کد pr-40490  
نام ابوالقاسم  
نام خانوادگی تهرانی  
سال تولد 1236  
وضعیت جسمی نابینا  
نوع فعالیت علمی-فرهنگی  
زبان فارسی  
اهم فعالیت ها فقیه و آیت‌الله  
کشور ایران  
استان تهران  
متن زندگی نامه ابوالقاسم تهرانی؛ فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم قمری بود. نیای وی، میرزا هادی، تاجر بود که از شهر نورِ مازندران به تهران مهاجرت کرد. پدر تهرانی‌، میرزا محمدعلی نیز تاجر و شیفته دانش بود. تهرانی در 1236 در تهران به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در همان‌جا گذراند. او در 1246 همراه عمویش به اصفهان رفت و سه سال به فراگیری مقدمات علوم پرداخت و سپس به تهران بازگشت‌. در 1251 به عتبات رفت و پس از حدود دو سال اقامت در آنجا، به تهران بازگشت و در مدرسه مروی ساکن شد و علوم عقلی و نقلی را نزد ملاعبداللّه زنوزی و شیخ جعفر کرمانشاهی فرا گرفت. بار دیگر برای تکمیل تحصیلات خود به کربلا رفت و چند سال نزد سید ابراهیم قزوینی‌، مولف ضوابط‌الاصول‌، درس خواند اما به سبب بروز آشوب در کربلا به اصفهان رفت‌. پس از آرام شدنِ اوضاع عراق‌، به نجف رفت و در جلسات درس شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و مقرِّرِ بحث او شد، تا جایی که شیخ بارها به درجات علم و فضل و اجتهاد وی تصریح نمود. وی در 1277 به تهران بازگشت و مرجع امور دینی و علمی شد، چنانکه همه‌روزه علما و فقها در مجلس درس او در مدرسه مروی حاضر می‌شدند، از جمله‌: فرزندش میرزا ابوالفضل تهرانی‌، سید حسین صدرالحُفّاظ قمی‌، شیخ فضل‌اللّه نوری‌، شیخ عبدالنبی نوری‌، شیخ حسنعلی تهرانی و شیخ محمدصادق تهرانی بُلُّور. وی در اواخر عمر نابینا شد و در 1292 در 56 سالگی درگذشت‌. او را در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند. آثار تهرانی عبارت است از: التقریرات که معروف‌ترین کتاب اوست‌. این کتاب بر گرفته از درس اصول شیخ مرتضی انصاری و درباره مباحث الفاظ است و بخشی از آن با عنوان مطارح الانظار چاپ شده است‌. رساله‌های اصولی در موضوعاتِ «حجیت قطع‌»، «حجیت ظن‌»، «برائت‌»، «استصحاب‌» و «تعادل و تراجیح‌»؛ رساله‌های فقهی در موضوعات طهارت‌، صلاة‌، صلاة المسافر، زکات‌، غصب‌، وقف‌، لُقَطَه‌، رهن‌، احیاء موات‌، اجاره و قضا و شهادات که هیچ یک از آنها به چاپ نرسیده است. رساله‌ای در ارث و تقریرات درس اصول شیخ جعفر کرمانشاهی‌.
مآخذ
محمد محسن آقا بزرگ طهرانی‌، الذریعة الی تصانیف الشیعة‌، چاپ علی‌نقی منزوی و احمد منزوی‌، بیروت 1403/1983؛ همو، طبقات اعلام‌الشیعه‌، جزء 2: الکرام‌البررة‌، مشهد 1404؛ محمدشریف رازی‌، اختران فروزان ری و طهران‌، یا، تذکرة‌المقابر فی‌احوال‌المفاخر، قم‌: مکتبة الزهراء، [بی‌تا.]؛ مدرس تبریزی‌؛ نامه دانشوران ناصری‌، قم‌: دارالفکر،? [1338ش]
دانشنامه جهان اسلام، غلامعلی حداد عادل، تهران، ج8.
 
تاریخ ثبت در بانک 3 مهر 1399