چکیده |
سینما به عنوان یک رسانه در انتقال معنا و مفاهیم کاربرد فراوانی دارد. سینماگران با استفاده از سینما به بازنمایی واقعیت های اجتماعی زندگی میپردازند که گاه سبب تغییر یک فرهنگ و گاه موجب تحکیم و تثبیت آن میشوند. سینما با استفاده از قابلیت بازنمایی زندگی اجتماعی میتواند نشان دهنده رفتارهای جوامع مختلف در برخورد با مسائل اجتماعی باشد. معلولیت نیز یک پدیده اجتماعی است که دامن گیر بسیاری از افراد در سطح جهان است. بدین منظور در این پایاننامه به بررسی نحوه بازنمایی پدیده معلولیت در سینما با عنوان «بازنمایی معلولیت در سینمای ایران و جهان؛ مطالعه موردی چهار فیلم سینمایی؛ شامل فیلمهای «پای چپ من؛ داستان زندگی کریستی براون»، «حوض نقاشی»، «رنگ خدا» و «فارست گامپ»" پرداخته شده است. این تحقیق با هدف بررسی چگونگی بازنمایی معلولیت در سینمای ایران و جهان، تفاوت و شباهتهای نحوه بازنمایی معلولیت در یک مطالعه تطبیقی انجام شده است. محقق در این بررسی سعی دارد به سئوالاتی از قبیل؛ «کدام جنبههای زندگی معلولان در سینمای ایران بازنمایی شده و چه کلیشههایی بازتکثیر شده است؟ نحوه بازنمایی معلولیت در سینمای ایران و جهان چگونه است و چه شباهتها و تفاوتهایی دارد؟» پاسخ دهد. این تحقیق به روش کیفی بر مبنای تحلیل نشانهشناسی با رویکرد جان فیسک انجام شده است. نحوه گردآوری دادهها بر اساس روش اسنادی و مطالعات کتابخانهای است. واحد تحلیل نیز پلان یا نما است. مطالعه نشانه شناسی در این چهار اثر سینمایی نشان داد که طرد، تمسخر، ترحم و داغ ننگ از مهمترین آسیب های اجتماعی است که معلولان از آن رنج میبرند. در همه آثار بررسی شده به موضوع قابل تأمل آموزش اهمیت داده شده و تأثیر آن بر تحول در زندگی فرد معلول نشان داده می شود. هر چهار اثر سعی کرده اند به اشکال گوناگون این موضوع را بیان کنند که معلولان نیز مانند سایر شهروندان در محیطی نسبتاً یکسان و به دور از هرگونه رفتار تبعیضآمیز حق تحصیل برابر دارند. البته، در فیلمهای خارجی مورد بررسی؛ معلولان را افرادی دارای استعدادهای بالقوه نشان میدهند که اجتماع پیرامونشان برای بالفعل کردن این استعدادها آنها را یاری می دهند، اما در فیلمهای ایرانی هرچند که فرد معلول را حاضر در جامعه نشان میدهند اما به شکوفا شدن استعداهای این افراد کمتر توجه شده است.
|