مشاهیر و مفاخر
کد cb-10287  
نام ابوالجارود زیاد بن منذر خارفی کوفی  
پیشه و عنوان از راویان حدیث  
ملیت کوفی  
سال تولد شمسی  
تاریخ درگذشت 160قمری  
نوع معلولیت نابینا  
متن زندگی نامه ابوالجارود
زیادبن منذر خارفی کوفی از راویان امام باقر و امام صادق و از مفسّران نامدار قرن دوم هجری بوده و دارای تفسیری است که مطالب آن را از امام محمد باقر گرفته و آن را قبل از زیدی شدن نوشته است; امّا هنگامی که به زیدیه گرایید امام او را طرد و لعن کرد. زیدیان جارودی به او منتسبند. این جمله از اوست: (نابینا به دنیا آمدم و هرگز چهره دنیا را ندیدم.)
اخبار زیادی در نکوهش وی وارد شده است. اثنی عشریه به احادیثی که پس از تغییر مذهب وی از او نقل شده اعتنایی ندارند.
او بین سالهای 150 تا 160 هجری وفات یافت.
منبع: دانشوران روشندل (نوشته ناصر باقری بیدهندی)

ابو جارود
زیاد بن منذر مشهور به ابوجارود از شخصیت‌های مذهبی و اجتماعی سده دوم قمری در مدینه و نابینای مادرزاد است. او در سال 150ق درگذشت.
از اصحاب امام سجاد علیه السلام، امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بوده و روایات فراوانی از این امامان نقل کرده است. با اینکه نابینا بود اما کتابی در زمینه تفسیر قرآن بر اساس شنیده‌هایش از امام باقر علیه السلام نوشت. این تفسیر اولین کتاب تفسیر است که توسط یک نابینا تألیف شده است.
تبارش را از خراسان و برخی از هَمْدان یمن دانسته‌اند. او مدافع زید بن علی و قیام زیدیان بود و به مذهب زیدیه گرایش پیدا کرد. البته بر اساس نظریات جدیدش جارودیه به عنوان انشعابی از زیدیه شکل گرفت.
ابن ندیم تفسیر ابی جارود را به عنوان نخستین تفسیر در بخش تفاسیر معرفی کرده و آن را کتاب الباقر نام نهاده است؛ زیرا بر این باور است که مطالب این کتاب را امام باقر علیه السلام املاء کرده است.
آقا بزرگ تهرانی هم معتقد است این اثر را قبل از گرایش به زیدیه و بر اساس مسموعاتش از امام باقر علیه السلام نوشت. ابن عبدون با چند واسطه از ابوجارود نقل کرده که ابوالجارود می‌گفت:
ولدت اعمیٰ ما رایت الدنیا قطّ. یعنی نابینا متولد شدم و دنیا را اصلاً ندیدم. (مسند الامام الباقر علیه السلام، ج6، ص312). عطاردی در مسند امام باقر علیه السلام، ده‌ها حدیث آورده که از طریق ابوجارود نقل شده است.
با اینکه در تقریباً همه منابع به نابینا (اعمیٰ) بودن او اشاره شده ولی، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی در مقاله ابوالجارود هیچ اشاره‌ای به این مسئله نکرده است، حتی کبرسن و سالخوردگی ایشان با اینکه کمتر در منابع مورد توجه است، مطرح کرده ولی به نابینایی او نپرداخته است. نویسنده این مقاله معتقد است ابوجارود از شخصیت‌های سیاسی و مذهبی نیمه اول سده دوم قمری بوده است.
منابع
ـ «مقاله ابوالجارود»، علی بهرامیان، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج5، ص 289-291.
ـ مسند الامام الباقر علیه السلام، عزیزالله العطاردی، تهران، 1381، ج6، ص 312-315.
ـ الذریعه، آقابزرگ تهرانی، ج4، ص251.
ـ مفسران شیعه، محمد شفیعی، تهران، دانشگاه پهلوی، ج1، ص67.
ـ دائرة‌المعارف تشیع، ج1، ص 393-394.
ـ الاعلام، زرکلی، ج9، ص200.
ـ اعیان الشیعه، سید محسن امین، ج7، ص83.  
تاریخ ثبت در بانک 11 شهریور 1395