معلولیتی یا در بررسی استدلالی مسائل فقهی معلولان بر اساس فقه شیعه عرضه نشده است. دفتر فرهنگ معلولین به توصیه جناب حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی زیدعزه کار را آغاز و دفاتر جامع شامل مسائل شرعی معلولین بر اساس نظریات حضرت ایت اللّه العظمی سیستانی آماده و منتشر کرده است، البته فقط به فتاوا اکتفاء نشد و بخشی از هر کتاب به بررسی استدلالی و کارشناسانه موضوع اختصاص یافت.
دفتر حاضر درباره معلولیت ذهنی است و شامل دو فصل است. فصل اول مجموعه فتاوای حضرت ایت الله العظمی سیستانی درباره مسائل معلولیت ذهنی است. و در فصل دوم چند مطلب درباره ماهیت و دیگر جنبه‌های معلولیت ذهنی آمده است. هدف این است که منابعی در اختیار افرادی که می‌خواهند در این زمینه، پایان نامه یا تحقیقی بنویسند، گذاشته شود و از این طریق زمینه‌های گسترش پژوهش‌ها فراهم آید.
یادآوری این نکته ضروری است که تحقیقات گسترده درباره ابعاد و مسائل معلولیت ذهنی توسط روانشناسان، جامعه شناسان و حقوقدانان انجام و عرضه شده است. زیرا با گسترش زندگی ماشینی و شهری مدرن بیماری‌های روانی و روحی بسیار توسعه یافته و دارای تنوع بسیار زیاد است. اما هنوز این مسائل در حوزه‌های علمیه و از نگاه علوم شرعی مثل فقه مطرح نیست.
معلولان ذهنی اغلب در یک جنبه از عقل و ذهن مشکل دارند ولی در ابعاد دیگر، گاه نبوغ و خلاقیت خارق العاده دارند. معلولان ذهنی ایران هر سال در پارالمپیک شرکت می‌کنند و چندین مدال طلا و نقره و برنز دریافت می‌کنند.
پس معلوم می‌شود آنان در مسائلی می‌توانند پیشرفت کنند و یکسره و تماماً سفیه و مجنون نامیدن آنان اشتباه است. بررسی این موضوع از منظر فقه اسلامی در این دفتر تا حدّی بررسی شده است و تلاش شده زوایای معلولیت ذهنی گشوده شده و احکام آن عرضه شود. از همه منتقدان و فرهیختگان استدعا داریم راهنمایی‌های خود را از ما دریغ نفرمایند.  
تاریخ ثبت در بانک 11 مهر 1396  
فایل پیوست
تصویر
 
تصویر