| چکیده |
هدف: تعداد فزاینده‌ای از افراد در حال سپری کردن دوران سالمندی خود با معلولیت‌هایی هستند که یا با آنها متولد شده‌اند و یا در بزرگسالی به آن مبتلا شده‌اند. درک اهمیت سالمندی موفق و عوامل مرتبط با آن در مورد این گروه از افراد بسیار مهم است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی وضعیت سالمندی موفق و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در سالمندان دارای کم‌توانی جسمی ساکن شهر تهران می‌باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری مطالعه شامل تمام سالمندان (بیش از 55 سال سن) دارای کم‌توانی جسمی، ساکن شهر تهران و دارای عضویت در انجمن‌های مرتبط با سازمان بهزیستی، در سال 1399-1400 است که به صورت در دسترس، 153 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش چک لیست اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه سالمندی موفق (زنجری و همکاران 1395)، پرسشنامه احساس عدالت اجتماعی (عریضی و مومنی 1383)، پرسشنامه ویژگی‌های ابعاد شبکه اجتماعی (محمدی و همکاران 1389) و پرسشنامه پایگاه اجتماعی-اقتصادی (اسلامی و همکاران 1392) بود. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون، تی، دو گروهه مستقل، آنالیز واریانس و رگرسیون خطی تعمیم یافته تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه میانگین سنی پاسخگویان برابر با 8.4 ± 64.27 سال و 56.9 درصد آنان مردان بودند. بیشترین میانگین ابعاد سالمندی موفق پاسخگویان مربوط به بعد معنویت (65.03)، و کمترین آن مربوط به بعد امنیت مالی-محیطی (41.43) گزارش شد. در این مطالعه با تعدیل اثر متغیرهای دموگرافیک، رابطه متغیرهای وابسته اصلی با سالمندی موفق بررسی گردید؛ که نتایج نشان داد، نمره پایگاه اجتماعی- اقتصادی رابطه معنی‌داری با سالمندی موفق دارد ولی احساس عدالت اجتماعی رابطه معنی‌داری با سالمندی موفق ندارد. در بین ابعاد مختلف ویژگی های ابعاد شبکه اجتماعی همه ابعاد به جز بعد صمیمت با سالمندی موفق، رابطه معنی‌داری دارند. همچنین بررسی ابعاد سالمندی موفق با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین پایگاه اجتماعی-اقتصادی با ابعاد سالمندی موفق (p= <0/001,r= 0.519) و بین ویژگی ابعاد شبکه اجتماعی با ابعاد سالمندی موفق (بعد ساختاری شبکه (اندازه شبکه(p= <0/001,r= 0.289)، بعد تعاملی (فراوانی تماس(p= <0/001,r= 0.384) و بعد تعاملی (قوت پیوند(p= <0/001,r= 0.339)، ابعاد حمایتی(حمایت عاطفی و ابزاری(p= <0/001,r= 0.441)) با ابعاد سالمندی موفق سالمندان دارای کم‌توانی جسمی ساکن شهر تهران وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه می‌تواند برای سیاست گذاران و برنامه‌ریزان برای سیاست‌گذاری‌های کلان اجتماعی و اقتصادی و توجه به سالمندی موفق افراد دارای کم توانی جسمی مفید باشد. همچنین نتایج به مددکاران اجتماعی در راستای توانبخشی اجتماعی سالمندان دارای کم‌توانی کمک می‌کند تا با استفاده از منابع محلی و جامعه‌ای و تشکیل گروه‌های همیار، برای توسعه شبکه اجتماعی و بهبود اوضاع اقتصادی-اجتماعی آنها مداخلاتی را طراحی و اجرا نمایند.
|
