| کد | jr-46510 |
|---|---|
| عنوان اول | اثربخشی آموزش مهارت‌های عملی فوتبال نابینایان بر کاهش خشم دانش‌آموزان کم‌بینای آرپی |
| نویسنده | منصور شادکام |
| مترجم | حسین سراوانی |
| عنوان مجموعه | شیوه‌های توان‌یابی پژوهش‌ها و گزارش‌ها |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | انتشارات توانمندان |
| سال چاپ | 1399شمسی |
| شماره صفحه (از) | 56 |
| شماره صفحه (تا) | 62 |
| زبان | فارسی |
| متن |
آرپی نامی است که به گروهی از بیماری‌های چشمی ارثی اطلاق می‌شود. این گروه از بیماری‌ها شبکیه را مبتلا می‌سازد. شبکیه بافت حساس به نور چشم است که در حقیقت به صورت آستری برای چشم می‌باشد و محلی است که اولین مراحل بینایی در آن اتفاق می‌افتد. در بیماری آرپی کاهش دید تدریجی اما پیشرونده است. معمولاً افراد مبتلا به آرپی دید خود را به‌طور کامل از دست نمی‌دهند و در بیشتر موارد مقداری از دید مفید تا کهنسالی حفظ می‌شود. اگرچه این بیماری در اغلب موارد موجب از کار افتادگی سابق فرد می‌شود اما می‌توان با آگاهی دادن به بیماران، آنها را برای سازگاری با شرایط جدید آماده کرد. یکی از مهم‌ترین مشکلات این افراد، سازگاری با شرایط جدید می‌باشد که بدون شک، خشم، اختلالات روحی و روانی، پایین آمدن آستانه تحمل از بدیهی‌ترین آثار عدم سازگاری با شرایط جدید می‌باشد. ورزش یکی از عوامل مهم در ایجاد سازگاری با محیط است، به ویژه، ورزش‌های گروهی و رقابتی تأثیر بیشتر و پرتداومی دارد. یکی از این ورزش‌ها فوتبال می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های فوتبال کم‌بینای آرپییان بر کاهش خشم دانش‌آموزان کم دوره متوسطه کم‌بینای آرپی شهر تهران می‌باشد. روش: تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شبه آزمایشی می‌باشد. جامعه آماری متشکل از کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه کم‌بینای آرپی در مدارس استثنایی شهر تهران به تعداد 42نفر می‌باشد که از میان آنان 10نفر (5 نفر کنترل و 5 نفر گروه آزمایش می‌باشد) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. علت شیوه انتخاب نمونه، دارا بودن شرایط فیزیکی و مناسب برای آموزش مهارت‌های فوتبال کم‌بینای آرپییان می‌باشد. در گروه آزمایش، از آموزش مهارت‌های عملی فوتبال کم‌بینای آرپییان توسط مربیان حاذق به مدت دو ماه و در گروه کنترل، از آموزش معمول کلاسی استفاده شده است. قبل و بعد از به کارگیری آموزش (سی جلسه، هر جلسه چهل دقیقه)، آزمون سنجش خشم به منظور ارزیابی اجرا شد. داده‌های به‌دست آمده با استفاده از آزمون t تحلیل شد. جدول آزمون T مقیاس پرسشنامه صفت - حالت بیـان خـشم (STAXI-2C/A) شاخص‌های مقیاس قبل از مداخله بعد از مداخله t سطح معنی‌داری میانگین (انحراف معیار) میانگین (انحراف معیار) حالت خشم 9/19 (32/4) 0/3 (48/1) 08/7 002/0 صـفت خشم 6/5 (55/1) 35/1 (01/1) 016/6 004/0 بیـان خـشم و کنتـرل خشم 6/2 (63/1) 4/1 (89/0) 41/3 027/0 خشم (کل) 4/4 (34/1) 6/1 (08/0) 05/7 002/0 یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های عملی فوتبال بر کاهش خشم دانش‌آموزان کم‌بینای آرپی در سطح معناداری (01/0>p) موثر بوده است. برای مقایسه نمرات پیش آزمون و پس‌آزمون شرکت‌کنندگان در طرح درمان، از آزمون آماری T استفاده شده است. همه تحلیل‌های آماری انجام شده در یک آزمون دو دامنه و در سطح معناداری 01 /0 معنادار هستند (P<0/01). میانگین نمره کلی خشم بر اساس مقیاس پرسشنامه صفت - حالت بیـان خـشم (STAXI-2C/A) در تمام شاخص‌ها پس از انجام مداخله‌های درمانی نسبت به قبل از انجام مداخله معنادار است (P<0/01). به عبارت دیگر انجام مداخله‌های آموزش مهارت‌های عملی فوتبال نابینایان موجب کاهش نمرات پس‌آزمون در شاخص‌های مقیاس خشم دانش‌آموزان شده است نتیجه‌گیری: واقعیت این است که از دست دادن قسمت اعظم مهم‌ترین حس انسان یعنی بینایی، رخدادی نیست که فرد دچار بیماری آرپی بتواند با شرایط جدید سازگاری پیدا کند و بتواند بر خشم و پرخاشگری خود فائق آید. آنچه مسلم است افراد کم‌بینا اغلب نسبت به نابینایان سازگاری بیشتر و بهتری با شرایط خود پیدا خواهند کرد. اما در فرد کم‌بینای آرپی به عارضه‌ای مبتلا شده که بدون هیچ علت مشخصی و ناگهانی و به‌تدریج قسمت اعظم بینایی خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به راحتی با شرایط و دنیای جدید سازگاری پیدا کند. به طور قطع میزان معاشرت‌ها، ارتباطات اجتماعی، مهارت تحصیلی و شغلی، علایق، تحت تأثیر این عارضه قرار می‌گیرد و باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه، خشم، افسردگی و انزوای اجتماعی و حتی طرد اجتماعی قرار می‌گیرند و بدتر آنکه این عارضه تاکنون راه‌حل درمانی پیدا نکرده است. این پژوهش نشان داد که فوتبال نابینایان با قوانین خاص و مناسب‌سازی شده برای افراد نابینا و کم‌بینا یکی از بهترین روش‌های کنترل کننده خشم می‌باشد. گروهی بودن، رقابتی بودن، تحرک پذیری بالای این رشته مهیج ورزشی عمده‌ترین خصایص به‌عنوان مداخله کننده غیر دارویی برای تقلیل آثار منفی خشم و دیگر اختلالات روحی این افراد می‌باشد واژه‌های کلیدی: خشم، کم‌بینای آرپی، مهارت عملی، فوتبال نابینایان مقدمه رتینیت پیگمانتر یا RP به دسته‌ای از بیماری‌های غیر شایع چشمی گفته می‌شود که در آنها سلول‌های استوانه‌ای شبکیه با یا بدون سلول‌های مخروط درگیر می‌شوند. اگرچه این بیماری با مرور زمان پیشرفت می‌کند اما سیر پیشرفت این بیماری در افراد مختلف متفاوت است. در بعضی از مواقع علائم این بیماری خود را از سنین کودکی نشان می‌دهند ولی در اغلب اوقات تا شروع دوران بزرگ‌سالی این بیماری علائم چندانی ندارند. علائم این بیماری عبارت‌اند از: -کاهش دید در شب و یا نور کم شب‌کوری (Nyctalopia) - کاهش دید محیطی که باعث دید تونلی یا Tunnel Vision می‌شود. - در بعضی از انواع RP و در موارد پیشرفته کاهش دید مرکزی نیز دیده می‌شود. سه راه برای انتقال آرپی وجود دارد: 1 ـ اتوزومال غالب ـ این الگوی ارثی در مواردی است که وجود آرپی در خانواده شـناخته شده است و مرد یا زن مبتلا هستند. در این مورد احتمال انتقال بیماری از پدر یا مادر به فرزند دقیقاً 50% است. 2 ـ اتوزومال نهفته یا مغلوب ـ در این مورد معمولاً تاریخچه شناخته شده‌ای از آرپی در پدر یا مادر وجود ندارد و والدین ظاهراً سالم هستند. اگر این والدین که هر دو حامل هستند اما علائم بیماری در آنها وجود ندارد: صاحب فرزند شوند احتمال انتقال بیماری به فرزند آنها 25% است. 3 ـ وابسته به کروموزوم X ـ در این الگوی ارثی تنها مردها به بیماری مبتلا می‌شوند و زن‌ها فقط حامل هستند. بعضی از حاملین ممکن است به شکل خفیفی از بیماری مبتلا باشند. برای مثال مردی که به آرپی وابسته به کروموزوم X مبتلا می‌باشد: بیماری را به فرزندان پسر خود منتقل نمی‌کند: اما تمام دختران او حامـل خواهند شـد. هـر یـک از این دختـرهـا احتمال ابتلای فرزند پسر آنها به بیماری 50% و شانس حامل بودن فرزند دختر آنها نیز 50% است. گاهی تشخیص این الگوی وراثتی در خانواده‌ای که طی چند نسل فرزند پسر وجود ندارد مشکل به نظر می‌رسد. به این ترتیب که ژن معیوب می‌تواند از نسلی به نسل دیگر در دختران حامل منتقل شود و ناگهان پس از چند نسل یک فرزند پسر را مبتلا سازد. شیوه درمانی در حال حاضر درمان قطعی برای معالجه آرپی و یا جلوگیری از پیشرفت بیماری وجود ندارد. این امر به دلیل فعالیت ژن‌های معیوب است که به ارث رسیده و فعل و انفعالات طبیعی بدن را مختل می‌کند. عارضه آرپی آسیب روانی فراوانی را به فرد مبتلا وارد می‌کند و او را در راه پذیرش محدودیت‌های خود که شاید تا چندی پیش جایی در زندگی او نداشته، به مشکل می‌اندازد. مهم‌ترین مسأله و مشکل افراد کم‌بینای آرپی چگونگی سازگاری آنان است. یعنی کسانی که بینا به دنیا آمده‌اند و عمری را با بینایی کامل سپری کردند اما در دوره‌ای از زندگی و به طور ناگهانی و تدریجی قسمت اعظم بینایی خود را از دست داده‌اند باید این واقعیت را بپذیرند و سعی در انطباق و سازگاری با محیط و اجتماع نمایند. این افراد در زندگی با چالش‌هایی در زمینه‌های متفاوت تحصیلی، شغلی و روابط روبرو می‌شوند که می‌تواند موانعی در راه رشد و پیشرفت آنها در هر یک از این زمینه‌ها ایجاد می‌کند. از تبعات مهم ناسازگاری می‌توان بروز خشم نامتعارف، افسردگی، انزوا اشاره کرد. خشم یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین هیجان‌ها در زندگی انسان بوده و نقشی بسیار اساسی در زندگی بازی می‌کند. خشم در شمار پرشورترین هیجان‌هاست که می‌تواند به شیوه‌های گوناگون ایجاد شده و اثرات بسیاری بر ابعاد گوناگون جسمی و روانی داشته باشد (ریو، جان مارشال 2005، ترجمه سید محمدی). گرچـه خـشم هیجـانی طبیعـی و گاهی مفید است، ولی خطرهایی نیـز بـه همـراه دارد. وقتی خشم خارج از کنترل و مخرب باشد، می‌تواند به مشکلاتی در کار، روابـط بـین فـردی و کیفیـت کلـی زنـدگی منجـر شـود (انجمـن روانشناسـی امریکـا، 2004). خشم به عنوان نشانگانی از احساسات، شناخت‌ها و واکنش‌های فیزیولوژیک نسبتاً مشخصی که با میـل بـه آسیب زدن به هدفی همراه است تعریف شـده اسـت (برکویتز، 2004). به‌طور کل افراد مذبور با انواع ناکامی‌ها مواجه می‌شوند که به صورت خشم و عصبانیت غیر طبیعی در می‌آید. خشم واکنشی متداول نسبت به ناکامی و بدرفتاری است که گستره آن می‌تواند از تحریک پذیری کم تا خشم شدید باشد. مثل سایر هیجانات، خشم با تغییرات روانشناختی و زیستی همراه است. در حال حاضر کنترل خشم در کلام آموزش داده می‌شود در حالی که این امر نیازمند آموزشی عملی است و فعالیت‌های گروهی مانند ورزش یکی از اعمالی است که باعث به دست آوردن مهارت کنترل خشم می‌شود. محققان به این نتیجه رسیدند که ورزش‌های گروهی با یکدیگر در طول گرم کردن، روابط اجتماعی را قوی و مستحکم می‌کند. هم چنین محققان دانشگاه اکستر به این نتیجه رسیدند که افراد در خارج از منزل با گروه ورزش می‌کنند بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، با انرژی‌تر و مثبت اندیش‌تر هستند و کمتر در معرض تنش‌های عصبی، سردرگمی، خشم و افسردگی قرار می‌گیرند. یکی از ورزش‌های گروهی فوتبال می‌باشد. پس در این پژوهش به دنبال اثربخشی آموزش مهارت‌های عملی فوتبال نابینایان بر کاهش خشم دانش‌آموزان کم‌بینای آرپی هستیم روش پژوهش آموزش مهارت‌های فوتبال نابینایان به افراد کم‌بینای آرپی در قالب یک پژوهش شبه آزمایشی با گروه کنترل و در چهارچوب یک طرح پیش آزمون و پس‌آزمون، برای دو گروه آزمایشی و کنترل صورت می‌گیرد. این طرح را به صورت زیر می‌توان نمایش داد: گروه آزمایشی (E) 1O *X 1O΄ گروه کنترل (C) 2O X 2O΄ که در آن O΄ پیش آزمون، *X عمل آزمایشی، X عمل کنترل و O پس‌آزمون را نمایش می‌دهد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان پسر کم‌بینای آرپی دوره تحصیلی متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 98-97 می‌باشد. نمونه مورد مطالعه شامل 10 نفر از دانش‌آموزان کم‌بینای آرپی است که به صورت نمونه‌های در دسترس در دو گروه پنج نفره آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. پیش‌آزمون توسط آموزگاران هر پایه و با کمک مشاور تکمیل و نمره گذاری شد، یک هفته بعد برنامه مداخله‌ای آغاز گردید؛ پس از انجام آزمون پرسشنامه صفت - حالت بیـان خـشم مخـصوص کودکان و نوجوانان (STAXI-2C/A) به عنوان پیش‌آزمون، دانش‌آموزان مورد مطالعه، (سی جلسه، هر جلسه چهل دقیقه)، در جلسه‌های آموزش مهارت‌های فوتبال نابینایان توسط مربیان حاذق شرکت کردند. سپس بعد از یک هفته از آخرین جلسه پس‌آزمون اجرا گردید. البته فوتبال نابینایان، المپیکی و پارالمپیکی است و در فضای باز یا چمن‌های مصنوعی انجام می‌شود و در واقع به همین دلیل است که به آن فوتبال می‌گویند چراکه در سالن انجام نمی‌شود. و بر اساس طبقه‌بندی نابینایان مطلق که همان گروه ب یک هستند می‌توانند در فوتبال نابینایان حضور داشته باشند اما کم‌بینایان آرپی تشخیص نور و اجسام را دارند و هدف از آموزش مهارت‌های فوتبال نابینایان ارتباط و تداعی تمرین‌های فوتبالی قبل از عارضه همچنین سنخیت با وضعیت بینایی آنها و مهم‌تر گروهی بودن، رقابتی و تحرک وجهت یابی و اتکاء به دیگر حواس آنها می‌باشد. ابزار پژوهش ارزیابی خشم از طریق روش‌های خود سنجی یکـی از روش‌های ارزیـابی خـشم اسـت و درحالی‌که امکـان مقایسه گروهی را با توجه به ارزیابی‌های همسالان فـراهم می‌نماید، در تشخیص اختلالات رفتاری و بالینی آنان نیز موثر است. ارزیابی خشم کودک و نوجوان بـا اسـتفاده از ابزارهای خودسنجی، اولین بار در سـال 1989 بـا معرفـی مقیاس بیان خشم مربوط به امراض کودک توسط جاکوب آغاز شد (دل بارو، 2004). به دنبال آن پرسشنامه‌های متعددی در رابطه با ارزیابی خـشم کـودک و نوجـوان منتـشر شـد تا اینکه پژوهشگران با بررسی مطالعـاتی کـه در رابطـه بـا خـشم کودک و نوجـوان صـورت دادنـد، سـاخت و اعتباریـابی مقیاس پرسشنامه صفت - حالت بیـان خـشم مخـصوص کودکان و نوجوانان (STAXI-2C/A) را آغاز نمودند. این پرسشنامه اقتباسی از پرسشنامه صفت –حالت بیان خشم بزرگسال (STAXI-2) است کـه توسـط اشـپیلبرگر بـرای اندازه‌گیری خـشم در نوجوانـان و بزرگـسالان طراحـی گردیده است. ساختار مفهومی آن به‌طور زیـادی شـبیه بـه (STAXI-2) و (STAXI) است، کـه بیـشتر از دو دهـه از تحول آن توسط اشپیلبرگر (1999، 1988) می‌گـذرد. ایـن مقیاس که توسط برنر و اشپیلبرگر در سال 2003 ساخته و در سال 2009 منتشر گردید، امکان ارزیابی تجربه، بیـان و کنترل و مهار خشم را در کودکان و نوجوانان فـراهم می‌آورد (برونر:2009). ایـن پرسـشنامه دارای 35 عبـارت، 5 مقیـاس و 4خرده مقیاس است و دارای سه بخش است: بخش اول بـا ده عبارت حالت خشم؛ بخش دوم با 10 عبـارت صـفت خشم و بخش سوم بـا 15 عبـارت، بیـان خـشم و کنتـرل خشم را اندازه‌گیری می‌کند. بـا اسـتفاده از یـک مقیـاس لیکرت 3 درجه‌ای، درجه‌بندی می‌گردد. در نمره‌گذاری بخش اول به عباراتی که با "اصلاً" مـشخص شـده اسـت نمره 1، به عباراتی که با "کمی" مشخص شده است نمره 2و به عباراتی که با "بسیار زیاد" مـشخص شـده اسـت، نمره 3 تعلق می‌گیرد. برای نمره گذاری بخش دوم و سـوم به عباراتی که با "خیلی کم"مشخص شده است نمـره 1، به عباراتی که با "گاهی" مشخص شده است نمره 2 و به عباراتی که با "بیشتر اوقات" مشخص شده است نمـره 3 تعلق می‌گیرد. این آزمون در کودکان سنین 9 تـا 18 سـال قابل اجرا می‌باشد (برونر، 2009). روایی و پایایی در مطالعه دکتر محمدخدایاری فرد و همکاران (1388) و فاطمه مختاری (1380) نشانگر حمایت از روائی و اعتبار نسخه ایرانی سیاهه خشم حالت- صفت اسپلبرگر 2 است. هریک از بخش‌های این سیاهه، دارای همسانی درونی (60/0 تا 93/0)، ضریب تنصیف (57/0 تا 89/0) و ضریب بازآزمائی (72/0 تا 93/0) است. یافته‌ها همان طور که در جدول ذیل آمده است برای مقایسه نمرات پیش آزمون و پس آزمون شرکت‌کنندگان در طرح درمان، از آزمون آماری T استفاده شده است. همه تحلیل‌های آماری انجام شده در یک آزمون دو دامنه و در سطح معناداری 01 /0 معنادار هستند (P<0/01). میانگین نمره کلی خشم بر اساس مقیاس پرسشنامه صفت - حالت بیـان خـشم (STAXI-2C/A) در تمام شاخص‌ها پس از انجام مداخله‌های درمانی نسبت به قبل از انجام مداخله معنادار است (P<0/01). به عبارت دیگر انجام مداخله‌های آموزش مهارت‌های عملی فوتبال نابینایان موجب کاهش نمرات پس‌آزمون در شاخص‌های مقیاس خشم دانش‌آموزان شده است. جدول آزمون T مقیاس پرسشنامه صفت - حالت بیـان خـشم (STAXI-2C/A) شاخص‌های مقیاس قبل از مداخله بعد از مداخله t سطح معنی‌داری میانگین (انحراف معیار) میانگین (انحراف معیار) بخش اول: حالت خشم 9/19 (32/4) 0/3 (48/1) 08/7 002/0 بخش دوم: صـفت خشم 6/5 (55/1) 35/1 (01/1) 016/6 004/0 بخش سوم: بیـان خـشم و کنتـرل خشم 6/2 (63/1) 4/1 (89/0) 41/3 027/0 خشم (کل) 4/4 (34/1) 6/1 (08/0) 05/7 002/0 بحث و نتیجه‌گیری آنچه مسلم است افراد کم‌بینا اغلب نسبت به نابینایان سازگاری بیشتر و بهتری با شرایط خود پیدا خواهند کرد. اما این امر در فرد کم‌بینای آرپی صدق نمی‌کند عارضه‌ای که بدون هیچ علت مشخصی و ناگهانی و به تدریج قسمت اعظم بینایی خود را از دست می‌دهد نمی‌تواند به راحتی با شرایط و دنیای جدید سازگاری پیدا کند. به طور قطع میزان معاشرت‌ها، ارتباطات اجتماعی، مهارت تحصیلی و شغلی، علایق، تحت تأثیر این عارضه قرار می‌گیرد و باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه، خشم، افسردگی و انزوای اجتماعی، و حتی طرد اجتماعی قرار می‌گیرند و بدتر آنکه این عارضه تاکنون راه‌حل درمانی پیدا نکرده است. لذا بایستی مداخلات روانشناختی-حرکتی نقش پررنگی به خود بگیرد که با مشکلات کمتری روبه‌رو شوند. دامنه و شدت آسیب و برخورد اطرافیان به ویژه خانواده و همچنین محیط اجتماعی نقش تعیین کننده‌ای در واکنش روحی این افراد خواهد داشت. ورزش و ورزش کردن پدیده‌ای است که در شرایط کنونی زندگی بشر برای پر کردن خلأ ناشی از زندگی ثابت و تحرک اساسی بدن صورت می‌گیرد و دربرگیرنده یک سری حرکات سیستماتیک و حساب شده برای حصول به هدف بالا بردن و درجه سلامتی تن و روان و سلامت عقل و هوش و بعد ارضای غرایز طبیعی است. ورزش و تربیت بدنی که خواص و ویژگی‌های علمی آن در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بارز و روشن است و در بهداشت و سلامت جسم و روان، در نشاط و تفریح خاطر و در افزایش قابلیت‌های کاربردی عضلات و کم کردن پرخاشگری، هنگام انجام امور مختلف و بالاخره در آموزش‌های اخلاقی و اجتماعی نقش موثر و کارساز دارد. یکی از راه‌های کاهش و کنترل میزان پرخاشگری، ورزش است. ورزش‌های گروهی در کاهش پرخاشگری موثر است و ورزشکاران رشته‌های گروهی میزان پرخاشگری کمتری دارند. پس می‌توان نتیجه گرفت که در جمع و گروه بودن می‌تواند تأثیر مثبتی در کاهش پرخاشگری داشته باشد. یکی از بهترین راه‌های کاهش پرخاشگری انجام ورزش است. این پژوهش نشان داد که فوتبال نابینایان با قوانین خاص و مناسب سازی شده برای افراد نابینا و کم‌بینا یکی از بهترین روش‌های کنترل کننده خشم می‌باشد. گروهی بودن، رقابتی بودن، تحرک پذیری بالای این رشته مهیج ورزشی عمده‌ترین خصایص به‌عنوان مداخله کننده غیر دارویی برای تقلیل آثار منفی خشم و دیگر اختلالات روحی این افراد می‌باشد. منابع احمدپناه، محمد، (1381). مبانی نظری و راهنمای عملی جهت‌یابی و تحرک افراد با آسیب بینایی، پژوهشکده کودکان استثنایی. افروز، غلامعلی، (1391). مقدمه‌ای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. آزاد، حسین. (1379). روانشناسی مرضی، تهران: انتشارات بارنگ. پاکزاد، محمود؛ (1376). کودکان استثنایی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ سوم، ص 308 - 309. دبیری، عذرا و زندی‌پور، طیبه؛ (1385). آموزش و پرورش کودکان استثنایی، تهران، آیینه، چاپ اول، ص 59. ریو، جان مارشال، (2005). انگیزش و هیجان. ویرایش چهارم، ترجمه یحیی سید محمدی (1385)، تهران: نشر ویرایش. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1393). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگه. خدایاری فرد، محمد، غلامعلی لواسانی، مـسعود، اکبـری زرد خانـه، سـعید.: لیاقـت، سـمیه. (1388) «استاندارد سازی سیاهه ابراز خشم صفت- حالت 2 اسپیلبرگر برای دانـشجویان ایرانی»، توانبخشی، دوره 11، شماره 1، بهار 89. Health Canada, Canadian Society for Exercise Physiology: Canada's Physical Activity Guide for Youth. 2002, Ottawa: Minister of Public Works and Government Services Canada Janssen I: Physical activity guidelines for children and youth. Can J Public Health. 2007, 98 (Suppl 2): S109-121 Beck A., Steer R., Garbin M. G. (1996). Psychometric properties of the Beck Depression Inventory: Twenty-five years of evaluation. Clinical Psychology Review, 8 (1), 77–100. Berczik K., Szabó A., Griffiths M. D., Kurimay T., Kun B., Urbán R., Demetrovics Z. (2012). Exercise addiction: Symptoms, diagnosis, epidemiology |
| تاریخ ثبت در بانک | 29 تیر 1400 |