| کد | pr-9076 |
|---|---|
| نام | عبدالحسین |
| نام خانوادگی | هژیر |
| سال تولد | 1281 |
| وضعیت جسمی | کم بینا |
| نوع فعالیت | علمی-فرهنگی ، خدماتی |
| زبان | فارسی |
| تحصیلات | دیپلم |
| مهارت | سیاست‌مدار و نخست وزیر ایران از خرداد 1327 تا آبان 1327/ مسلط به زبان‌های فرانسوی، روسی و انگلیسی/ انتشار روزنامه پیکان/ بعنوان مترجم در وزارت امور خارجه/ در سال 1318 بعنوان مدیر کل وزارت دارائی و همچنین معاونت بانک ملی/ در سال 1327 به عنوان نخست وزیر انتخاب شد. |
| کشور | ایران |
| استان | تهران |
| متن زندگی نامه |
عبدالحسین هژیر (13 خرداد 1281، تهران - 13 آبان 1328، تهران) سیاست‌مدار و نخست وزیر ایران از خرداد 1327 تا آبان 1327 بود. هژیر از خود یک چهره مذهبی نشان می‌داد و بسیاری از قوانین سکولار دوره رضاشاه بدست او و به اصرار او لغو گردیدند. در طول دوران نخست وزیری٬ وی بارها سعی در دلجویی از روحانیون و کسب تکلیف ار مراجع تقلید می‌کرد. حتی به اصرار اوسید حسین امامی عامل قتل احمد کسروی از زندان رها شد. البته همین حسین امامی که از اعضای فدائیان اسلام بود٬ چهار سال بعد هژیر را که برای عبادت و مراسم روضه خوانی به مسجد سپهسالار رفته بود٬ ترور کرد و کشت. هژیر یکی از عمال اصلی انگلیس در ایران شناخته می‌شد.[1] محتویات [نهفتن] • 1زندگی o 1.1نخست‌وزیری • 2فعالیت ادبی • 3پانویس • 4منابع • 5جستارهای وابسته زندگی[ویرایش] عبدالحسین هژیر، فرزند محمد وثوق خلوت، در سال 1281 در تهران متولد شد. در خردسالی بینایی یک چشم خود را به خاطر انفجار مواد محترقه از دست داد. تحصیلات ابتدائی را در مدرسهٔ مظفری و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون به پایان رساند. در پایان این دوره زبان فرانسوی را بخوبی فراگرفته بود. برای ادامهٔ تحصیل وارد مدرسهٔ علوم سیاسی شد و چون دارای مدرک دیپلم بود، دورهٔ دو سالهٔ آخر را طی کرد. در 1298 فارغ‌التحصیل گردید و به عنوان مترجم زبان‌هایروسی و فرانسوی به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. در 1301 بعنوان مترجم روسی در سفارت شوروی در تهران استخدام شد و قریب 6 سال در آن سفارتخانه اشتغال به کار داشت تا انکه در 1307 به خدمت کلیه ایرانیان در سفارت شوروی خاتمه داده شد. عبدالحسین هژیر در 1308 در وزارت راه استخدام شد و سمت وی بازرسی بود. اندکی بعد توسط وزیر دارایی وقت حسن تقی زاده به آن وزارتخانه انتقال یافت و در ادارهٔ امور اقتصادی به کار مشغول گردید. وی در این سمت از طرف تقی‌زاده مأموریت یافت که کلیه پرونده‌های مربوط به شرکت نفت ایران و انگلیس را مطالعه و گزارش جامعی تهیه نماید. در جریان تجدیدنظر در قرارداد دارسی (1933) هژیر از دست‌اندرکاران بود و قسمت اعظم مدارکی را که داور همراه خود در دادگاه لاهه ارائه داد همه اسناد و مدارکی بود که هژیر با مطالعهٔ دقیق پرونده‌ها انتخاب کرده بود. در سال 1313 هژیر رئیس اداره حقوقی وزارت دارائی شد و یک سال بعد مفتش دولت در بانک ملی ایران که در آن تاریخ بانک ناشر اسکناس بود گردید. در سال 1314 داور وزیر مالیه برای پیشبرد امور اقتصادی شرکتهای دولتی تشکیل داد، و هژیر در چندین سمت مختلف قرار گرفت، از جمله مدیر عامل شرکت قماش، عضو هیئت مدیره شرکت بیمه، عضو هیئت مدیره شرکت ساختمان، بازرس بانک فلاحت و رئیس کمیسیون اسعار( ارزها ). عبدالحسین هژیر در 1318 مدیر کل وزارت دارائی شد و پس از مدت کوتاهی به معاونت بانک ملی ایران برگزیده شد. پس از شهریور 1320 هژیر وارد میدان سیاست شد و در اسفندماه 1320 در آخرین ترمیم کابینهمحمدعلی فروغی به وزارت پیشه و هنر منصوب گردید. پس از استعفای فروغی در کابینه‌هایعلی سهیلی و احمد قوام همچنان در وزارت پیشه و هنر باقی ماند. در کابینهٔ دوم سهیلی، هژیر وزیر راه شد. در کابینهٔ محمد ساعد در سال 1323 به مقام وزارت کشور رسید. در کابینهٔ اول و دوم حکیمی به وزارت دارائی منصوب شد. در 1325 در کابینهٔ احمد قوام به وزارت دارائی انتخاب گردید و در چهار ترمیم کابینه، وزارت دارائی را حفظ کرد. در 1326 در کابینهٔ حکیمی سمت وزارت مشاور یافت. نخست‌وزیری[ویرایش] بعد از سقوط کابینهٔ حکیمی، عبدالحسین هژیر در 23 خرداد 1327 با رأی اکثریت نمایندگان مجلس به نخست‌وزیری انتخاب شد، و در سن 46 سالگی مأمور تشکیل دولت شد. پس از انتشار خبر نخست‌وزیری هژیر، کسبه و اصناف با صلاحدید سید ابوالقاسم کاشانی، مغازه‌های خود را تعطیل و در میدان بهارستان اجتماع کردند و ضمن ایراد سخنرانی، نمایندگان مجلس را به باد سرزنش گرفتند. به دستور دولت و رئیس مجلس، پلیس برای متفرق ساختن مردم وارد میدان شد و در زدوخورد با تظاهرکنندگان عدهٔ زیادی زخمی شدند. رضا حکمت (سردار فاخر) رئیس مجلس، سید ابوالقاسم کاشانی را مسبب این تظاهرات دانست و اضافه کرد اگر ایشان با نخست‌وزیری هژیر مخالفت دارند بهتر این بود با نمایندگان مجلس صحبت می‌کردند نه اینکه متوسل به جار و جنجال می‌شدند. هژیر در یک مصاحبهٔ مطبوعاتی به مخالفین خود پاسخ داد و هشدار داد کسانی که موجبات اخلال در نظم عمومی و امنیت شهرها را فراهم نمایند به موجب قانون سرکوب خواهند شد. روز چهارم نخست‌وزیری هژیر، چندین هزار روحانی و بازاری در حالی که قرآن بر سر داشتند، به رهبری سید مجتبی نواب صفوی رهبر فدائیان اسلام در میدان بهارستان علیه هژیر به تظاهرات پرداختند و خواستار عزل او شدند. مأموران انتظامی بسوی جمعیت آتش گشودند و عده‌ای زخمی شدند. عبدالحسین هژیر روز سوم تیر ماه 1327 وزیران کابینه را به مجلس معرفی نمود و برنامهٔ کار خود را نیز اعلام نمود. به هنگام نطق نخست‌وزیر در میان تماشاچیان مجلس تظاهرات شدیدی علیه او برپا بود. ولی با تمام تظاهرات و مخالفت‌هائی که به رهبری سید ابوالقاسم کاشانی در خارج و داخل مجلس به عمل آمد، برنامه و وزیران هژیر با 88 رأی موافق از 96 رأی دهندهٔ حاضر در مجلس به تصویب رسید.[2] هژیر برای جلب توجّه عامه و رد اتهاماتی که از نظر مذهبی به وی وارد می‌کردند در اولین جلسه هیئت وزیران تصویبنامه‌ای صادر کرد که بموجب آن تهیه و فروش انواع مشروبات الکلی در شهرهای مشهد، قم و شهر ری ممنوع گردید. این تصویبنامه هم مستمسکی به دست مخالفین داد که منظور دولت را اغفال جامعهٔ روحانیت قلمداد کنند و در مجلس نیز چند مخالف، هژیر را متهم به ظاهرسازی و خلاف کاری نمودند. شاه در اواخر تیر ماه 1327 برای یک بازدید رسمی به انگلستان رفت و قبل از حرکت نمایندگان را در کاخ خود پذیرفت و ضمن سخنانی از نمایندگان خواست دولت را تقویت کنند و لوایحی را که به مجلس تقدیم می‌شود تصویب نمایند. اندکی بعد عباس اسکندری نمایندهٔ مجلس، دولت هژیر را به علت سوء سیاست داخلی و خارجی و مسئلهٔ بحرین استیضاح کرد ولی هژیر پاسخ استیضاح کنندگان را با قاطعیت داد، و سرانجام تقاضای رأی اعتماد کرد و مجلس با 93 رأی دولت او را تأیید کرد.[3] هژیر در مجلس شورای ملی از اکثریت قابل توجهی برخوردار بود ولی مطبوعات تهران و شهرستانها از حمله به او کوتاهی نمی‌کردند و همه روزه اتهامات زیادی به وی وارد می‌ساختند. سرانجام هژیر در مقابل جوّی که مخالفین ایجاد کرده بودند تاب مقاومت نیاورد و با آن که در مجلس از حمایت اکثریت برخوردار بود، در روز پنجم آبان ماه 1327 پس از پنج ماه درگیری از کار کناره گرفت. یکی از اقدامات هژیر در دوران زمامداری، برقراری مجدد روابط سیاسی بین ایران و عربستان سعودی بود که رفت‌وآمد زائران خانهٔ خدا دوباره برقرار شد. عبدالحسین هژیر در انتخابات مجلس موسسان دوم در اردیبهشت ماه 1328 از تهران به نمایندگی انتخاب شد، و در 28 تیر ماه 1328 به سمتوزیر دربار منصوب شد. در روز 13 آبان ماه 1328 در مجلس عزاداری و روضه‌خوانی دربار در مسجد سپهسالار هدف گلولهٔ سید حسین امامی عضو جمعیت فدائیان اسلام قرار گرفت و روز بعد در سن 47 سالگی درگذشت. فعالیت ادبی[ویرایش] عبدالحسین هژیر به زبان‌های فرانسوی، روسی و انگلیسی تسلط داشت. در سن 20 سالی روزنامهٔ «پیکان» را به صاحب امتیازی پدرش به مدت دو سال، هفته‌ای دو شماره انتشار می‌داد. پیکان از لحاظ مرام و مسلک طرفدار اکثریت مجلس و مخالف اقلیت و از دشمنان سرسخت سید ضیاءالدین طباطبایی بود. از مطالب روزنامهٔ پیکان بخوبی روشن است که نویسندهٔ آن دارای اندیشهٔ سیاسی بوده و به ادب و فلسفه وقوف داشته‌است. در سنین جوانی کتابی تحت عنوان «حافظ تشریح» انتشار داد که گلچینی از غزلیات حافظ است اما با نظم و ترتیب موضوعی. مقدمه‌ای در حدود هشتاد صفحه بر این کتاب نوشته‌است که نشانهٔ بصیرت و اطلاعات وسیع او در ادبیات مخصوصا حافظ شناسی است. از آثار اوست: «پطرز بورگ تا قسطنطنیه»، تاریخ روابط دربار ایران با دو دربار مزبور از ظهور صفویه تا مرگ نادرشاه؛ «تاریخ قرون وسطی» تا جنگ صد ساله»؛ «تاریخ ملل شرق و یونان» (ترجمه قسمتی از تاریخ آلبر ماله).[4] |
| تاریخ ثبت در بانک | 15 تیر 1395 |
| فایل پیوست |
 |