| کد | pr-43206 |
|---|---|
| نام | نجله |
| نام خانوادگی | خندق |
| وضعیت جسمی | نابینا |
| نوع فعالیت | علمی-فرهنگی ، اجتماعی |
| زبان | فارسی |
| اهم فعالیت ها | استاد دانشگاه |
| کشور | ایران |
| استان | تهران |
| توضیحات | خانم نجله خندق از فعالان اجتماعی و فرهنگی جامعه نابینایان است. او در تیر 1393 با ماهنامه مطالعات قرآنی مصاحبه داشت. نیز سوالاتی توسط مریم قاسمی از او پرسیده شده و بر اساس آن زندگی‌نامه و مصاحبه زیر آماده شد. این متن دو قسمت دارد. قسمت اول زندگی‌نامه او و قسمت دوم گفت‌وگو با او است. این مطلب قبلاً با عنوان ضرورت فرهنگ‌سازی در زمینه امور معلولان در مجله توان‌نامه هم منتشر شده است. |
| متن زندگی نامه |
خانم دکتر نجله خندق، شش ساله بود که به علت اصابت یک شی‌ء، یکی از چشمانش را از دست داد. اما وی با دو سال تحصیل جهشی، توانست در مدت ده سال، دیپلم دریافت نماید و با شرکت در کنکور سراسری، بلافاصله وارد دانشگاه تبریز شود.خانم خندق هنگام انجام چهاردهمین عمل جراحی که در انگلستان صورت گرفت، متأسفانه چشم دیگر خود را هم از دست داد و به طور کامل نابینا شد.این خانم جوان با وجود نابینایی مطلق، نه تنها از زندگی عادی و ادامه تحصیل مأیوس نشد، بلکه با جدیت و کوشش وصف ناپذیری، تحصیلات خود را همواره با رتبه‌های ممتاز ادامه داد. او پس از اخذ لیسانس در رشته تاریخ از دانشگاه تبریز با رتبه ممتاز، موفق به دریافت یک بورس شش ساله برای ادامه تحصیل در آمریکا گردید، ولی بورس دولتی را نپذیرفت و برای ادامه تحصیل عازم انگلستان شد. ابتدا با استفاده از ضبط صوت، متون درسی را فرا می‌گرفت، اما به تدریج با تایپ بریل مطالعات خود را ادامه داد و با علاقه فراوانی که نسبت به علوم سیاسی داشت وارد دانشگاه لندن گردید. وی پس از برگزاری امتحانات ورودی، بر خلاف تصور سایرین، با کسب نمرات عالی، یکسره وارد دوره فوق لیسانس علوم سیاسی شد، سپس برای اخذ درجه دکترا در دانشگاه اسکاتلند پذیرفته شد و رساله دکترای خود را در مورد رابطه ابرقدرتها با کشورهای جهان سوم تکمیل کرد و با ارائه این رساله علمی و پر محتوا با رتبه ممتاز، دکترای خود را دریافت نمود. موفقیت چشمگیر و قابل توجه این خانم نابینا باعث شد، کمیته مرکزی علوم دانشگاه، انجام تحقیقات متعددی را به او واگذار نماید. وی علاوه بر امور تحقیقاتی و مطالعاتی، دوره‌های ویژه معلولین را در اغلب کشورهای اروپائی طی کرد و آموزش‌های تخصصی فراوانی را زیر نظر استادان پر تجربه در رابطه با معلولین فرا گرفت و موفق به دریافت تخصص در رشته تعلیم و تربیت معلولین از دانشگاه ماری هاونس گردید.قابل توجه است که هنگام دریافت تخصص فوق الذکر علاوه بر خبرنگاران صدا و سیما انگلیس، نمایندگان هفت نشریه معتبر نیز با او مصاحبه کردند. روزنامه تایمز خانم خندق را به عنوان یکی از شخصیت‌های علمی سال معرفی نموده و موفقیت‌های بزرگ این خانم نابینا را در تحصیلات علوم سیاسی و طی دوره‌های ویژه معلولین، علاوه بر انجام تحقیقات ارزشمند علمی، در روزنامه درج کرد و از دانشمندان و دانشجویان انگلستان تقاضا کرد، تا رمز موفقیت این دانشمند نابینا را دریابند. همچنین مراکز علمی متعددی از جمله دانشگاههای معتبر انگلستان و آمریکا، او را دعوت به همکاری نمودند و امکانات فراوانی در اختیارش گذاشتند، اما خانم خندق احساس وظیفه کرد، تا برای حل مشکلات معلولین ناشی از جنگ تحمیلی عراق، به میهن اسلامی خود عزیمت نماید. لذا در سال 1366 شمسی، به ایران بازگشت و به کمک وزارت فرهنگ و آموزش عالی، دفتر امور معلولین را در حوزه معاونت امور دانشجویان جانباز و معلول تأسیس کرد و با کمبود امکانات و عدم تأمین بودجه کافی، نتوانست اقدامات مو ثری به عمل آورد اما بدون یأس و نومیدی، اقدام به تأسیس موسسه گویا نمود. پس از چهار سال مکاتبات فراوان و پیگیری‌های مستمر و ارتباط با پنج وزارتخانه، بالاخره با کمک‌های مادی و معنوی بنیاد مستضعفان و جانبازان، مو سسه گویا را تجهیز و راه اندازی کرد و در حال حاضر بالغ بر هفتصد و پنجاه نفر دانشجوی معلول، تحت پوشش این موسسه می‌باشند. موسسه گویا علاوه بر افراد تحت پوشش، در رفع مشکلات فارغ التحصیلان دانشگاهها، متخصصین مهندسین، تکنسین‌ها، پزشکان، فرهنگیان و سایر افرادی که در اثر جنگ تحمیلی و بیماری و تصادف، دچار نابینایی گردیده‌اند، اقدامات موثری انجام داده و با استفاده از مشاوران و متخصصان ویژه، در رشته‌های مدیریت، حقوق، اقتصاد، برنامه ریزی، معارف و علوم اسلامی، ادبیات فارسی، فلسفه، منطق، جامعه شناسی و علوم اجتماعی، علوم سیاسی و روابط بین الملل، روانشناسی، زبان‌های خارجی، جغرافیا، ادبیات عرب، تاریخ، و علوم تربیتی به نابینایان دانشجو خدمات فراوان و موثری عرضه می‌نماید. به دفتر دکتر نجله خندق در دپارتمان علوم سیاسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس می‌رویم و به پای صحبت‌های این استاد می‌نشینیم. خانم خندق می‌گوید که در زندگی‌اش از قرآن کمک‌های بسیاری گرفته است و دغدغه امروزی نامبرده راه‌اندازی کتابخانه علوم قرآنی و اسلامی «گویا» می‌باشد که در آن کلیه کتب مربوط به قرآن و اسلام که نیاز یک محقق نابینا است به صورت صوتی وجود داشته باشد. متن گفت‌وگو * شما فعالیت‌های قرآنی بسیاری در کارنامه خود دارید، کدام بخش از این فعالیت‌ها منجر به تجلیل از شما در همایش بانوان قرآن پژوه شد؟ من فعالیت‌های متعددی در حوزه قرآن انجام داده‌ام. نوشته‌هایی نیز در این رابطه دارم که عموماً راجع به نقش ایمان، نقش حجاب، شخصیت زن از نظر اسلام، جایگاه زن به عنوان فردی کارا در تقویت فرزندان و نوشته‌هایی که در مورد حقوق زن از نظر اسلام بوده و به لطف پروردگار در همایش بانوان قرآن پژوه مورد تجلیل قرار گرفتم. * در حال حاضر چه فعالیتی در زمینه قرآن انجام می‌دهید؟ در نمایشگاه قرآن مسئول کمیته معلولین غرفه بانوان قرآن پژوه نابینا هستم که در این خصوص با همراهی گروهی مدتی است مشغول تحقیق هستیم و سعی می‌کنیم غرفه‌مان به نحو احسن برگزار شده و تأثیرگذار باشد. * افراد نابینا چطور می‌توانند همانند شما فعالیتی شاخص در زمینه قرآن انجام دهند؟ من در مقایسه با بسیاری از نابینایان واقعاً فعالیت چندانی ندارم. بعضی از نابینایان حافظ کل قرآن هستند و یا اطلاعات بسیار وسیعی در رابطه با تفاسیر قرآن و نهج البلاغه دارند و واقعاً برخی از نابینایان در این رابطه بسیار توانمندند. نابینایان از طریق کتاب‌های بریل، از طریق سی دی‌های صوتی و خیلی وسایل کمک آموزشی دیگر به مراتب بسیار بالایی می‌رسند. در جامعه نابینایانی وجود دارند که حافظ کل قرآن هستند و یا افرادی را داریم که دکترای قرآن و حدیث دارند. * با توجه به اینکه برخی از خانم‌ها محدودیت بینایی داشته و ممکن است اعتماد به نفس‌شان کاهش یابد و نتوانند به خوبی فعالیت کنند. پیشنهاد و راه‌کار شما برای فعالیت این بانوان چیست و در مجموع بانوان نابینا چقدر می‌توانند در زمینه‌های قرآنی فعال باشند؟ شما اشاره کردید که نابینایی مشکلی کوچک است اما نابینایی واقعاً مشکل کوچکی نیست و معضلی بسیار جدی و اساسی است که موانع زیادی را پیش می‌آورد. در حال حاضر بانوان نابینای بسیاری وجود دارند که فعالیت‌هایی بسیار جدی و قوی در حوزه قرآن انجام می‌دهند. به طور مثال مداحی یا تدریس قرآن می‌کنند و یا روش‌های قرآنی را به افراد بینا تدریس می‌کنند اما مانند تمام اقشار جامعه ممکن است به محض بروز مشکلی، اعتماد به نفس‌شان را از دست بدهند و این بیشتر مربوط به خود نابینا نیست بلکه مربوط به اطرافیان وی است. * رفتار صحیح با یک فرد معلول از دیدگاه شما چیست؟ اطرافیان و جامعه به طور کل باید برخورد طبیعی با معلولین داشته باشند و این فرد ممکن است فقط یک سری نیازهایی اضافه‌تر از یک فرد سالم داشته باشد که باید آنها را فراهم کنند و نباید بر روی ضعف فرد تأکید کنند. ضعف‌ها با استفاده از وسایل دیگری رفع می‌شود. مثلاً من اگر نابینا هستم با وجود یک دستیار مشکلات تحقیقاتی‌ام رفع می‌شود. من نمی‌توانم کتاب بخوانم اما ایشان برای من می‌خواند. اینطور نیست که بگویم من چون نابینا هستم پس فعالیت‌های اجتماعی و آموزشی را کنار بگذارم. * برخورد خودتان با نابینایان چطور است؟ من به مدت 20 سال در موسسه نهادگذاری مطالعات علمی و پژوهشی گویا فعالیت داشتم که کلیه نابینایان ایران را تحت پوشش قرار داده بود و بسیاری از نابینایان را با استفاده از تبدیل کتاب‌های نوشتاری به کتاب‌های صوتی به دانشگاه فرستاده‌ام. من با نابینایان ارتباط تنگاتنگ داشتم و دارم. * پس شما ابزارهای یادگیری علوم مختلف به ویژه قرآن و کتاب‌های اسلامی را در کشور ما برای نابینایان ضعیف می‌دانید؟ به نظر من اصلاً ابزاری وجود ندارد. شاید یک قرآن به صورت بریل وجود داشته باشد یا یک قرآن به صورت صوتی باشد. چون برای مطالعه علوم اسلامی به ویژه قرآن کافی نیست. شما اگر بخواهید راجع به مسائل قرآن به پژوهش بپردازید به خیلی چیزها مثل نهج البلاغه، تفاسیر مختلف از جمله المیزان و کتاب‌هایی در رابطه با ائمه و پیامبران و سایر علوم اسلامی نیاز دارید؛ وقتی قرآن به تنهایی در دست‌تان باشد شما نمی‌توانید به طور وسیع به آن مسلط باشید. شاید چند سوره حفظ کنید ولی حفظ کردن چند سوره از قرآن لازم است ولی کافی نیست. نابینایان باید چنین کتابخانه‌ای داشته باشند و مانند یک محقق عمل کنند. افراد بینای بسیاری داریم که در زمینه قرآن تحقیقات، پایان‌نامه‌ها و مقالات بسیاری داشته‌اند. من دوست دارم تمام این تحقیقات به صورت صوتی در کتابخانه‌ای موجود باشد که هر شخصی اگر به دنبال مطلبی در رابطه با قرآن و علوم اسلامی است، آن را از طریق اینترنت دانلود و گوش کند. * قرآن در زندگی خودتان چقدر تأثیر داشته است؟ من به وسیله استناد به قرآن و حدیث به خیلی از مشکلاتم فائق می‌آیم. مشکل اینجاست که بسیاری از مردم ما به این سمت کشیده نمی‌شوند. * دلیل اینکه خیلی از مردم ما از قرآن فاصله گرفته‌اند را در چه می‌دانید؟ مشکل اصلی ما فرهنگ سازی در جامعه است. ما انقلاب اسلامی کردیم ولی فرهنگ سازی نکردیم. اگر فرهنگ سازی صحیح صورت می‌گرفت نباید جوانان ما الآن از قرآن و علوم اسلامی فاصله می‌گرفتند ولی متأسفانه شیوع فرهنگ غربی بیداد می‌کند. * پیشنهاد شما به مسئولین کشور در رابطه با معلولین و حل مشکلات قرآنی معلولین چیست؟ من بارها در مصاحبه‌های رسانه‌ای اشاره کرده‌ام که آگاهی جامعه ما نسبت به معلولین بسیار کم است و برای فرهنگ سازی جامعه در رابطه با معلولین نیاز مبرم به ایجاد یک شبکه برای معلولین در رادیو با تلویزیون هستیم که توسط این شبکه می‌توان فرهنگ سازی کافی در رابطه با معلولین ایجاد کرد. همه معلولین به این شبکه دعوت و از آنها برای اطلاع‌رسانی افراد به جامعه استفاده شود و هم چنین از این شبکه می‌توان مسائلی در رابطه با قرآن و احادیث به نابینایان و معلولین اطلاع‌رسانی کرد و کلیه معلولین را با پیشرفتهای علمی و درمان‌های احتمالی آشنا کرد. بنا براین از رئیس محترم سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی خواهش می‌کنم در اسرع وقت به این امر خطیر اقدام فرمایند. |
| تاریخ ثبت در بانک | 15 آذر 1399 |