کد ts-4980  
عنوان اول مقایسه اثر دو برنامه آموزشی جدید و رایج "آموزش در خانواده برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه" ویژه توان‌یاران محلی بر کیفیت آموزش‌های ارایه‌شده به خانواده‌های دارای معلول جسمی‌حرکتی  
نویسنده محسن ایروانی  
استاد راهنما نیکتا حاتمی‌زاده  
اسناد مشاور سمانه حسین زاده  
اسناد مشاور احمد فتوحی  
نوع کاغذی  
دانشگاه دانشگاه علوم بهزیستسی و توانبخشی  
مقطع کارشناسی ارشد  
رشته توانبخشی و بازپروری  
سال دفاع 1388شمسی  
زبان فارسی  
موضوعات برنامه آموزشی ، توانبخشی مبتنی بر جامعه ، آموزش زندگی خانوادگی ، کیفیت آموزش و پرورش ، کمک‌یادگیری برای معلول ، فرایند آموزش  
چکیده از سال 1374 که اجرای برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه در کشور آغاز شد، برنامه آموزش کارکنان محلی توانبخشی به شیوه ای واحد اجرا شده است و با توجه به لزوم ارتقا شیوه های آموزشی برای اثربخش نمودن آموزش های ارایه شده، پژوهش حاضر به مقایسه اثر برنامه آموزشی جدید "آموزش در خانواده معلولان جسمی حرکتی برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه" ویژه توان‌یاران با برنامه آموزشی رایج بر کیفیت آموزش های ارایه شده به خانواده های افراد دچار معلولیت جسمی حرکتی در مناطق روستایی پرداخت. این پژوهش از نوع تجربی و کارآزمایی میدانی است که به روش پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دو گروه آموزشی به شیوه جدید و رایج مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای وابسته شامل آگاهی، مهارت و نگرش مراقبان اصلی خانوادگی بوده و آموزش در خانواده به عنوان متغیر مستقل بود. جامعه آماری، مراقبان اصلی خانوادگی و معلولان جسمی حرکتی تحت پوشش خدمت آموزش در خانواده برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه در روستاهای شهرستان خرم‌آباد بودند. شیوه نمونه‌گیری مراقبان خانوادگی تحت پوشش توان‌یاران دو گروه، به صورت تصادفی بود. توان‌یاران مورد پژوهش 34 نفر (18 نفر در گروه آموزش دیده به شیوه جدید و 16 نفر در گروه آموزش دیده به شیوه رایج) و مراقبان 128 نفر بودند (64 نفر در هر گروه). یک گروه از توان‌یاران با استفاده از تکنیک‌های آموزش موثر و کتابچه های بازنگری شده 16-8 برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه به شیوه جدید و گروه دیگر با استفاده از کتابچه‌های فعلی و با روش روخوانی به شیوه رایج مورد آموزش قرار گرفتند. پرسش نامه های مربوط به آگاهی و مهارت مراقبان محقق ساخته بود و بر اساس محتوای کتابچه های شماره 9 تا 16 تهیه شد. همچنین پرسش نامه‌ای جهت بررسی نگرش مراقبان تهیه شد. روایی پرسش نامه ها از طریق روایی صوری با نظر متخصصین و ارزیابی بر روی خانواده های معلولان و پایایی آن ها از طریق آزمون- باز آزمون با ضریب همبستگی 0/92 در سوالات نگرش و 0/98 در سوالات آگاهی مورد تایید قرار گرفت. فرم های جمع آوری داده‌ها از طریق مشاهده مستقیم، معاینه و مصاحبه تکمیل شدند. این داده ها توسط نرم افزار spss و با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی، کای دو، من ویتنی، ویلکاکسون، ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌های تعمیم یافته خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.در مقیاس 100-0 ، در ارزیابی مراقبان خانوادگی افزایش نمرات آگاهی (33/48±95/72) و مهارت (21/98± 81/97) مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید نسبت به افزایش نمرات آگاهی(23/71± 26/75) و مهارت (25/27± 31/7) مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه رایج بیشتر بود (P <0/0001 ). نگرش مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید درباره اثربخشی اقدامات توانبخشی در منزل بطور معناداری مثبت‌تر از گروه دیگر بود ( P<0/0001 ). درصد بیشتری از مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید، با سپردن فرد معلول به مراکز نگهداری کاملا مخالف بودند(0/005 =P). یافته‌های جانبی حاصل از این پژوهش بدین شرح بود: درجه خستگی مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید به میزان معناداری کمتر از مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه رایج بود(P <0/0001 ). وضعیت روابط اجتماعی افراد معلول در دو گروه تفاوت معنا داری نداشت. درصد بیشتری از مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید، از تحت پوشش آموزش در خانواده بودن رضایت کامل داشتند(39% در برابر 20% ؛ 0/003=P). میزان همکاری مراقبان در انجام تمرین ها پس از آموزش در خانواده در مراقبان تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید بیش از گروه دیگر بود (P<0/0001 ). از نظر مطالعه کتابچه و بکارگیری محتوای آن توسط مراقبان، دو گروه در شرایط یکسانی قرار داشته و تنها یک نفر که کتاب را نگرفته بود، آن را مطالعه نکرده بود و 10 نفر گزارش کردند که محتوای کتابچه را بکار نبسته بودند. استفاده از شیوه جدید آموزش توان‌یاران محلی، باعث بالا رفتن سطح آگاهی و مهارت توان‌یاران نسبت به شیوه رایج شد. همچنین آگاهی، مهارت، میزان همکاری، رضایت و نگرش در حیطه های اثربخشی اقدامات در منزل و سپردن معلول به مراکز نگهداری در مراقبان خانوادگی افراد معلول که تحت پوشش توان‌یاران آموزش دیده به شیوه جدید بودند، نیز افزایش داشت و خستگی ناشی از مراقبت از معلول در آن ها کاهش داشت. با توجه به عملی بودن اجرای آموزش به شیوه جدید برنامه ریزی برای جایگزینی شیوه جدید برای ارتقاء عملکرد توان‌یاران و کیفیت آموزش‌هایی که به مراقبان ارایه می دهند شایسته به نظر می‌رسد.
 
تاریخ ثبت در بانک 3 خرداد 1395  
فایل پیوست
تصویر