| کد | cb-22914 |
|---|---|
| نام | ابو جهم بن حُذیفه عَدّوی |
| سال تولد | قمری |
| تاریخ درگذشت | 64قمری |
| نوع معلولیت | نابینا |
| رشته و تخصص | از معمّران |
| متن زندگی نامه |
ابو جهم بن حُذیفه عَدّوی درگذشت (پس از سال 64ق) نام و نسبش عامر بن حذیقة بن غانم از بنو عَدی بن کعب از قبیله قریش است. ابن ابی عاصم به اشتباه او را از انصار دانسته که ابن عساکر این اشتباه را یادآور شده است. وی به کنیه‌اش اشتهار دارد. و نامش را عُبید و عبیدالله نیز گفته‌اند. سیوطی کنیه وی را ابو جُهیم نیز نوشته است. ابن منده گفته که ابوعاصم، عبید بن حذیفه را فرد دیگری غیر از ابوجهم بن حذیفه دانسته است. نوادگان وی در انتساب بدو، به جَهمی شناخته می‌شدند. پدرش در دوره جاهلی شناخته شده بود و اشعاری داشت. مادرش بشیره دختر عبدالله بن اَداة بود. ابن سعد شرح حال او را در شمار صحابیانِ ساکن مکه آورده است. با این حال، ابن عساکر از ابن سعد نقل کرده که وی به مدینه آمد و آنجا خانه‌ای بنا کرد. بلاذری به نقل از واقدی، ساختن خانه را در مدینه، به اواخر خلافت معاویه مربوط می‌داند. خانه وی در مدینه شناخته شده بود؛ به گونه‌ای که واقدی برای تعیین موقعیت کانالی که برای قتل بنی قریظه کنده شد، یک سوی آن را محل خانه ابوجهم معرفی می‌کند. او از بزرگان و متنفذان قریش بود و خود و فرزندانش به سختی و پایداری توصیف شده‌اند. ابوجهم از شیوخ و معمّران قریش و یکی از چهار نفری است که علم نسب از آنان فراگرفته می‌شد و مورد رجوع عرب‌های دوره جاهلی در کشمکش‌ها و فخرجویی‌ها بود از وی نقل شده که در جاهلیت شرابخواری را به دلیل فساد و آسیب زدن به عقل ترک کرده است. ابوجهم در عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم همراه و همسو با مخالفان آن حضرت بود و دیر اسلام پذیرفت. هنگامی که پیامبر در مکه بود، ابوجهم و عمر بن خطاب به قصد ترور آن حضرت شبانه راهی منزل وی شدند. ولی با شنیدن سوره‌هایی از قرآن که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم قرائت می‌کرد، از تصمیم خود منصرف شدند و بازگشتند. ابوجهم در فتح مکه اسلام آورد و در شمار «مُسلِمة الفتح» قرار گرفت وی در نبرد حنین حضور یافت و مسئولیت حفظ غنایم را به عهده گرفت (ابن عساکر، 38/175). ابوجهم از جمله قرشیانی بود که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم غنایمی از این نبرد را به آنان داد. ابوجهم عمر بسیار کرد و از معمّران بود. ابن حبیب او را در شمار نابینایان قریش آورده که به دوران کهولت و پیری وی مربوط است. ابن سعد مرگ وی را پس از قتل عمر نوشته که صحیح نیست؛ زیرا یاد او در اخبار و حوادث سال‌های بعد وجود دارد. برخی مرگ او را در پایان خلافت معاویه نوشته‌اند. و عده‌ای دیگر، مرگ او را پس از خلافت ابن زبیر می‌دانند. ابن عبدالبر که خبر حضور ابوجهم را در ساخت خانه خدا در زمان ابن زبیر، از زبیر بن بکار نقل کرده، گفته است که زبیر و عمویش آگاه‌تر به اخبار قریش بوده‌اند. ابن حجر نیز مشارکت ابوجهم را در ساخت خانه خدا، نشان از این گرفته که وی تا اوایل خلافت ابن زبیر زنده بوده است. موید دیگر ابن حجر برای این قول، رفتن ابوجهم خدمت معاویه و یزید است که در اخبار بسیاری گزارش شده است. مأخذ دانشنامه سیره نبوی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ 1389، ج1، ص 222-226. |
| تاریخ ثبت در بانک | 4 دی 1397 |