| چکیده |
آمار موجود نشان می‌دهد که در حدود هجده هزار دانشجوی کم‌توان و معلول در دانشگاه‌های کشور به تحصیل اشتغال دارند که از این تعداد حدود چهل درصد کم بینا و نابینا می‌باشند. افزون بر این، تعداد قابل توجهی از کم‌توانان ( نابینا،کم بینا، و دارای مشکل جسمی و حرکتی) چه در حوزه اداری، چه در حوزه آموزشی، در دانشگاه شهید بهشتی حضوردارند که به دلیل شیب محوطه و عدم مناسب سازی پیاده‌روها و ساختمان ها با مشکلات و موانع حرکتی فراوانی روبه‌رو هستند. هدف پایان‌نامه حاضر بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای تخلیه‌ی اضطراری این دسته از افراد در دانشگاه شهید بهشتی (دانشکده حقوق و دانشکده معماری و شهرسازی) به هنگام رخداد آتش‌سوزی و زلزله است. روش پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی بوده و رویکرد اصلی آن کیفی می‌باشد. جمع آوری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای شامل: متون تخصصی و اسناد و پیمایش توسط مشاهدات مستقیم و مصاحبه‌های عمیق است که با سیزده نفر از دست اندرکاران و افراد کم توان در دانشگاه شهید بهشتی، ستاد مناسب‌سازی کشور، سازمان بهزیستی، دفتر فنی و عمرانی وزارت‌کشور و آتش‌نشانی صورت گرفته است. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. در این روش داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها کدگذاری شده و معیارهایی که پاسخگوی پرسش‌های پژوهش هستند استخراج شدند. سپس تمامی معیارها و زیرمعیارهای حاصل از داده‌ها براساس طیف لیکرت توسط تعدادی از کارشناسان و افراد کم‌توان وزن‌دهی شده و پس از آن به کمک نرم‌افزار SPSS با استفاده از آمار توصیفی ( میانگین و مد ) تفسیر شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تخلیه‌اضطراری کم‌توانان چالش مهمی در دانشگاه شهیدبهشتی است. براین اساس فقدان قوانین لازم و نهاد مسئول و عدم هماهنگی‌های بین سازمانی از موانع اصلی در تخلیه اضطراری کم‌توانان محسوب می‌شود. لذا به نظر می‌رسد نهادی مستقل جهت مناسب‌سازی ساختمان‌ها و امداد اضطراری کم‌توانان باید تشکیل شود. افزون بر این، نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی جهت آمادگی و تخلیه اضطراری صحیح به هنگام وقوع سانحه در دانشگاه و تهیه برنامه تخلیه اضطراری فردی کم‌توانان وجود دارد. به عنوان مثال لازم است در دانشکده‌های معماری و حقوق ضمن شناسایی افراد کم‌توان برنامه‌های مناسب آموزشی تدوین گردد. همچنین ساختمان‌ها مورد ارزیابی قرارگیرند و سیستم هشدار و تجهیزات تخلیه اضطراری(مانند صندلی تخلیه اضطراری و سیتم‌های بالابر) به روز شوند و مسیرهای تخلیه اضطراری ضمن مناسب‌سازی با علائم و نشانه‌ها مشخص شوند.
|
