کد | bk-24422 |
---|---|
نوع | کاغذی |
عنوان | کتاب گویا: مجموعه مقالات و دیدگاهها |
نویسنده | علی نوری |
ناشر | توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین |
محل نشر | قم |
سال انتشار | 1398شمسی |
نوبت چاپ | 1 |
تعداد جلد | 1 |
تعداد صفحه | 235 |
زبان | فارسی |
قطع | وزیری |
موضوعات | کتابهای گویا– مقالهها و خطابهها ، کتابهای شنیداری– مقالهها و خطابهها ، ادبیات نابینایان — نشر — مقالهها و خطابهها |
شابک | 978-622-6216-36-4 |
چکیده |
پیشگفتار کتاب صوتی به لحاظ گفتاری، گویا Talking Book و از حیث شنوایی آن را Audio Books مینامند. اهمیت این پدیده در جامعه و فرهنگ نابینایان بر شخصی پوشیده نیست. همانطور که «یار مهربان» در فرهنگ عمومی، در کنار همه افراد از خردسالی تا پایان عمر با خوش زبانی و دانایی حضور دارد جامعه روشندلان هم «یار مهربانی» دارند که «گوید سخن فراوان» و «پندآموز» است. با این تفاوت که درباره کتاب و یار مهربان عمومی بسیار گفته و نوشتهاند، با دلسوزی از ضعفهای آن گفتهاند، نقش و جایگاه آن را تحلیل و بررسی کردهاند، اما در باب کتاب گویای روشندلان به رغم اهمیت آن بسیار کم تحلیل و بررسی کردهاند؛ گویا برای اینان، یار نامهربان شده است، یا بهتر است بگوییم نامهربانیها نصیب و قسمت آن شده است. البته منظورم در ایران و نهایتاً جهان اسلام است. اما در کشورهای دیگر، صدها موسسه به تولید و نشر آن اشتغال دارند و روشندلان بدون دغدغه به انواع کتاب گویا دسترسی دارند؛ نیازهای آنان را به خوبی تأمین مینمایند. تصور بفرمایید یک نابینا، فاقد مهمترین حسی است که ارتباط انسان را با جهان و دنیای خارج سامان میدهد. انسان از راه دیدن و مشاهده با جهان مرتبط است. اما نابینا حس شنوایی را جانشین بینایی کرده و درصدد است از طریق شنوایی و تا حدی لامسه (کتاب بریل) اطلاعیابی کرده و تمامی اطلاعات، تصورات و علوم و فنون را کسب کند. از اینرو همت عالی نابینایی که در بین هزاران دانشجوی عادی، بهترین رتبه را در کنکور کسب کرده، باید ستود. نیز بعضاً در مقطع دکتری یا کارشناسی ارشد توانستهاند حتی رتبههای نخست کسب کنند. با اینکه منابعی مثل کتاب گویا در اختیارشان نبوده است. دسترسی اینان به منابع صرفاً از طریق قرائت والدین، همسر یا یکی از نزدیکان و استماع آنان بوده است. آیا افراد عادی بدون اینکه به منابع دسترسی داشته باشند میتوانند به چنین موفقیتهایی دست یابند؟ بالاخره با این مقایسهها میتوان به اهمیت کتاب گویا از یک طرف و همت بلند و تلاشهای نابینایان برای دانش آموختن از طرف دیگر پی بُرد. دیگر معلولین هر کدام به نوبه خود، مشکلات و موانع دارند؛ ناشنوا، سخنان معلم را سر کلاس نمیتواند گوش دهد و مجبور است با دیدن لبها و از طریق حرکت لبها سخنان معلم را یاد بگیرد. کتاب گویا شامل ابعاد و مسائل متنوعی است، ولی فناوری تولید کتاب گویا و ضرورت تأمین نیازهای جامعه کنونی نابینایان از همه مهمتر است. با اینکه جامعه روشندلان به سرعت مدارج علمی را طی کرده و به مقاطع عالی صعود کرده و به شدت نیازمند منابع علمی است؛ اما تولید کتاب گویا بسیار کند و به شیوههای قدیمی و فاقد ضوابط مطلوب جریان دارد. نابینایان از یک طرف در تمامی مراحل آموزش و پرورش و آموزش عالی مجبوراند، همان منابع و مواد درسی افراد عادی را امتحان دهند. یعنی با افراد عادی در یک کنکور شرکت میکنند، کنکور و آزمونهای ویژه برای آنان وجود ندارد. این بی عدالتی بسیار کمرشکن است. تازه وقتی در چنین آزمونهایی شرکت کرده و قبول میشوند، به هنگام اشتغال یا هر نوع سهمیهبندی اداری، نابینایی برای آنان یک شاخص منفی محسوب میشود. تمامی مدیران و دستاندرکاران امور آموزشی و اجتماعی معلولین را به این ظلم مضاعف جلب مینماییم. آری ظلم مضاعف، زیرا از یک طرف باید در کنار افراد عادی تحصیل کنند اما وقتی نوبت، اشتغال میرسد، نابینایان به دلیل عدم صحت جسمانی و فقدان سلامت کنار زده یا شغلهایی که لایق آنها نیست به آنان تحمیل میکنند. نابینایی با زحمت فراوان در آزمون دکتری به رتبه عالی دست یافت، در دوره تحصیل هم با مساعدت همسرش که منابع را برایش میخواند، موفق شد تا بالاخره با تلاش فراوان در هیئت علمی دانشگاه عضو شد. ولی برای گذراندن فرصت مطالعاتی و موارد دیگر، همواره با ظلم و نابرابری مواجه بوده است. این فقط یک نمونه از نمونههای فراوان است. لازم است کارشناسان بدون ملاحظه و مجامله، به بررسی مشکلات کتاب گویا بپردازند؛ راهکارهای برون رفت از این مشکلات را در گفتگو و هماندیشی تحلیل نمایند. به لحاظ کمی یک بخش مهم از جامعه معلولین، نابینایان هستند. اما نهادهای فرهنگی، نسبت به ضروریترین نیاز فرهنگی آنان یعنی کتاب گویا تاکنون، غفلت داشتهاند؛ با اینکه در جامعه اسلامی، رهبران دینی، آنان را صاحب حق دانستهاند. حضرت علی(ع) در فراز هفتم از فرمان به مالک اشتر درباره طبقه نابینا و ناشنوا و زمینگیران هشدار میدهدکه همواره به فکر مشکلات آنان باش و از آنان روی برمگردان. فراتر از مسلمانی، به عنوان یک انسان مسئول و متعهد، توجه به همنوعان و به ویژه توجه به افرادی که از وضعیت عادی مناسبی برخوردار نیستند، از وظایف همه انسانها است. این کتاب با نگاهی به گذشته کتاب گویا، رصد تحولات این پدیده تا امروز؛ آنگاه تجزیه و تحلیل مشکلات و مسائل کنونی کتاب گویا است. البته با این رویکرد که به معضلات عینی، مشکلات دست به گریبان و همه گیر بپردازیم و از موضوعات انتزاعی فاصله بگیریم. این کتاب مجموعه مقالات در زمینهها و ابعاد مختلف کتاب گویا است که توسط کارشناسان تدوین شده است. بیشتر این مقالات قبلاً در مجله توان نامه یا دیگر رسانههای وابسته به دفتر فرهنگ معلولین منتشر شده است. در پایان بر خود فرض میدانیم از جناب حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی نماینده آیت الله العظمی سید علی سیستانی تشکر کنیم؛ ایشان همواره با توصیه و راهنماییها راه اینگونه طرحها و پروژهها را گشودهاند. علی نوری مرداد ماه 1398 |
تاریخ ثبت در بانک | 30 مهر 1398 |
فایل پیوست |