| چکیده |
افراد ی که از آسیب های بینایی رنج می برند نمی توانند کتابها و به طور کلی منابع نوشتاری را در قالبی که برای عموم قابل خواندن است بخوانند. برای اینکه این افراد نیز بتوانند از محتوای کتب و نوشته جات بهره مند شوند می بایست این منابع در قالب هایی که برای آنها قابل استفاده است مناسب سازی گردند. خط بریل، کتب گویا و فایل های دیزی از جمله این قالب ها هستند. لیکن مناسب سازی کتب با حق تکثیر که از حقوق مادی مولفان و یا دارندگان حق تالیف است مغایرت دارد. بنا بر این بر اساس قوانین حق مولف این فرآیند باید با اجازه ی ایشان انجام شود. دشوار بودن کسب اجازه و همچنین پرهزینه بودن آن حقوق دانان و قانون گذاران را به این سمت سوق داده است که با توجه به هدف نظام حق مولف که همانا برقراری تعادل میان حق پدید آورندگان آثار و منافع عموم جامعه است، مناسب سازی را به عنوان استثنائی بر حقوق مولف به رسمیت بشناسند. یک راه حل این است که مناسب سازی به عنوان مصداق یکی از استثنائات سنتی (مانند استثناء آموزشی و کتابخانه ها) حق مولف توجیه شود یا از مکانیزم های تعادل بخش (مانند مجوز اجباری) برای تجویز این فرآیند بهره گیری شود. لیکن این استثنائات و مکانیزم ها قادر به تامین دسترسی کامل، سریع و موثر افراد در رنج از آسیب های بینایی نیستند. بنابراین باید استثنائی خاص بر مبنای ارزش های حقوق بشر در راستای تامین حق افراد مورد اشاره در مشارکت در زندگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه و با قلمرویی متناسب با هدف و کارکرد نظام حق مولف تبیین شده و در قوانین موضوعه گنجانده شود. هدف اصلی این پایان نامه تبیین و توجیه استثناء مناسب سازی و تحلیل مبانی و قلمروهای آن است.
|
