| چکیده |
یکی از پیامدهای اصلی رشد جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهرها و سکونت در حاشیه شهرها در نهایت حاشیه‌نشینی است. حاشیه نشینی در کلان‌شهر تهران به واسطه ماهیت خود از حیث مفهوم اجتماعی، فضای کالبدی و روابط اجتماعی در آن واجد آسیب‌ها و مسایل اجتماعی خاصی است که میزان مسأله مداری آن را عمیق تر جلوه داده است. بنابراین مدیریت کلان شهری چون تهران مستلزم شناخت آسیب‌های اجتماعی ناشی از حاشیه‌نشینی و ارائه راهکارهایی برای بهبود و کاهش آن‌هاست تا زندگی در این کلان‌شهر، هم برای شهروندان و هم برای مسئولان، قابل تحمل و رضایت بخش تر شود. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، مشخص کردن انواع آسیب‌های اجتماعی ناشی از حاشیه نشینی از دیدگاه مدیران شهری در مناطق 15، 19 و 20 شهرداری تهران است. برمبنای بررسی انجام گرفته در تحقیقات پیشینه، 13 دسته آسیب اجتماعی کلی شناسایی شد که مبنای گردآوری داده‌ها قرار داده شدند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی، پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است. جامعه آماری شامل 60 نفر از مدیران اجرایی و مدیران امور فرهنگی اجتماعی مناطق 15، 19 و 20 می باشد که حجم نمونه آماری آن 32 نفر به صورت نمونه‌گیری غیرتصادفی در نظر گرفته شده است. داده‌های پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار spss و به دو روش آمار توصیفی و استنباطی تجزیه‌و‌تحلیل می‌شوند. نتایج کلی و یافته‌های این تحقیق وضعیت قابل مقایسه‌ای از آسیب‌های بیکاری، فقر، نابرابری اجتماعی، اعتیاد، تکدی‌گری، طلاق و غیره را در این سه منطقه نشان می‌دهد. در مورد منطقه 15 می‌توان گفت که مدیران این منطقه، خواستگاه آسیب‌های اجتماعی را مسائل خانوادگی و اقتصادی می‌دانند و یکی از مهم‌ترین راهکارهای بهبودی که مدیران این منطقه ارائه نموده‌اند، توجه به مسائل اقتصادی حاشیه‌نشینان این منطقه است. در منطقه 19 نیز آسیب‌های اجتماعی حاشیه‌نشینی با نیازهای اقتصادی بسیار مرتبط هستند. بیکاری، فقر و تکدی‌گری جزو مهم‌ترین آسیب‌های این منطقه معرفی شدند. در مورد سازوکار بهبود، علاوه بر محور توجه به نیازهای اقتصادی به نوع مدیریت توجه بسیاری دیده می‌شود. در منطقه 20 نیز رتبه‌بندی آسیب‌ها همچون منطقه 15 بیش‌تر به دو محور اقتصاد و خانواده مربوط می‌شود.
|
