| چکیده |
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی برنامه سال‌های شگفت‌انگیز بر خودکارآمدی، تنظیم رفتاری هیجان و تاب‌آوری مادران کودکان اوتیسم و ناشنوا انجام شد. طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مادران کودکان اختلال طیف اوتیسم و ناشنوا شهرستان شهرضا در سال 1399 بود. حجم نمونه 40 نفر (20 مادر دارای فرزند اوتیسم و 20 مادر دارای فرزند ناشنوا) بود که به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. مادران کودکان اوتیسم به روش تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. مادران کودکان ناشنوا نیز به همان روش در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. به نحوی که چهار گروه 10 نفری شکل گرفت. تمام آزمودنی‌های گروه آزمایش و کنترل پرسشنامه‌های خودکارآمدی والدگری دومکا، تنظیم رفتاری هیجان کرایج و گارنفسکی و تاب‌آوری کانر و دیویدسون را به عنوان پیش‌آزمون کامل کردند. گروه‌های آزمایش به مدت 12 جلسه تحت آموزش برنامه سال‌های شگفت‌انگیز قرار گرفتند اما گروه کنترل از برنامه رایج مرکز و مدرسه استفاده کردند. لازم به ذکر است مداخله گروه مادران کودکان اوتیسم پیش از شیوع کرونا به صورت حضوری انجام شد و مداخله گروه مادران کودکان ناشنوا همزمان با شیوع کرونا و به صورت حضوری و آنلاین برگزار شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS25 و روش آماری تحلیل کواریانس تک متغیری و تحلیل کواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه سال‌های شگفت انگیز به طور معناداری بر خودکارآمدی مادران کودکان با اختلال طیف اوتیسم و ناشنوا تاثیر داشت (05/0P ). علاوه بر این، برنامه مداخلاتی بر تاب‌آوری هیچ یک از دو گروه اوتیسم و ناشنوا تاثیر معناداری نداشت (05/0P > ). نتایج حاکی از آن بود که برنامه سال‌های شگفت‌انگیز برای بهبود خودکارآمدی و تنظیم رفتاری هیجان مادران کودکان اوتیسم و ناشنوا مفید و موثر بود. پیشنهاد می‌شود از این برنامه برای آموزش مادران کودکان اوتیسم و ناشنوا استفاده شود تا خودکارآمدی و تنظیم رفتاری هیجان آنها بهبود یابد.
|
