کد sr-44842  
عنوان اول مداخلات رفتاری والدمحور برای درمان رفتارهای اضافه در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم: یک مرور نظام مند  
نویسنده اسماعیل شیری  
نویسنده حمیدرضا پوراعتماد  
نویسنده جلیل فتح آبادی  
نویسنده محمد نریمانی  
نوع کاغذی  
مقاله نشریه دانشگاه علوم پزشکی اراک  
شماره پیاپی 146  
سال 1399شمسی  
ماه مهر و آبان  
شماره صفحه (از) 422  
شماره صفحه (تا) 437  
زبان فارسی  
متن زمینه و هدف
یکی از مشکلات کودکان دارای اختلال طیف اتیسم، رفتارهای اضافه است که باعث می شود به بسیاری از برنامه های آموزشی توان بخشی مقاوم باشند. به نظر می رسد که مداخلات رفتاری والدمحور شیوهای موثر برای فایق شدن به این مشکلات باشد؛ هرچند که این شیوه ها به درستی معرفی نشده اند. هدف از انجام این مطالعه، مرور سیستماتیک این مطالعات و نتایج اولیه و ثانویه آن ها، تحلیل مولفه های درمان رفتاری والدمحور و بررسی ضرورت گسترش این برنامه ها در خانواده های ایرانی است.

مواد و روش ها
پژوهش حاضر از نوع مطالعات مروری نظام مند است. در این مطالعه مقالات معتبر در پایگاه های داده های داخلی مرکز اطلاعات علمی دانشگاهی و مگ ایران در بازه زمانی 1385 تا 1397 و پایگاه های خارجی مدلاین، پابمد، اسپیرینگر، ساینس دایرکت، Online library و PsycINFOT در بازه زمانی 1378 تا 1395 در زمینه مداخلات رفتاری والدمحور برای درمان رفتارهای اضافه اختلال اتیسم جست وجو شد.

ملاحظات اخلاقی:

این مطالعه با کد اخلاق IR.SBU.ICBS.97/1013 در کمیته اخلاق پژوهش های زیستی دانشگاه شهید بهشتی به تصویب رسیده است.

یافته ها
نتایج نه مطالعه بیانگر تاثیر مثبت درمان رفتاری والدمحور بر رفتار های اضافه مانند رفتارهای تکراری، بی قراری (چرخش خلقی، پرخاشگری، خود جرحی)، پژواک گویی و رفتارهای مخرب بود (نتایج اولیه). همچنین این مداخلات سبب بهبود رفتارهای انطباقی کودکان و کارکردهای والدین چون خودکارآمدی، سبک والدگری و مشکلات روان شناختی شده بودند (نتایج ثانویه). مولفه های برنامه های درمانی شامل انواع مداخلات پیامد محور (مانند توقف پاسخ و باز راهنمایی)، مداخلات پیشایند محور الف (مانند طراحی برنامه روزانه) و مداخلات پیشایند محور ب (مانند غنی سازی محیط با بازی) بودند. سه مطالعه دارای قطعیت شواهد متوسط و شش مطالعه دارای قطعیت شواهد بالا بودند.

نتیجه گیری
نتایج این مطالعه حاکی از اثربخشی مداخلات رفتاری والدمحور بر رفتارهای اضافه در کودکان دارای اتیسم است. مطالعات آینده باید بر جامعیت تمامی مولفه های اثربخش در برنامه رفتاری والدمحور و امکان قابلیت اجرای مداخله در مکان های مختلف تاکید داشته باشند. پیشنهاد می شود در داخل کشور نیز برنامه های درمانی والدمحور در مورد رفتارهای اضافه کودکان دارای اتیسم طراحی شود.

کلید واژگان: اختلال طیف اتیسم، رفتارهای اضافه، مداخلات رفتاری والدمحور، مرور نظام مند  
تاریخ ثبت در بانک 3 اردیبهشت 1400