کد pr-23430  
نام محمد  
نام خانوادگی مهرابی (محرابی)  
وضعیت جسمی فقدان حرکتی  
نوع فعالیت علمی-فرهنگی  
زبان فارسی  
تحصیلات حوزوی  
مهارت طلبه  
کشور ایران  
استان اصفهان  
متن زندگی نامه وضعیت طلاب دارای معلولیت
گفت‌وگو با آقای محمد مهرابی

توضیح
آقای محمد مهرابی از طلابی است که دارای معلولیت است و در حوزه علمیه با تبعیض‌هایی مواجه است. درصدد برآمدیم با ایشان گفت‌وگویی داشته باشیم و از زبان خودش به وضع طلاب در حوزه علمیه واقف شویم. این گفت‌وگو توسط آقای مسعود باقری برای بانک جامع اطلاعات معلولان در سال 1396 انجام یافته است.

* موضوعی در رابطه با معلولین و ارتباط آنها با حوزه است. اگر شما در جریان باشید، متأسفانه حوزه شرطی را گذاشته که شرط سلامتی جسمی است و بچه‌های معلول را متأسفانه پذیرش نمی‌کنند. چند سالی است که مبادرت به این کار کرده‌اند و از حوزه علمیه قم شروع شده و بعداً گویا در حوزه‌های وابسته به حوزه قم هم این قانون را اجرا کرده‌اند. با هدف روشن این مسئله و اطلاع‌رسانی درست با افراد مطلع مصاحبه می‌کنیم. به هر حال معلول‌هایی که توانمندی دارند، کنار زدن آنان تبعیض است. گویا شما هم معلولیت جسمی حرکتی دارید و برای شما هم مشکل ایجاد شده؛ ظاهراً یکی دو تا از دوستان شما هم به حوزه اصفهان جهت ثبت‌نام و تحصیل مراجعه کرده‌اند ولی قبولشان نکرده‌اند. لطفاً توضیح می‌فرمایید؟
ـ قضیه دوستان که در چند سال پیش اتفاق افتاد. در آن زمان در حوزه اصفهان به خاطر عدم سلامت جسمی و داشتن معلولیت، افراد را رد کردند. پرسیده بودند، چرا رد می‌کنی؟ گفته بود قانون این‌جوری شده. شاید حدود هفت هشت سال پیش این اتفاق افتاد. دیگری گفته بود: چرا این‌جوری می‌کنی؟ گفت بنا شده که ردشان بکنیم. آنها بچه‌های مستعدی بودند و دارای خانواده سطح بالا، مثلاً حتی یکی‌شان می‌گفت من پدرم پزشک است. بچه‌های دیگری هم بودند که همین وضع را داشتند.
در مورد خودم هم همین‌طور بود. مثلاً گفتم من را به طرح، بفرستید، گفتند آقا معلولیت دارید نمی‌فرستیم. بعد دلیلش را پرسیدم، گفتند آقا شما باید پادو باشید، نمی‌دانم مرده شوری بکنید، چه کار بکنید، گفتم بابا همین الآنش هم ما همه این کارها را داریم انجام می‌دهیم.
بنده در دفتر نماینده ولی فقیه هستم؛ و در معاون تربیت در سپاه اشتغال دارم؛ یعنی به عنوان بسیجی همه این کارها را داریم انجام می‌دهیم و فعالیت‌های مختلف داریم. البته درس خارج هم شرکت می‌کنم؛ و در کنار کار، درس را هم می‌خوانم.
وقتی متوجه معلولیت من شدند و اسم من در مرکز خدمات به عنوان معلول ثبت شد، امتیازاتم از بین رفت. یک مشکل در نظام حوزوی این است که قوانین و ضوابط روشن نیست و افراد مطلع نیستند چون اطلاع‌رسانی نشده و کتاب یا منبع خاصی هم ندارد که مطالعه شود. لذا من اطلاع نداشتم و وقتی معلولیت خود را اطلاع دادم، به عنوان از کار افتاده تعریف شدم؛ یعنی در گروه از کار افتادگان قرار دادند. پس از آن بسیاری از امتیازات را نداشتم و شرایطم عوض شد.

* آیا می‌توانید بگویید چه امتیازاتی به شما دادند؟
ـ مرکز خدمات طلاب را دسته‌بندی کرده و به هر گروه امتیازات خاصی می‌دهد، به معلولین هزینه معلولیت می‌دهد؛ یعنی کمک هزینه درمان می‌دهد، یک همچنین اسمی دارد. ولی در مقابل چیزهایی را حذف می‌کنند مثلاً تبلیغ نمی‌توانی بروی، در جاهایی امامت جماعت نمی‌توانی باشی و ده‌ها کار دیگر. یا کارت پارسیان را قطع می‌کنند و مثل اینها، لذا افراد اصلاً قیدش را می‌زنند؛ و اعلام نمی‌کنند معلولیت دارند. ولی من نمی‌دانستم و اشتباه کردم و رفتم و معلولیت را در پرونده‌‌ام آوردم یعنی کار افتاده شدم.
پس از آن تبلیغ که نمی‌فرستند و خیلی از قضایا از من گرفته شده. مثلاً می‌خواستم سپاه استخدام بشوم، گفتند به هیچ وجه شما را استخدام نمی‌کنیم، با اینکه فعالیت‌های مرا می‌دیدند و حتی حکم نمایندگی برای من آمده بود.

* منظور شما از حکم نمایندگی چیست؟
ـ یعنی حکمی دارم که در معاونت تربیت آموزش مقاومت کار می‌کردم و الآن هم با همان حکم کار می‌کنم. از این بدتر از این می‌ترسم که فردا بخواهم معمم بشوم، من را معمم نکنند.

* شما پس چطور درس خارج می‌خوانید هنوز معمم نشده‌اید؟ درس خارج که باید پایه ده باشید دیگر، درست است؟
ـ بله. من چند تا ناقصی در پرونده داشتم؛ و همان مانع بود تا پایه دهم من موثر باشد؛ اما الآن که معلولیت را از کارافتادگی معنا کرده‌اند در واقع من را محدود کرده‌اند؛ یعنی افراد دارای معلولیت، از کار افتاده‌اند و پایه آنها محدود به پایه نهم است. پایه بالاتر به آنها نمی‌دهند.

* یعنی یک سری نواقصی در دروس‌‌تان زده‌اند که شما را معمم نکنند.
ـ واقعاً نمی‌دانم مانع معمم شدن بشوند یا نه؟ ولی می‌گویند جلو نرفته‌ای. ما به‌صورت موقت معمم می‌شویم، هیچ مشکلی نداریم. من نماز دارم، برنامه دارم. ولی از این می‌ترسم فردا یک چنین مشکلی هم برایمان به وجود بیاورند.

* یعنی از صحبت‌های شما ما به این نتیجه می‌رسیم که از چند سال گذشته هنوز این روال ادامه دارد و افراد دارای معلولیت شرایط و امتیازات افراد عادی را ندارند؟
ـ بله درست است برای مثال طرح هجرت ما می‌خواستیم برویم نفرستادند.

* طرح هجرت ویژه حوزه اصفهان است یا این طرح کشوری است؟
ـ کل کشور می‌فرستند. اصفهان هم یک دفتر دارد که استان خودش می‌فرستد، شهرستان‌های خودش را.

* معلولیت شما چقدر است؟ خفیف یا شدید یا ویلچری؟
ـ در کارت بهزیستی متوسط زده، من سه سانتیمتر کوتاهی پا دارم.

* فقط سه سانتیمتر کوتاهی پا؟
ـ بله. آن هم ما کفش داریم که این سه سانتیمتر را جبران کرده؛ یعنی من معمم که می‌شوم به این راحتی کسی متوجه این قضیه نمی‌شود.

* واقعاً عجیب است معلولین در مدارس آموزش و پرورش و در دانشگاه دائم از تبعیض گلایه دارند با اینکه چنین وضعی در دانشگاه نیست یعنی یک فرد حتی نابینا با یک فرد بینا در کلاس دانشگاهی در همه مسائل برابر است و از حقوق مساوی برخوردارند. مثلاً هر دو ژتون و غذا و تغذیه دارند، هر دو وام دارند، وام آنها اختلاف ندارند؛ هر دو می‌توانند از تسهیلات یکسان استفاده کنند، هر دو می‌توانند از سرویس، از کتابخانه، استفاده کنند. بالاخره حق و حقوق آنها یکسان است.
اما مثلاً ناشنوا می‌گوید دانشجوی عادی حرف استاد را می‌شنود و من نمی‌شنوم و باید شرایطی ایجاد شود که من هم حرف استاد را متوجه شوم مثلاً برای من رابط بیاورید یا نابینا می‌گوید من از کتاب‌ها نمی‌توانم استفاده کنم و نیاز به کتاب صوتی یا کتاب بریل دارم.
اما در حوزه تبعیض جدی هست، آن هم حوزه علمیه که عنوان نماینده مذهب شیعه است و باید الگو باشد. سپس سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین علیهم السلام در مورد مذموم بودن تبعیض چه می‌شود.
ما حرف‌های شما را به عنوان یک شاهد پخش می‌کنیم و امیدواریم این‌گونه مشکلات رفع گردد. چند روز قبل خانه نابینایی بودیم و خانمش می‌گفت برای شهریه به دفتر آیت الله العظمی سیستانی رفته‌ام و گفته‌اند ایشان نابیناها را مثل افراد عادی می‌داند و بین شهریه نابینا و عادی فرقی نمی‌گذارد ولی به دفتر فلانی رفته‌ام و گفته‌اند چون نابینا است حق گرفتن شهریه ندارد. حالا خانواده، زن و بچه این فرد چه گناهی دارند با اینکه این فرد نابینا یک عمر مبلغ تشیع بود و بیشتر از یک فرد عادی تلاش کرده است.
چند نفر دیگر زنگ زدند یا مراجعه کردند و در مورد دیدگاه و رویه حضرت آیت الله العظمی سیستانی تشکر می‌نمودند.

* با تشکر از جنابعالی که در این مصاحبه شرکت کردید.

 
تاریخ ثبت در بانک 6 بهمن 1397