کد jr-46505  
عنوان اول بررسی تأثیر تکنولوژی نوین آموزشی- فناوری بر خودکارآمدی تحصیلی محصلین نابینای شهر تهران  
نویسنده منصور شادکام  
نویسنده حسین سراوانی  
عنوان مجموعه شیوه‌های توان‌یابی پژوهش‌ها و گزارش‌ها  
نوع کاغذی  
ناشر انتشارات توانمندان  
سال چاپ 1399شمسی  
شماره صفحه (از) 34  
شماره صفحه (تا) 41  
زبان فارسی  
متن واقعیت این است که معلولیت از هر نوعی که باشد دارای تبعات منفی بسیار است. نابینایی شاید بتوان گفت که در رأس این هرم قرار دارد. شخص با معلولیت بینایی در درجه اول، موفقیت و نیل به اهداف خویش، نیز ترقی و بهبود اوضاع زندگی خویش برای او اهمیت دارد. در دنیای امروز که عصر ارتباطات است و حق همگان بر استفاده از فناوری‌های نوین در چهارچوب ملاحظات قانونی است متأسفانه افراد با ناتوانی‌های بینایی علی‌رغم توانایی‌های دیگر، به دلیل ضعف سیستم حمایتی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از این افراد از سوی دولت و نهادهای ذی‌ربط مطابق کشورهای دیگر نشده است. خودکارآمدی (Self-efficacy) از نظریه شناختی- اجتماعی (cognition Theory Social) آلبرت باندورا (1997) روان‌شناس مشهور، مشتق شده است که به باورها یا قضاوت‌های فرد به توانائی‌های خود در انجام وظایف و مسئولیت‌ها اشاره دارد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تکنولوژی نوین آموزشی- فناوری بر خودکارآمدی تحصیلی محصلین نابینای شهر تهران می‌باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع علی مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کلیه محصلین کم‌بینای در مقطع متوسطه که تعداد آنها، 126 نفر می‌باشد. از جامعه آماری مزبور نمونه‌ای به حجم 30 نفر تعیین گردیده است که به صورت خوشه‌ای انتخاب و از میان آنها دو آموزشگاه که دارای شرایط مورد پژوهش بود به دو گروه 15 نفری به صورت در دسترس تقسیم شدند.
روش: داده‌ها از طریق پرسشنامه خرده مقیاس هشت گویه‌ای خودکارآمدی تحصیلی پرسشنامه راهبردهای انگیزشی و یادگیری MSLQ جمع‌آوری شدند.
یافته‌ها: داده‌ها به کمک آماره‌های توصیفی و استنباطی شامل آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که برخورداری این افراد از تکنولوژی ارتباطاتی نوین بر خودکارآمدی تحصیلی آنها تأثیر دارد.
نتیجه‌گیری: هرچه میزان استفاده تکنولوژی‌های ‌جدید آموزشی و تکنولوژی و فناوری نوین آموزشی از طرف صاحبنظران برای محصلین نابینا مورد استقبال گیرد بازخورد آن در پیشرفت همه جانبه علمی و اجتماعی این افراد چشمگیرتر خواهد بود
کلیدواژه: نابینا، خودکارآمدی تحصیلی، محصلین، تکنولوژی نوین آموزشی- فناوری

مقدمه
انتظار جامعه از مدرسه و معلم این است که نوجوانان را برای زندگی واقعی در جامعه فردا تربیت کنند. امروزه نگرش اندیشمندان نسبت به اهداف: فلسفه و مقاصد تربیتی به کلی دگرگون گردیده است. این تحولات و تفاوت اندیشه‌ها به سبب نتایج حاصل از کاربرد روش‌های تعلیم و تربیت در گذشته، نیازهای جامعه امروز و پیش‌بینی نیازهای جامعه فردا به وجود آمده است. یادگیری زمانی اتفاق می‌افتد که عوامل از قبیل: فضای آموزشی، محتوای آموزشی، قوانین و مقررات، وضع جسمی و روحی معلم و وسایل کمک آموزشی در کنار هم قرار گیرند. استفاده از وسایل کمک آموزشی در جریان تدریس باعث می‌شود که مطالب مطرح شده در ساخت شناختی شاگرد جا بگیرد و دانش‌آموز به یادگیری معنی‌دار نائل شود. انقلاب فناوری‌های ارتباطی - اطلاعاتی، به ویژه پیدایش رسانه‌های الکترونیکی جدید، تمام شئون زندگی انسان‌ها را متأثر نموده است. امروزه، وسایل ارتباط‌جمعی از طریق انتقال اطلاعات و مبادله افکار، نقش عمده‌ای را در شکل‌گیری افکار عمومی جهان بازی می‌کنند. بر این اساس می‌توان گفت که انسان‌ها اکنون محصور ارتباطات و اطلاعاتی هستند که از طریق ابزار و وسایل گوناگون، ذهن آنها را در راستای اهداف از پیش تعیین شده خود حرکت می‌دهند. ارتباط قبل از اینکه نیازی اجتماعی داشته باشد، نیازی زیستی و طبیعی است، چرا که اولین گام و مرحله ارتباط درونی است و از خود شروع می‌شود، انسان ابتدا با خود ارتباط برقرار می‌کند و سپس چون نیازمند حل مشکلات زیستی می‌باشد، می‌بایست با دیگران بده بستان و انتقال اطلاعات داشته باشد و با غیرخود ارتباط برقرار کند. رفع نیازهای اجتماعی موجب تعلق به گروه و برقراری ارتباط با دیگران به صورت چهره به چهره و از طریق کلام و یا غیرکلام می‌شود. در مراحل بعدی، فرد با تعداد زیادی از انسان‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کند که به آنها اصطلاحاً ارتباط‌جمعی می‌گویند. هدف از این‌گونه ارتباط، انتقال اطلاعات و یا متقاعدسازی دیگران است. استفاده نابینایان و کسانی که به هر صورت دچار نقص در قدرت بینایی خود هستند در استفاده از تکنولوژی روز دنیا و صنایع مرتبط به آن به وضوح، استفاده از توانمندی‌ها و استعدادهای این قشر عظیم از جامعه جهانی را که جمعیتی بالغ بر 160 تا 180 میلیون نفر در کل جهان را شامل می‌شود تواناتر می‌کند. علاوه بر آن، استفاده از پیشرفت‌های دنیای ارتباطات و تکنولوژی اطلاعات هم زمان با اختراع و ابداع فناوری و سیستم‌های ‌خاص برای نابینایان توانسته است استفاده از تکنولوژی‌های ‌صنعت آی تی مثل اینترنت را به سهولت افراد عادی برای نابینایان میسر کند. نابینایان و کم‌بینایان قشری از جامعه هستند که از دیرباز جهت رفع نیازهای روزمره‌شان محتاج اطرافیان بوده‌اند. یکی از نیازهای مهم آنها، پاسخگویی به حس آموختن و مطلع شدن است. الفبای بریل یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی است که در پاسخ به این نیاز نقش به سزایی داشته است. گویا کردن اطلاعات مکتوب نیز سهم عمده‌ای در این میان داشته است. با توجه به شرح مذبور می‌توان گفت که افراد نابینا از طریق دو عضو از اعضای بدن خود یعنی گوش‌ها و سرانگشت دست‌ها، بیشترین اطلاعات را از محیط اطراف خود دریافت می‌کنند. البته از حواس دیگر خود یعنی بویایی و چشایی نیز تا حدی، جهت دریافت اطلاعات بیرونی استفاده می‌کنند. در عصر انفجار اطلاعات، منابع گویا شده و بریل که در حداقل بودند قادر نبودند به تنهایی نیاز اطلاعاتی این قشر از جامعه را مرتفع کنند. و ازآنجا که تکنولوژی اطلاعات نقش عمده‌ای درافزایش سرعت و سهولت در کارها ایفا می‌کند؛ شاخه‌ای از آن وارد این عرصه شده و خدمات عمده‌ای به این دسته از افراد ارائه می‌دهد. به این ترتیب ادغام الفبای بریل، گفتار و تکنولوژی منجر به ایجاد تجهیزات تکنولوژیکی جهت رفع نیاز اطلاعاتی افراد نابینا شد. با در نظر گرفتن این مسئله تمامی تجهیزات تکنولوژیکی، یکی از دو خروجی بریل یا صوتی و یا هردو را دارا می‌باشند.

پیشینه تاریخی
باورهای خودکارآمدی از لحاظ سطح متفاوت هستند که می‌تواند به دشواری تکلیف خاص اشاره داشته باشد. در ماهیت چالش‌هایی که در برابر کارآمدی شخصی قرار دارد بر اساس سطح هوش، کوشش، دقت، احساس تهدید و خود نظم دهی، متفاوت قضاوت می‌شود. افراد در مواجه با فعالیت‌ها و تکالیف خیلی ساده، احساس خودکارآمدی کاذب می‌کنند و در مواجه با تکالیف خیلی دشوار احساس عدم کارایی خواهند کرد. بر اساس خود نظم دهی، می‌توان خود را ملزم کرد و بر این اساس والدین احساس کارآیی نسبت به کودکان می‌کنند. اولین شکل کلاس درس گسترده به صورت آموزش از راه دور و به شکل مکاتبه‌ای بود. ایساک پیتمن در سال 1840 «کوتاه نویسی» را در انگلستان از طریق مکاتبه‌ای تدریس می‌کرد. در همین راستا یکی از نویسندگان، نسل اول آموزش از راه دور را که به آموزش مکاتبه‌ای شهرت دارد به نام آموزش تک واسطه‌ای نامید. فناوری مورد استفاده در این دوره ارتباطات پستی، چاپ کتاب‌های ‌استاندارد و جزوات یکنواخت بود. رادیو، تلویزیون: ویدئو، ماهواره، نوارهای دیداری و شنیداری مهم‌ترین واسطه‌های ‌آموزشی نسل دوم هستند. در نسل سوم آموزش از راه دور تأکید اصلی بر آموزش غیر متمرکز، مشارکتی و مردمی است. امروزه کمتر کشوری پیدا می‌شود که از آموزش از راه دور برای تأمین اهداف آموزشی و پرورشی خود استفاده نکند، البته متناسب با سطح پیشرفت هر کشور فناوری مورد استفاده متفاوت است. یکی از لوازمی که امروزه با فناوری ارتباطات همراهی دارد، رایانه است. اولین کوشش معلمان برای استفاده از رایانه در کلاس درس سنتی معمولاً به صورت سخنرانی بود، تجربیات یادگیری مرتبط با موضوع تدریس معلم که در مکان‌های ‌آموزشی دیگر انجام گرفته بود به نمایش گذاشته می‌شد؛ یا به عنوان تکلیف برای مطالعه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت. همگام با پیشرفت‌های ‌سایر بخش‌ها، نظام‌های ‌آموزشی نیز دچار تحول شده و گرایش از یادگیری‌های ‌معلم محور به فراگیر محور رو به افزایش است. به عنوان نمونه در انگلستان کتاب‌های ‌درسی در هر موضوع شامل سه کتاب دانش‌آموز، راهنمای معلم و راهنمای دانش‌آموز است. در هر سه کتاب فعالیت‌هایی درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار داده‌اند. برای این که دانش‌آموزان فناوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه کنند دو رویکرد در کتاب‌های ‌درسی در نظر گرفته شده است:
الف: پروژه‌هایی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر استفاده از رایانه برای پژوهش و انجام پروژه‌های ‌گروهی.
ب: فعالیت‌های ‌خاص در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر استفاده از (واژه‌نگار) برای نوشتن یک گزارش، نرم‌افزارهای گرافیکی و استفاده از سی. دی‌های ‌آموزشی. مهم‌ترین استفاده از رایانه در انجام دادن پروژه‌ها و امور پژوهشی است. ونیز از رایانه‌ها به منزله ابزاری برای واردکردن داده‌ها، رسم جدول و کشیدن نمودار استفاده می‌شود. گنجاندن فناوری‌های ‌جدید در کتاب‌های ‌درسی ضمن آشنا کردن دانش‌آموزان با توانایی‌ها و قابلیت‌های ‌رایانه، ترس از آن را نیز در آن‌ها از بین می‌برد و سبب می‌شد که فضای علم از مرز کتاب‌ها فراتر رود.

تکنولوژی دسترس‌پذیری
مفهوم کلی و فراگیر دسترس‌پذیری، یکی از مهم‌ترین مسائلی هست که در امر تسهیل امور آموزشی و حمل ونقل؛ نیز بر شمار کاربران یک محصول و بر میزان سهولت کاربرد آن محصول برای انواع کاربران با توانایی‌های گوناگون اشاره دارد. دسترس‌پذیری، بیش از هر چیز به موضوع فراهم ساختن امکان استفاده کاربران ناتوان یا کم‌توان، از ابزارها و سامانه‌ها می‌پردازد و از همین رو، بیشتر تداعی‌کننده بحث تعامل و ارتباط معلولان با ابزارها و سامانه‌ها است. دسترس‌پذیری رایانه و وب اگر چه بیشتر به مسأله بهینه‌سازی رایانه و وب برای کاربران ناتوان یا کم‌توان می‌پردازد، منافع بسیاری نیز برای همه کاربران در پی خواهد داشت. دسترسی به وب، بسته به نوع ناتوانی کاربران، متفاوت است؛ مثلاً کاربرانی که ضعف بینایی دارند، نیاز به قلم بزرگ با تقابل رنگ بیشتر بین زمینه و پیش‌زمینه دارند؛ در حالی که برای کاربرانی که بیماری کوررنگی دارند، اطلاعات رنگی باید به طیف‌های رنگی خاکستری و قابل تشخیص در آید. کاربران نابینا می‌توانند با استفاده از خواننده صفحه به اطلاعات پایگاه وب دست یابند. ابزار خواننده صفحه، یک فناوری کمکی است که اطلاعات نمایش داده‌شده روی صفحه مانیتور را به گفتار الکترونیکی ترجمه می‌کند. وب‌سایت‌های دسترس‌پذیر، این امکان را به‌راحتی برای کاربران نابینا فراهم می‌سازند؛ هر چند به دلیل مسائل ویژه زبان فارسی، کاربران ایرانی همچنان به طور کامل نمی‌توانند از این امکان بهره‌مند شوند.

وسایل فناوری
فناوری‌های کمکی دیگری نیز زمینه استفاده از وب‌سایت را برای کاربران ناتوان یا کم‌توان جسمی فراهم می‌سازد. از دیگر وسایل تکنولوژی مختص افراد نابینا به شرح ذیل می‌توان اشاره نمود.
1. انگشتانه بریل: انگشتانه یک برگردان کننده حروف بریل است. در این انگشتانه ویژه، یک فناوری مینیاتوری به کار رفته است که به کاربر اجازه می‌دهد انگشت خود را روی یک واژه معمولی سر بدهد و حروف و کلمات صفحات کتاب‌های کاغذی معمولی را به صورت حروف بریل بخوانند. حسگرهایی که در این انگشتانه به کار رفته‌اند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و از یک طرف واژگان را رمزگشایی و از طرف دیگر این واژگان را به حروف لمسی بریل بدل می‌کنند. یک دوربین ویدیویی در داخل این انگشتانه وجود دارد که متن را شناسایی کرده و آن را به یک پردازشگر داخلی انتقال می‌دهد. این پردازشگر که با یک پایگاه داده‌ها ارتباط دارد حروف بریل را به سر انگشت دست کاربر نابینا انتقال می‌دهد همچنین این دستگاه می‌تواند کتاب‌ها و یا پیام‌های متنی را از راه بلوتوث دریافت کرده و به متون لمسی بریل بدل کند.
2. تلفن همراه بریل: "سئونکئون پارک" طراح کره‌ای از سال گذشته بر روی یک نمونه آزمایشی تلفن‌های همراه ویژه نابینایان کار می‌کند. این تلفن همراه یک صفحه نمایشگر و یک صفحه کلید با حروف بریل دارد. این طراح با استفاده از ماده پلاستیکی "پلاستیک فعال الکتریکی" توانسته است فناوری ویژه‌ای به نام "بازخورد لمسی عملکردی" را فعال کند این فناوری، یک عملکرد ویژه است که به تلفن همراه اجازه می‌دهد در زمان واقعی هر نوع متنی را از طریق یک بازخورد غیر صوتی لمسی و بر پایه کد بریل نشان دهد. به این ترتیب کاربر نابینا می‌تواند نه تنها "اس. ام. اس"‌ها را بخواند و بنویسد بلکه می‌تواند بر روی تلفن همراه خود بازی کند و یا وارد سرویس‌های آنلاین ساده بشود. قرار است شرکت سامسونگ، این تلفن همراه ویژه نابینایان را تولید کند.
3. چاپگر و اسکنر بریل: Haptic Braille عنوان دستگاهی است که قادر است متنی را که با حروف معمولی نوشته شده است اسکن کند و از طریق یک بازشناسی کارکترهای نوری که استاندارد چاپ‌های دیجیتالی است؛ متن را شناسایی کرده و سپس متن را به حروف بریل تبدل کند. این حروف بریل بر روی سطح دستگاه ظاهر می‌شوند و کاربر می‌تواند متن را به راحتی بخواند.
امروزه بسیاری از کتاب‌ها علاوه بر چاپ معمولی همزمان به صورت خطوط بریل و یا کتاب‌های صوتی منتشر می‌شوند اما این دستگاه الکترونیکی کوچک، قادر است هر نوع متنی از روزنامه‌ها تا آگهی‌ها و اطلاعیه‌های ‌دیواری را به خط بریل تبدل کند و ارتباط نابینایان را به شیوه ملموسی با دنیای افراد بینا محکم‌تر کند.
در حال حاضر این دستگاه تنها یک طرح مفهومی نوآورانه است اما بی‌شک ظرف چند سال آینده می‌تواند به عنوان یک دستگاه کاربردی در اختیار نابینایان قرار گیرد.
4. تلفن همراه هوشمند بریل: تلفن همراه هوشمند بریل یک تلفن همراه دیگر ویژه نابینایان است که به دست طراحان کره‌ای توسعه داده شده است. این تلفن همراه جدید (Braille Smartphone Viom) نام دارد. ویوم به زبان کره‌ای به معنی "دیدن" است.
این تلفن همراه را "یونگ سئونگ کیم" و "ائونسول یئوم" طراحی کرده‌اند. این تلفن همراه بریل نیز که در حال حاضر در حد یک طرح است راهنمای صوتی و خطوط بریل را برای ارتباط برقرار کردن با کاربر استفاده می‌کند.
سپس یک نمایشگر سیلیکونی بریل، یک سیگنال صوتی را از راه بلوتوث به هدست دستگاه که کاربر آن را روی گوش‌های خود گذاشته است ارسال می‌کند. به این ترتیب نابینا می‌تواند مطالب نوشته شده تلفن همراه شامل شماره تلفن‌های ذخیره شده و پیام‌های متنی را بخواند.
5. بریل نویس: گروهی دیگر از طراحان کره‌ای دستگاه دیگری به نام Braille Stapler را طراحی کردند که نابینایان را بیشتر می‌تواند به دنیای بیرون متصل کنند. این دستگاه ترکیبی از چاپگر بریل و تخته بریل است که اکنون در یک دستگاه واحد عرضه شده‌اند.
این دستگاه، قابل حمل و با سرعت بالا و استفاده آسان است. این طرح مفهومی از حدود 6 دکمه استفاده می‌کند.
کاربر برای استفاده از این دستگاه یک ورقه کاغذ را وارد Braille Stapler می‌کند و با ضربه زدن به این 6 دکمه به سرعت و سادگی متن خود را می‌نویسد. این دستگاه متحولانه به ویژه برای افرادی که تازه نوشتن با خطوط بریل را آغاز کرده‌اند بسیار قابل استفاده و ساده است

روش پژوهش
از محصلین کم‌بینای در مقطع متوسطه به تعداد 126 نفر برگزیده می‌شوند. از جامعه آماری مزبور نمونه‌ای به حجم 30 نفر تعیین گردیده است که به صورت خوشه‌ای انتخاب و از میان آنها دو آموزشگاه که دارای شرایط مورد پژوهش بود به دو گروه 15 نفری به صورت در دسترس تقسیم شدند.
روش: داده‌ها از طریق پرسشنامه هشت گویه‌ای خودکارآمدی تحصیلی و راهبردهای انگیزشی و یادگیری MSLQ جمع‌آوری شدند.
یافته‌ها: داده‌ها به کمک آماره‌های توصیفی و استنباطی شامل آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. شیوه کار بدین صورت است که در یک دوره پودمانی کوتاه مدت به 15 محصل نابینا، تجهیزات کامل تکنولوژی معرفی شده در بالا، داده شد. دقیقاً به 15 نفر بعدی همان کلاس هیچ گونه تجهیزات فناوری نوین در اختیار آنها گذاشته نشد.

ابزار جمع‌آوری داده‌ها
برای جمع‌آوری داده‌ها به ابزار‌های ‌گوناگونی نیاز هست. نوع این ابزار تابع عوامل گوناگونی از جمله ماهیت و روش تحقیق است، که با رعایت نکات لازم این ابزار، زمینه‌های ‌افزایش اعتبار تحقیق را فراهم می‌آورد لذا در این تحقیق، برای جمع‌آوری داده‌های ‌مربوط به مبانی نظری و استخراج عوامل و شاخص‌های ‌تحقیق از منابع کتابخانه‌ای و اینترنت شامل مقالات فارسی و انگلیسی، پایان‌نامه‌ها و غیره استفاده شد و جهت جمع‌آوری داده‌های ‌میدانی مربوط به موضوع پژوهش با استفاده از توزیع پرسشنامه اقدام شد.

ضوابط پرسشنامه
ثبت اطلاعات دو گروه روی پرسشنامه با ویژگی‌های زیر انجام می‌گیرد:
1. توزیع پراکندگی دو گروه یکسان
2. نرمال بودن توزیع از آزمون مقایسه دو نمونه مستقل یعنی T مستقل و آزمون مانوا استفاده شده است.
3. آنالیز داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS18 انجام گرفته است.
4. در مطالعات پژوهش علوم انسانی معمولاً 05/0 به عنوان سطح معناداری پذیرفته می‌شود، بنابراین در این تحقیق به احتمال بیش از 95 درصد رابطه بین متغیرها واقعی است و کمتر از 5 درصد احتمال دارد که ناشی از شانس یا دیگر عوامل ناخواسته باشد.

جدول مربوط به آزمون تی مستقل برای بررسی خودکارآمدی تحصیلی محصلین

مقیاس
گروه پس آزمون df t سطح معناداری
تعداد میانگین انحراف استاندارد

خودکارآمدی تحصیلی با برخورداری تکنولوژی فناوری نوین 15 03/47 64/4 58
196/2 03/0
بدون تکنولوژی فناوری نوین 15 20/44 32/5

نتایج
در پژوهش فوق مشخص گردید که برخورداری این افراد از تکنولوژی ارتباطاتی نوین بر خودکارآمدی تحصیلی آنها تأثیر به سزایی در خودکارآمدی تحصیلی افراد مذکور دارد. فناوری در زندگی عموم مردم جهان، نقش آسان سازی کار‌ها و تسهیل امور را داشته است. در زندگی فردی و اجتماعی معلولین و به خصوص نابینایان، نقش اساسی‌تری را ایفا کرده است. چون انجام خیلی از کار‌های ‌آموزشی، پژوهشی، مطالعاتی و به ویژه برقراری ارتباط مکاتبه‌ای بین این گروه و سایر افراد جامعه مستلزم همکاری شخص دیگری بوده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات و به ویژه رایانه، تعامل فرهنگی و تبادل افکار نابینا و جامعه را بی‌واسطه امکان پذیر ساخته است. بنابراین، در یک نظام آموزش و پرورش پویا و تکاملی برنامه‌ریزی برای فراهم شدن زمینه آموزش و کاربری این فناوری انجام می‌گیرد استفاده از پیشرفت‌های ‌به دست آمده در زمینه الکترونیک و کامپیوتر، تأثیرات مهمی بر آموزش نابینایان و کم‌بینایان داشته است. این پیشرفت‌ها: دنیای شناختی و فیزیکی افراد مبتلا به نقص بینایی را گسترش داده‌اند. تکنولوژی به نابینایان این امکان را داده است تا بتوانند زبان نوشته را به زبان شفاهی و یا الفبایی بریل برگرداند. هر چند این ماشین‌ها گران و پیچیده هستند ولی مشکل اصلی، عدم تمایل کودکان در استفاده از آن است. برای غلبه بر این مشکل، ارائه این ابزار در سنین اولیه به صورتی مثبت – به طور مثال به طریق بازی کردن- دارای اهمیت است. پیشرفت‌های ‌تکنولوژی، تأثیر خارق‌العاده‌ای بر توانایی ارتباطی و حرکتی مبتلایان به نقص بینایی بر جای گذاشته است. این پیشرفت‌ها همچنین مشاغل متعددی را برای افراد به وجود آورده است. در تعداد زیادی از برنامه‌ها، کودکان خردسال از طریق کار کردن با کامپیوتر، اطلاعات و مهارت‌هایی به دست می‌آورند که به وسیله آنها می‌توانند بعد‌ها وارد مشاغل کامپیوتری شوند.

منابع
حسن‌زاده، محمد، و سیدمهدی حسینی،(1389). «دسترس‌پذیری وب: مفاهیم و کاربردها»، رهیافت
محمداسماعیل، صدیقه، و سمیه کاظمی کوهبنانی، 1390، مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات
کارشکی، حسین، (1381). «تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانش‌آموزان»، مجله روانشناسی، شماره 21، سال ششم، ص 65-66.
سیف، علی‌اکبر، (1386). روانشناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش
جلالی، علی‌اکبر (1381). بررسی ماهیت و ویژگی‌های مدرسه مجازی و طراحی نظام برنامه‌ریزی درسی متناسب با آن؛ پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران، اردیبهشت 1381.
طیب، علیرضا، تکنولوژی اطلاعات؛ تهران: نشر سفیر.
شفیعی، حسن و معتمدی، عبدالله، (1390). «تأثیر خودکارآمدی ادراک شده بر پردازش اطلاعات چهره هیجانی»، مجله علوم رفتاری، دوره 5، شماره 3، ص 261-26.  
تاریخ ثبت در بانک 29 تیر 1400