| کد | ts-47505 |
|---|---|
| عنوان اول | اثر بخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه فعال بر درک زمان در کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش فعالی |
| نویسنده | نگین دارائی‌فرد |
| استاد راهنما | مهدیه عزیزی بندرآبادی |
| اسناد مشاور | فرنگیس دمهری |
| نوع | کاغذی |
| دانشگاه | دانشگاه علم و هنر یزد، دانشگاه علم و هنر اشکذر |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | 1399شمسی |
| زبان | فارسی |
| چکیده | هدف از این پژوهش بررسی اثر بخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه ی فعال بر ادراک زمان کودکان دارای اختلال ADHD است. اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی یکی از رایج ترین اختلالات عصب روانپزشکی در دوران کودکی است که اغلب تا بزرگسالی تداوم می یابد و مشخصه ی اصلی آن الگوی پایدار کاهش توجه، افزایش تکانش گری و بیش فعالی است. براساس DSM5 تا سن دوازده سالگی باید پنج علامت بی توجهی/ بیش فعالی نمایان شود و تخریب ناشی از این اختلال حداقل در دو محیط دیده شود و کارکرد های اجتماعی و تحصیلی فرد نیز مختل شود. این اختلال دارای سه نوع متمایز نارسایی توجه، بیش فعالی یا تکانشگری و مدل ترکیبی است. بطور معمول اختلال نافرمانی، اختلال سلوک، طیف اوتیسم، اختلاهای یادگیری ویژه مثل نارساخوانی با ADHD همبودی دارند. بطور متوسط سهم وراثت در بروز این اختلال 80 تا 90 درصد است و در مجموع مطالعات خانواده ها، دوقلوها، فرزندخوانده ها تاثیر عوامل ژنتیک را در بروز این اختلال نشان می دهند. افراد مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی آسیب های عصب روان شناختی، مغزی، ررفتاری و هیجانی زیادی را نشان می دهند. تحقیقات نشان می دهند که زیربناهای عصبی و شناختی مختلفی برای ADHD وجود دارد. تحول قطعه ی پیشانی در این کودکان با تاخیر همراه است که منجر به نقص در کارکردهای اجرایی می شود. کارکردهای اجرایی، رفتارهای هدفمند و ارادی هستند که به یکپارچه سازی و مدیریت معطوف به هدف کمک می کنند تا افراد پیامدهای کوتاه مدت و بلندمدت را بطور همزمان در نظر بگیرد. بازداری پاسخ، برنامه ریزی، سازمان دهی؛ فراشناخت، مدیریت زمان و حافظه ی فعال از مولفه های کارکردهای اجرایی هستند. نقص در حافظه ی فعال که خود معلول نقص کارکردهای اجرایی است موجب مشکلاتی در نگهداری رویدادها در ذهن و پیش بینی و ادراک زمان است. ادراک زمان ناقص از نشانه های اصلی کودک دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی است. طبق نظر بارکلی، نارسایی حافظه ی فعال مانع رشد مناسب حس ادراک زمان درکودکان دارای اختلال ADHD است. ادراک زمان نوعی فرآیند تطابقی است که موجب سهولت پیش بینی رویدادها و نیز سازمان دهی و طراحی رفتارهای آینده می شود. ادراک زمان همچنین شامل فرآیندهای مربوط به حافظه و توجه می شود. ادراک زمان به توانایی برآورد طول و زمان بندی حوادث برمی گردد که این توانایی برای انجام فعالیت های گوناگون و سازگاری پیدا کردن با محیط پویا لازم است. عقده های پایه، قشر پیشانی و مخچه مناطقی هستند که در ادراک زمان نقش دارند. پژوهش ها نشان می دهند که این مناطق همان مناطقی هستند که در اختلال ADHD آسیب دیده اند. تکانشگری به عنوان یک عنصر اصلی اختلال منجر به دست کم گرفتن زمان می شود که در تولید و بازتولید کوتاهتر زمان خود را نشان می دهد. راهبردهای درمانی در دسترس برای درمان اختلال ADHD شامل روش های دارویی و غیردارویی است. با توجه به نواقص نوروسایکولوژیکی مطرح شده، یکی از رایج ترین درمان های اختلال تجویز دارویی است که با تاثیر بر روی ساختارهای مغزی درگیر در این اختلال منجر به بهبود عملکرد کارکردهای اجرایی این کودکان می شود از جمله معروف ترین این داروها می توان به متیل فنیدیت (ریتالین) اشاره کرد. داروهای محرک ممکن است برخی از کارکردهای اجرایی مثل حافظه ی فعال را بهبود ببخشند اما نارسایی های شناختی همچنان باقی می مانند. از این رو لازم است تکنیک هایی را که نارسایی های شناختی و عصب روانشناختی این اختلال را مورد هدف قرار می دهند و مکملی برای نمایش رفتاری و دارویی هستند را توسعه داد. یکی از درمان هایی که در سال های اخیر برای بهبود کارکردهای شناختی به کار رفته است درمان توانبخشی شناختی است. توانبخشی شناختی عبارت است از مجموعه ای از روش ها یا راهبردهای مداخله ای که به منظور توانمندسازی بیماران صورت می گیرد و هدف آن سازگاری، کنترل و کاهش نقایص شناختی است. با توجه به نقص در کارکردهای اجرایی از جمله توجه و حافظه درکودکان مبتلا به ADHD تحقیقات در حیطه ی آموزش شناختی حاکی از بهبود عملکردهای نامبرده در این افراد از طریق توانبخشی شناختی می باشد. از آنجایی که بررسی های انجام شده نشان می دهند که پژوهش های کمی به بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه ی فعال بر درک از زمان کودکان دارای اختلال ADHD پرداخته اند لذا پژوهش حاضر درپی بررسی این اثربخشی می باشد. |
| تاریخ ثبت در بانک | 24 مهر 1400 |