مقاله مجموعه

کد jr-46461  
عنوان اول پیشرفت فناوری در خط بریل  
عنوان مجموعه خط بریل، مجموعه مقالات فارسی  
نوع کاغذی  
ناشر انتشارات توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین  
سال چاپ 1398شمسی  
شماره صفحه (از) 279  
شماره صفحه (تا) 290  
زبان فارسی  
متن اشاره
این مقاله مجموعه گزارش‌هایی درباره اختراعات جدید در عرصه بریل است. مقاله نخست به آسیب‌ها و مشکلات عمومی نابینایان در ایران است. با دو تن از کارشناسان گفت‌وگو شده و نکات سودمندی گفته‌اند. از جمله درباره آمار کتاب بریل در ایران و مقایسه آن با ژاپن گویای نتیجه مهمی است.


تجهیزات تکمیلی برای کامپیوتر نابینایان
اکنون (1384) جامعه 130 هزار نفری نابینایان ایران با مشکلات فراوانی از جمله بیکاری، عدم تناسب فضاهای فیزیکی و شهری و محدودیت در تحصیلات مواجه هستند. امروزه پیشرفت‌های فناوری و تجهیزات توان‌بخشی، محدودیت‌ها را کم رنگ‌تر کرده و مرز توانمندی‌های افراد نابینا را افزایش داده است. اما در کشور ما، این طیف عظیم افراد جامعه از ساده‌ترین حقوق خود محروم هستند. مناسب‌سازی فضاهای فیزیکی، خیابان‌ها، وسایل حمل و نقل، پیاده‌روها و ساختمان‌ها برای حضور این افراد بدون نیاز به کمک و تأمین هزینه‌های گران تجهیزات توان‌بخشی و رفاهی این افراد، از وظایف جامعه در برابر این قشر آسیب‌پذیر است. از سوی دیگر قانون جامع حمایت از حقوق معلولان یک سال قبل در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده، اما به دلیل تکمیل نشدن آئین‌نامه‌های اجرایی 16 ماده قانونی آن، تاکنون غیر قابل اجرا مانده است. از 16 ماده این قانون که تنها سند حمایتی مدون برای پوشش معلولان کشور به شمار می‌رود، فقط یک ماده به طور خاص به نابینایان پرداخته است. همچنین این ماده به بحث اشتغال نابینایان اشاره کرده و تأکید داشته که 60 درصد پست‌های اپراتوری تلفن به افراد نابینا واگذار شود، ولی متأسفانه این ماده قانونی هم ضمانت اجرایی ندارد.

دیدگاه حمیدرضا کربلایی
حمیدرضا کربلایی اسماعیل، رئیس مرکز توان‌بخشی «رودکی» پیشرفت یک جامعه را بدون تضمین حقوق شهروندی همه ساکنان آن غیر ممکن دانسته و می‌گوید: «در کشور ما، یک جامعه هدف 500 هزار نفری از افراد کم‌بینا و نابینا وجود دارد. باید ابزارها و تجهیزات در اختیار این افراد قرار گیرد تا بستر لازم جهت خود شکوفایی و اعتماد به نفس این قشر فراهم آید. در این صورت، آنان نیز می‌توانند همچون سایر شهروندان، زندگی معمول خود را داشته و تافته جدا بافته‌ای از سایر اقشار جامعه نباشند.»
وی در ادامه آموزش شیوه‌ها و مهارت‌های زندگی را به این مددجویان بسیار با اهمیت دانسته و می‌افزاید: «علاوه بر آموزش ابزارهای کمکی و چگونگی کاربرد آن در زندگی روزمره‌اش، مهارت‌های اولیه زندگی نیز باید به وی آموزش داده شود. به عنوان مثال، بیشتر افراد نابینا به دلیل استفاده از عصا، معمولاً قوز کرده و سر خود را پایین می‌گیرند، در حالی که باید شیوه صحیح راه رفتن و انتخاب مسیر توسط عصا به آنها آموزش داده شود.»
اما آیا جامعه مسئولیت‌های خود را در قبال این افراد به درستی انجام داده است؟ متخصصان چه حجمی از تحقیقات خود را به حل مشکلات این قشر اختصاص داده‌اند.

دیدگاه صادق‌پور
مهندس سعید صادق پور، مشاور فناوری شورای مرکزی تشکل‌های نابینایان کشور و مدیرعامل شرکت «پکتوس»، انجام فعالیت تحقیقاتی در حوزه نابینایان را بسیار مشکل دانسته و می‌گوید: «تجهیزات ویژه این افراد از فناوری بالایی برخوردار است، اما وجود بازار هدف کوچک، سرمایه‌گذاری در این زمینه را بسیار مشکل کرده است. به عنوان نمونه کم‌ترین قیمت مانیتور بریل 5 هزار دلار است.» وی در ادامه به موانع موجود برای انجام فعالیت تحقیقاتی در شرکت‌های خصوصی اشاره می‌کند و خاطر نشان می‌سازد: «یک شرکت تحقیقاتی نمی‌تواند هم فعالیت تحقیقاتی داشته باشد، هم نتیجه آن را تولید کرده و استاندارد سازی کند و هم به تولید انبوه برساند. دولت باید در این زنجیره همکاری نماید. در غیر این صورت، منابع مالی شرکت‌های خصوصی امکان خلق ایده‌های نو و عینیت بخشیدن به آنها را نخواهد داشت.» شرکت «پکتوس» پروژه‌های زیادی در دست انجام دارد که یکی از آنها، فعالیت بر روی تولید نرم‌افزار TTS است. صادق‌پور با اشاره به این نکته خاطر نشان می‌سازد: «برای تبدیل نوشتار به گفتار، نرم‌افزار باید بتواند کسره اضافه را درک کند. برای این کار باید با زبان‌شناس صحبت کنیم، اما بهبود سیستم‌ها و کاربری نرم‌افزارها به هزینه بسیاری نیاز دارد. تحقیقات در کشور ما، یا فقط مدال دارد یا مبلغ اندک جایزه. جایزه ما در جشنواره خوارزمی حتی به اندازه هزینه شرکت در جشنواره هم نبود. از همه بدتر آن که مصرف کننده قادر به تهیه محصولات ما نیست!»
وقتی یک کودک نابینا خواندن و نوشتن را آغاز می‌کند، به اولین ابزار یعنی لوح و قلم نیاز دارد، همچنین عصای سفید که مهم‌ترین وسیله جهت‌یابی و حرکت نابینایان است، از همان ابتدا مورد نیاز آنهاست، اما تهیه این لوازم در کشور ما توسط مراکز دولتی صورت می‌گیرد که موجب می‌شود بسیاری از این مددجویان از دسترسی به آنها محروم گردند. با این وجود گام‌های کوچکی برداشته شده است تا دریچه‌های تازه زندگی به روی این افراد گشوده شود. امروزه یک نابینا می‌تواند از طریق کامپیوتر با دنیای اطراف خود ارتباط داشته باشد. او می‌تواند با یک سیستم برجسته نگار تمام آنچه که ما در فضای گرافیکی روی مانیتور می‌بینیم، به صورت text زیر دستانش لمس کند و همچنین توسط یک نرم‌افزار TTS (text to speech) با تبدیل متن به گفتار، اطلاعات مورد نیاز خود را بشنود. اما واقعیت آن است که تهیه این سیستم‌ها به اندازه‌ای از توان مالی نابینایان خارج است که تنها چند مرکز توانسته‌اند تعداد محدودی از این سیستم‌ها را خریداری کنند. مهندس فرامرز چهارپاش‌لو مدیرعامل شرکت «به نوین» که در زمینه واردات تجهیزات توان‌بخشی نابینایان همچون چاپگر بریل، برجسته‌نگار بریل و بزرگ‌نما فعالیت دارد، مهم‌ترین مشکل این سیستم‌ها را فارسی نبودن زبان آنها دانسته و می‌افزاید: «به دلیل محدودیت تعداد افراد فارسی زبان، معمولاً اکثر سیستم‌ها زبان فارسی را حمایت نمی‌کنند. شرکت «به نوین» نرم‌افزاری برای چاپ بریل به زبان فارسی برای چاپگر بریل تهیه کرده و همچنین نرم‌افزار فارسی ساز بر روی نمایشگر بریل قرار داده است. برای این کار تمام قلم‌های فارسی برای نرم‌افزار تعریف شده، اما speech هنوز هم به زبان انگلیسی است.» رئیس مرکز «رودکی» تعداد شرکت‌های فعال در زمینه تجهیزات توان‌بخشی نابینایان و کم‌بینایان را بسیار محدود برشمرده و اظهار می‌دارد: «شرکت‌های محدودی در این زمینه فعال هستند، در حالی که جامعه نابینایان کشور بسیار مشتاق است تا با فناوری‌های جدید آشنا شود. ما امیدواریم که بتوانیم نیاز این جامعه را شناسایی کنیم و از همه افراد متخصص در این حوزه درخواست داریم تا در این مسائل تفکر و تحقیق نمایند.» در کشورهای پیشرفته هزینه تأمین تجهیزات توان‌بخشی نابینایان توسط شرکت‌های بیمه پرداخت می‌شود، زیرا معتقدند که این تجهیزات، ابزار توان‌بخشی است. مهندس صادق‌پور با اشاره به این نکته می‌گوید: «در کشورهای اروپایی کارفرمایانی که پرسنل نابینا دارند، از کمک‌های بیمه برای تهیه تجهیزات لازم نابینایان استفاده می‌کنند. همچنین افراد به صورت شخصی هر چهار سال یک بار هزینه‌ای برای خرید تجهیزات از بیمه دریافت می‌نمایند.»
مرکز «رودکی» اکنون با 2700 عنوان کتاب و راه‌اندازی سایت، یکی از معدود مراکزی است که چشم‌اندازهای روشن‌تری را برای نابینایان ایرانی به تصویر می‌کشد. کربلایی اسماعیل که شوق و اشتیاقش برای راه‌اندازی کافی‌نت نابینایان از سخنانش پیداست، تمام تلاش خود را برای ایجاد مرکز IT نابینایان به کار می‌برد: «سایت مرکز مجهز به برجسته‌نگارهای متعدد است و ما سعی خواهیم کرد تا این سایت به مرکز IT نابینایان تبدیل گردد که امکان آموزش و تحقیق برای آنها فراهم شود.» همچنین این مرکز بزرگ‌ترین مرکز چاپ و نشر کتب بریل در خاورمیانه است. علاوه بر آن، در این مرکز کتاب‌های معمولی برای استفاده کاربران به صورت کتاب گویا تهیه می‌شود: «در اینجا تبدیل کتب معمولی به بریل یا گویا به صورت درخواست سفارش است». کربلایی اسماعیل با اشاره به این نکته می‌افزاید: «یکی از اهداف تبدیل کتب معمولی به کتب بریل، اشتغال نابینایان است. هم اکنون یکی از کتابخانه‌های نابینایان در ژاپن 48000 عنوان کتاب دارد.
امیدواریم بتوانیم سطح تولید را به اندازه‌ای برسانیم که فرد مراجعه کننده به راحتی بتواند کتب مورد نیاز خود را انتخاب کند.» علاوه بر این سیستم‌ها، تجهیزات کوچکی همچون ساعت گویا، ساعت برجسته، اندازه‌گیری سطح مایعات، خط‌کش و متر برجسته، نقشه جغرافیایی برجسته، انواع لوح و قلم از دیگر ابزارهای مورد استفاده نابینایان است.
باور کردنی نیست که همه داستان‌های کودکانه، شعرهای حافظ و دعاهای آسمانی را فقط از روی نقطه‌ها بتوان فهمید، شش نقطه که در جابجایی جادویی‌شان، تمام کلمات سحرآمیز این دنیا را به تصویر می‌کشند و دست‌هایی که مترجم این نقاط برجسته‌اند، با چه شوقی برای خواندن آنها حرکت می‌کنند. دریغا که سهم آنان از کتاب‌های ناب، ماجراهای پردردسر و دستاوردهای علمی، تنها کتابخانه‌ای کوچک است.

مناسب‌سازی بروشور داروها
دکتر صدر نبوی اولین تولیدکننده بروشورهای بریل برای انواع داروها است او مدیرعامل شرکت دارویی «نو تک فاز» است.
تا حال برایتان پیش آمده که تنها و دردمند، در میان انبوه داروها به دنبال قرص یا شربتی خاص بگردید و ناچار شوید منتظر کسی بمانید تا آن را به دستتان بدهد. برای من که بارها پیش آمده، حتی مجبور به ریسک شده و دارویی شبیه‌تر را امتحان کردم. در این حال بارها و بارها آرزو کرده‌ام کاش نام داروها روی جعبه آنها با بریل نوشته می‌شد. آرزویی که محال برایم بود. بریل شدن بروشور و خواندن مصارف و عوارض دارو که دیگر به فکر هم خطور نمی‌کرد. تا به حال چند نفری تصمیم به این کار گرفته بودند که با دیدن هزینه‌ها و گیر و دار اداری آن منصرف شدند. و با خیال اینکه مگر چند نفر نابینا قرار است از آن داروی خاص استفاده کند این کار صرفه نظر می‌کردند در حالی که این کار تنها عشق می‌طلبد و توجه. اما یک سال پیش فردی مصرانه به دنبال انجام این کار بود آن هم نه تنها بریل شدن نام دارو روی جعبه بلکه بریل شدن بروشور دارو. همه فکر می‌کردند رفتن و آمدن‌های مکرر و جواب سربالا شنیدن، او را هم دلسرد می‌کند. اما دکتر صدر نبوی در مصاحبه‌ای با روزنامه ایران سپید (24 مهرماه 1392) درباره تولید بروشور بریل توضیحاتی داده است. متن این گفت‌وگو در همان منبع منتشر شد.

ابداع قواعد خط بریل به زبان کردی
علی آدمی مکری رئیس اداره بهزیستی بوکان در گفت‌وگو با ایرنا به تدوین علائم و قواعد خط بریل به کردی پرداخت و گفت: آقای عزیز خانه توانسته قواعد نگارش زبان کردی را به صورت خط بریل ابداع کند تا دانش‌آموزان و دانشجویان نابینا و کم‌بینایی که زبان مادری آنها کردی است بتوانند از خواندن و نوشتن به زبان مادری بهره‌مند شوند.
این معلم برای دستیابی به این موفقیت 11 ماه تلاش کرده و توانسته 37 حرف و نشانه زبان کردی را در خط بریل تعریف کند.
نشانه‌های ابداع شده به گونه‌ای هستند که با هیچ‌یک از نشانه‌های دیگر خط بریل در زبان‌های مختلف دنیا و دیگر رشته‌ها از جمله ریاضی و موسیقی تشابه ندارد.
نشانه‌های ابداع شده با توجه به اصول علمی خط بریل و لهجه‌های مختلف زبان کردی تنظیم‌شده و دانش‌آموزان و دانشجویان نابینا و کم‌بینای کرد زبان در دیگر کشورها از جمله ترکیه، سوریه و عراق نیز می‌توانند از آن بهره بگیرند.
شیوه دستور نگارش خط بریل در زبان‌های مختلف متفاوت بوده و در هر زبان با توجه به قواعد نگارشی خاص آن زبان تنظیم می‌شود.
این معلم که هم اینک در مدرسه کودکان استثنایی لاله بوکان مشغول آموزش کودکان نیمه‌بینا و کم‌توان جسمی- حرکتی است، همچنین توانسته 73 کتاب داستان و رمان را به خط بریل و به زبان‌های مختلف فارسی، انگلیسی و آلمانی در بیاورد.
نظریه توان نامه:
با تشکر از آقای علی آدمی مکری رئیس اداره بهزیستی بوکان که چنین مبتکرانی را شناسایی و اطلاع‌رسانی می‌کنند. این اقدام جنابعالی در تاریخ ماندگار خواهد شد. نیز با بوسه بر دستان و بر قلم و قلب و دهان عزیزخانه که معلولیت خود را ناتوانی ندانسته و بر آن غلبه کرده و چنین خدمات بزرگی آفریده است. نیز پیشنهاد می‌شود بریل کردی به بریل عزیزخانه نامگذاری گردد.

خواندن خط بریل با لب
اکبر زارعی معلم کردستانی به دانش‌آموزی که دو دست او از ناحیه مچ قطع شده بود و چشم‌های او نابینا شده بود با گذاشتن خط بریل روی لبان، خواندن را در عرض 6 ماه یاد داد و در اوج ناامیدی پنجره امید را به روی شاگرد ناتوانش باز کرد.
به گزارش کُردتودی به نقل از آفتاب دل، در استان کردستان به رغم شرایط سخت اقتصادی و اقلیمی معلمانی بوده‌اند که با اخلاص و از خود گذشتگی برای تربیت دانش‌آموزان موفق تلاش کرده‌اند.
دانش‌آموز 7 مهر و موم‌های که به اتفاق والدینش به یکی از روستاهای سقز رفته بودند تا در مراسم عروسی یکی از بستگان شرکت کنند همه فامیل دور هم جمع شده بودند و او هم که توانسته بود در جمع هم‌سن و مهر و موم‌های خود باشد به همراه پسر خاله‌اش راهی کوهستان می‌شود و در همان ابتدای دامنه‌های کوه و کوهستان چشمش به شیئی براق می‌افتد که جلب توجه می‌کند. وقتی آن را در دست می‌گیرد بر اثر انفجار مین دو دست او از ناحیه مچ قطع می‌شود و چشم‌های او بینایی خود را از دست می‌دهد.
در اوج ناامیدی که تمام مدارس او را به خاطر نبود بینایی چشم و نداشتن دست رد کرده بودند معلم دلسوز کردستانی (اکبر زارعی) با گذاشتن خط بریل روی لب این دانش‌آموز معلول (عبدالواحد اسماعیل‌پور) کتاب خواندن را در عرض 6 ماه به او یاد می‌دهد.
اکبر زارعی معلم ابتدایی کردستانی است که توانسته است با دلسوزی فراوان چنین دانش‌آموزان نابینایی را تحویل اجتماع دهد.
والدین واحد اسماعیل‌پور، به شهرستان بوکان رفته و در آنجا سکونت داشتند. برای ثبت‌نام مراجعه کنند، هیچ مدرسه‌ای، او را پذیرش نکرده بود. یک نفر، آقای اسماعیل‌پور را به من معرفی کرد. وقتی ماجرا را شنیدم تصمیم گرفتم که به این دانش‌آموز بفهمانم هیچ وقت ناامید نباشد. به او کمک کردم تا بتواند خط بریل را با لبانش بخواند. حروف را روی یک کاغذ بریل می‌نوشتم و به او می‌گفتم، که جدا جدا لب‌هایش را روی این حروف بکشد و آنها را حس کند. بالاخره بعد از 7 ماه آموزش توانست روش خواندن را آغاز کند و به مدرسه راه بیابد.
همچنین 3 دانش‌آموز نابینای سروآبادی هم که مدارس عادی از پذیرش آنها اجتناب کرده بودند، توانستند بعد از 17 روز سواد خواندن و نوشتن یاد بگیرند و در حال حاضر هم در دانشگاه کردستان مشغول به تدریس هستند و حافظ کل قرآن هستند.
واحد اسماعیل‌پور در حال حاضر در دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل است. با این که چندین سال از آن حادثه می‌گذرد اما همچنان روابط خانوادگی این معلم دلسوز با خانواده آقای اسماعیل‌پور برقرار است.

آموزش خط بریل با دستکش هوشمند
به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از ساینس، پژوهشگران دانشگاه صنعتی جورجیای امریکا موفق با ساخت دستکش هوشمند شدند که توانایی آموزش بریل را دارد. این گروه تحقیقاتی سال‌ها پیش نیز دستکشی ساختند که در عرض 45 دقیقه به افراد مبتدی نواختن ملودی‌های پیانو را آموزش می‌داد. نکته قابل توجه در مورد این دستکش این است که داوطلبان در حین یادگیری نیازی به تمرکز ندارند و می‌توانند مشغول انجام کار دیگری باشند.
این فرآیند بر مبنای شیوه یادگیری لمسی منفعل (PHL) انجام شده است که در آن با استفاده از ارتعاش می‌توان یک مهارت حرکتی را بدون تمرکز روی آن انجام داد.
شرکت کنندگان در این آزمایش یک دستکش هوشمند به دست کردند که در سرانگشتان آن یک موتور ارتعاشی کوچک قرار داشت، سپس یک عبارت در قالب الگوی بریل توسط موتور دستکش اجرا شد و همزمان با آن، عبارت به صورت صوتی برای داوطلب پخش شد؛ سپس از داوطلب خواسته شد که عبارت مورد نظر را توسط یک صفحه کلید تایپ کند.
پس از آن از داوطلبان خواسته شد که بدون توجه به ارتعاش دستکش، شروع به بازی کنند؛ دستکش آنان از طریق ارتعاش موتور، عبارت خاصی را اجرا می‌کرد و عبارت از طریق هدفون شنیده می‌شد.
نتیجه کاملاً شگفت انگیز بود چراکه داوطلبان پس از انجام آزمایش قادر به تشخیص 70 درصد از ارتعاشات دستکش، بدون شنیدن آنان بودند. هیچ یک از داوطلبان دانش قبلی در مورد بریل نداشتند.

خوانش متون چاپی با رایانه انگشتی
فناوری پوشیدنی که توسط محققان موسسه فناوری ماساچوست (MIT) طراحی شده است، یک رایانه انگشتی است که با حرکت دادن بر روی کلمات، اقدام به خواندن بلند متون می‌کند.
تاکنون نرم‌افزارهای سمعی- بصری و اسکنرهای تبدیل متن به خط بریل برای کمک به افراد نابینا و کم‌بینا توسعه یافته تا این افراد نیز بتوانند از کتاب، مجلات و روزنامه‌ها استفاده کنند.
اما مشکل اصلی اغلب این دستگاه‌ها، مراحل متعدد برای تبدیل و ترجمه متن به صوت است.
آزمایشگاه رسانه موسسه فناوری ماساچوست نمونه اولیه‌ای از ربات انگشتی FingerReader را طراحی کرده که با حرکت دادن روی کلمات چاپی، اقدام به خواندن بلند متون می‌کند.
این فناوری پوشیدنی علاوه بر کمک به افراد دچار مشکلات بینایی، یک دستیار ترجمه زبان نیز محسوب می‌شود.
تنها مشکل رایانه انگشتی FingerReader صدای رباتیک دستگاه است که محققان به دنبال استاندارسازی نرم‌افزار صوتی برای نمونه اصلی هستند.

تصاویر زیبای فضایی زیر انگشتان روشندلان/ چاپ سه بعدی فضا برای نابینایان
افراد نابینا و یا افرادی که دارای نقص بینایی هستند از طریق تصاویر چاپ سه بعدی لمسی از کیهان می‌توانند تصویر فضایی را زیر انگشتان خود حس کنند.
به گزارش خبرگزاری مهر، ستاره شناسان موسسه علم تلسکوپ فضایی در مریلند با استفاده از تصاویر تلسکوپ فضایی هابل تصاویر سه بعدی تولید می‌کند که نابینایان بتوانند آن را روی پلاستیک حس کنند.
برای مثال، تصاویر مشهور و زیبای خوشه ستاره‌ای NGC 609 نشان می‌دهد که چند ستاره جدید به دنبال یک حباب گاز و غبار در حال حرکت بودند.
از نظر بصری این تصاویر شگفت انگیز هستند، اما خلق این تصویر برای حس لامسه نیز یک چالش مجزا است، چرا که محققان نمی‌توانند اجرام آسمانی را به واقع به صورت سه بعدی ببیند.
آنتونل نوتا به عنوان یک ستاره‌شناس که در این پروژه فعالیت می‌کند گفت: این کار علمی است اما بر اساس حدس و گمان پیش می‌رود. ما این فرآیند را از طریق طرح‌های اولیه طراحی می‌کنیم.
تاکنون دانشمندان نمونه‌های اولیه سه بعدی از ستاره‌ها، گازها و غبارهای مشاهده شده در «NGC 609» با استفاده از بافت‌های مختلف تولید شده است. این ویژگی‌ها دارای ارتفاعات مختلفی بسته به روشنی آنها دارند. مرتفع‌ترین بافت‌ها روشن‌ترین آنها هستند.
طرح‌های سه بعدی NGC 609 اولین گام‌هایی هستند هدف تولید یک مدل سه بعدی از این خوشه ستاره‌ای را میسر کرده است تا افراد آن را زیر دستان خود حس کنند.
تاکنون این گروه نمونه اولیه را با 100 نفر که دارای نقص دید بوده‌اند آزمایش کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که بافت‌ها روی صفحات برجسته کاملاً متمایز بوده‌اند.
این تیم در حال حاضر به بررسی شیوه تبدیل ساختار سحابی به یک قلمرو‌یی است که نشان دهنده شکل واقعی سه بعدی آن باشد.

نمایش جهان پیش چشم نابینایان با لنز بریل
یک لنز تماسی انقلابی به افراد نابینا در خواندن خطوط بریل الکترونیکی کمک خواهد کرد. این کاشت که مانند یک لنز تماسی عادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، با الکترود ساخته شده که سیگنال‌ها را از یک دوربین دستی یا بر روی عینک دریافت می‌کند. این لنز به بازتاب سیگنال‌ها از یک دوربین به چشمان کاربر پرداخته و حس آن می‌تواند به شکل چیزی مانند بینایی تعبیر شود. هنگامی که کاربر به چیزی نگاه کرده یا دوربین را به سمت آن می‌برد، این دوربین به ترجمه تصویر به نوعی بریل الکترونیک پرداخته و لنز تماسی، شبکیه را با حس لامسه تحریک می‌کند.
برخلاف بریل که بر موقعیت‌یابی شش نقطه برای انتقال اطلاعات به خواننده تکیه دارد، حسگرهای درون قرنیه چشم 600 بار حساس‌تر از نوک انگشتان به حس لامسه است.
به گفته دانشمندان، قرنیه در حقیقت حساس‌ترین بخش بدن به این‌گونه تحریک‌ها است.
این لنزها هنوز بر روی انسان آزمایش نشده اما کار آزمایی‌ها بر روی حیوانات نشان داد که آنها با این روش توانستند موانع را در تاریکی تشخیص دهند.
اگرچه در حال حاضر گزینه‌هایی برای ارسال داده به شبکیه وجود دارد، اما خیلی پیشرفته محسوب نمی‌شوند. اکنون کاربر می‌تواند تنها حدود 16 پیکسل را ببیند اما دستگاه جدید ممکن است این میزان را به ده‌ها هزار افزایش دهد. این محققان همچنین اکنون در حال کار بر روی یک دستگاه مشابه برای کمک به افراد مبتلا به نقص شنوایی هستند.

اعلام زمان با حس لامسه
بیشتر افراد نعمت دیدن ساعت را ندیده می‌گیرند؛ در حالی که برای افراد نابینا، دانستن زمان یک چالش واقعی بوده و ساعت‌های گویا نیز برخی مواقع کاربردی نیستند.
به گزارش ایسنا، اکنون یک ساعت لمسی جدید وارد بازار شده که تنها با لمس آن می‌توان زمان را فهمید.
ساعت «گاه‌شمارBradley» از یک نمای تیتانیومی حداقلی با نشانه‌گذاری‌های کمی بیرون زده برخوردار است. این در حالی است که هیچ عدد و عقربه‌ای در این ساعت مچی وجود ندارد.
ویژگی منحصربه‌فرد این محصول، بلبرینگ‌های تنظیم شده در شیارهایی است که کاربران می‌توانند با لمس آنها زمان را اعلام کنند.
توپ موجود در شیار مرکزی برای نمایش دقیقه گردش کرده و توپ دیگر در کنار گاه‌شمار Bradley به نمایش ساعت‌ها می‌پردازد.
هیونگسو کیم، سازنده این ساعت و مدیرعامل شرکت E-onetime در واشنگتن، این ساعت را در زمان تحصیل در موسسه فناوری ماساچوست طراحی کرده است.
وی اظهار کرد: بیشتر ساعت‌های مچی و دیواری نیازمند بینایی برای آگاهی از زمان هستند و افراد نابینا برای این کار با چالش‌های بزرگی روبرو می‌شوند. این گاه‌شمار مانند ساعت نیازی به دیدن برای اعلام زمان ندارد. به گفته کیم، این ساعت از کاربردهای زیادی برخوردار بوده و برای مثال در محافل رسمی یا جلسات اداری که نگاه کردن به ساعت کاری بی‌ادبانه محسوب می‌شود، آگاهی از زمان با لمس می‌تواند راه‌گشا باشد.
گاه‌شمار Bradley نام خود را از یک ورزشکار پارالمپیکی دارای مدال طلا با نام بردلی سیندر گرفته که بینایی خود را در افغانستان از دست داده بود.
این گاه‌شمار که در سه رنگ به بازار ارائه شده، قرار است به عنوان یکی از 76 کاندید رقابت طراحی سال نمایش در موزه طراحی لندن به نمایش درآید.

افتتاح مرکز حفظ قرآن نابینایان در ترکیه
به گزارش خبرگزاری ایسنا، به نقل از پایگاه اینترنتی الیوم السابع، حزب عدالت و توسعه حاکم بر ترکیه اولین مرکز تخصصی حفظ قرآن کریم برای دانش‌آموزان نابینا را افتتاح کرد. وجود قرآن‌هایی با خط بریل، مخصوص نابینایان، آموزش و یادگیری و حفظ قرآن را برای معلمین و دانش‌آموزان این مرکز آسان می‌کند. در بیانیه منتشر شده در سایت رسمی حزب عدالت و توسعه آمده است: این مرکز در منطقه قیصری واقع در مرکز ترکیه تأسیس شده است و تأکید بر خط بریل در این مرکز برای تسهیل روند یادگیری کسانی است که از نعمت بینایی محروم هستند.
با شروع فصل تابستان و اوقات فراغت، صدها کودک برای یادگیری قرآن و علوم دینی در مساجد حضور یافته‌اند و مساجد منطقه قیصری پر از کودکانی است که مشغول یادگیری احکام قرآن و چگونگی قرائت صحیح قرآن هستند.

مرکز مطالعات قرآن ویژه نابینایان در تاتارستان
مرکز مطالعات قرآن ویژه افراد نابینا و کم‌بینا در شهر «آلماتیفسک» در جمهوری تاتارستان افتتاح شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) به نقل از پایگاه خبری «Islam.ru»، مراسم آغاز به کار این مرکز از سوی اداره امور مسلمانان تاتارستان در چهارچوب کمپین «رمضان ـ ماه کارهای خیر» برگزار شد.
در این مراسم، «رستم حضرت باتروف»، معاون مفتی تاتارستان مجموعه‌ای شامل قرآن کریم و کتاب‌های دینی به خط بریل را به این مرکز اهدا کرد.
نابینایان و کم‌بینایان منطقه آلماتیفسک با شرکت در این مراسم، از افتتاح این مرکز و فراهم آمدن فرصت مناسبی برای تحصیل در زمینه علوم مقدماتی اسلامی و مطالعه قرآن کریم، قدردانی کردند.
این مرکز در مسجد مرکزی آلماتیفسک تأسیس شده است.
شرکت‌های تاکسیرانی این منطقه یک بار در هفته به صورت خیریه افراد نابینا و کم‌بینا را برای شرکت در کلاس‌ها به مرکز مطالعات قرآن می‌برند و بعد از پایان کلاس‌ها آن‌ها را به خانه‌هایشان باز می‌گردانند.

رونمایی از اولین قرآن به خط بریل در عربستان
برای اولین بار نسخه کامل قرآن به خط بریل در عربستان تألیف شد. به گزارش خبرگزاری ایسنا، هنرمندان عربستانی جهت ارائه خدمات به نابینایان، اولین قرآن به خط بریل را به طور کامل تألیف و چاپ کردند. به گزارش شبکه خبری الیوم‌السابع، تاکنون شش نسخه از این قرآن در عربستان توسط چاپخانه‌ی مسجدالحرام به صورت رایگان، برای کمک به نابینایان در اختیار کتابخانه‌ها و موسسه‌های مختلف قرار گرفته است. مرکز چاپ ملک فهد کار چاپ نسخه‌های بعدی این مصحف را برای نابینایان بر عهده گرفته است.

مسابقات قرائت قرآن نابینایان در چچن
مسابقات قرائت قرآن نابینایان روسیه روز شنبه، 2 شهریورماه 1392، در دانشگاه اسلامی شهر گروزنی، پایتخت چچن، برگزار شد. این مسابقات به همت دانشگاه اسلامی گروزنی، شبکه تلویزیونی «پوت» چچن و وزارت اوقاف و امور اسلامی کویت برگزار شد. در این مسابقات نمایندگانی از سراسر فدراسیون روسیه به تلاوت قرآن کریم از روی نسخه‌های بریل پرداختند.
هیئت داوری این مسابقات متشکل از علمای روسیه و دیگر کشورها از جمله «آدم شهیداف»، مشاور رئیس‌جمهور چچن، «ماهر موناندزید»، حافظ سوری، «ایمان رشدی»، استاد بین‌المللی قرآن و «ابراهیم صابراف»، نماینده سازمان جهانی مطالعات قرآن خواهد بود.
رمضان موستاو (Ramzan Mustaev)، نایب رئیس کمیته برگزاری این مسابقات اعلام کرد، این مسابقات علاوه بر اینکه به نابینایان امکان رقابت در زمینه قرائت قرآن کریم را می‌دهد، بلکه عاملی برای ترغیب نسل جوان مسلمان به مطالعه این کتاب مقدس است.

اولین مدرسه ویژه نابینایان مسلمان در مالاوی
اولین مدرسه اسلامی ویژه نابینایان مسلمان با هدف کمک به ارتقاء سطح آموزش آنان، در کشور مالاوی در جنوب آفریقا افتتاح شد.
«ابراهیم امین»، یکی از بنیانگذاران مدرسه اسلامی «النور» اعلام کرد: این مدرسه با هدف پاسخ به افزایش تبعیض‌ها و بی‌توجهی‌ها به مسلمانان دارای نیازهای ویژه به خصوص کودکان راه‌اندازی شد.
این مدرسه اسلامی که در شهر «بلانتیر» تأسیس شد، به نابینایان 9 تا 12 ساله خدمات آموزشی ارائه می‌دهد.
متأسفانه فرهنگ پایین و غلط خانواده‌های مالاوی باعث شده که آن‌ها از وجود کودکان نابینای خود شرم داشته باشند و خود آن‌ها را از استفاده از امکانات و فرصت تحصیل محروم کنند.
فقدان مدارس اسلامی برای مسلمانان نابینا در مالاوی، آن‌ها را مجبور می‌کرد تا در مراکز آموزشی مسیحی ثبت‌نام کنند و در نتیجه آن برخی از آنان به مسیحیت تغییر دین می‌دادند. از این‌رو بسیاری از خانواده‌ها با تحصیل فرزندانشان مخالفت می‌کردند. از این‌رو، تأسیس این مدرسه اسلامی، امید تازه‌ای به مسلمانان نابینا برای برخوردار شدن از امکان تحصیل داد. اسلام دومین دین پر طرفدار در کشور مالاوی است.

نرم‌افزار آیات سپید
با تکمیل نرم‌افزار آیات سپید، متن کامل قرآن به همراه ترجمه فارسی و انگلیسی به صورت بریل و گویا در اختیار کاربران نابینا قرار گرفت.
به نقل از روابط عمومی تیم تحقیقات پکتوس، نرم‌افزار آیات سپید ضمن فراهم کردن فهرست سوره‌ها، متن کامل آیات و معانی فارسی و انگلیسی، خروجی آن را برای روشندلان به صورت گویا و بریل روی دستگاه برجسته نگار فراهم کرده و امکان مطالعه و آموزش قرآن را به سهولت برای این کاربران فراهم می‌کند. سعید صادق پور سرپرست تیم تحقیقاتی آیات سپید، امکان مرور متن کامل قرآن به صورت بریل و گویا، جستجوهای مختلف (نام و شماره سوره، شماره آیه، جستجوی متن در آیه، جستجو در معانی فارسی و انگلیسی، پخش آیه و معانی آن و امکان مرور آیه‌های قبل و بعد) را از امکانات این نرم‌افزار ذکر کرد و افزود: در این مجموعه قابلیت افزایش و کاهش سرعت خواندن، امکان استفاده از صفحه کلید بریل مدل شده، روی صفحه کلید عادی و امکان هجی کردن معانی فارسی و انگلیسی برای استفاده روشندلان فراهم شده است. وی گفت: قرآن‌های بریل همراه ترجمه فارسی به دلیل حجم بسیار زیاد (12 جلد) جوابگوی نیازهای نابینایان نیست و از سوی دیگر عدم امکان دسترسی اتفاقی و جستجو از طریق مکتوبات بریل امکان استفاده مناسب را برای روشندلان فراهم نمی‌کند. صادق پور در پایان با اشاره طراحی 2 نسخه تحت DOS، Windows این نرم‌افزار طی یک سال، اظهار امیدواری کرد: آیات سپید با کم کردن حجم و افزودن امکانات، قدمی موثر در جهت آموزش قرآن برای نابینایان باشد.

آموزش نابینایان در امریکا
د‌ر آمریکا توجه به کود‌کان نابینا از سال 1826 آغاز شد‌. اولین آموزشگاه مرکزی نابینایان د‌ر آمریکا که امروزه به موسسه پرکینز مشهور است، موسسه «ساموئل گرید‌لی‌هاو» است که در 1826م تأسیس شد. به د‌نبال آن موسسه‌های ماسوچوست و پنسیلوانیا به سال 1843 د‌ائر شد‌ند‌. د‌ر حال حاضر د‌ر آمریکا بیش از 850 سازمان آموزشی و رفاهی برای نابینایان وجود د‌ارد‌. (روزنامه اطلاعات، 10 تیر 1387)

آموزش نابینایان در هندوستان
د‌ر هند‌وستان آموزش و پرورش کود‌کان نابینا ابتد‌ا از سوی روحانیون مورد توجه قرار گرفت و از سال 1877 تا 1947 د‌ر آموزش و پرورش نابینایان آن کشور پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای صورت گرفت. اولین مد‌رسه نابینایان د‌ر این کشور د‌ر سال 1877 تأسیس شد که امروزه آن را به نام موسس آن، مد‌رسه شارپ می‌‌نامند‌. تعد‌اد مد‌ارس نابینایان هند د‌ر سال 1944، 32 و د‌ر سال 1960، 115 و د‌ر سال 1988، 250 مرکز بود‌.

اطلس بریل
ساموئل گریدلی هاو برای اولین بار در تاریخ توانست اطلسی را برای نابینایان با خط بریل ابداع کند. او در سال 1837م این کتاب را برای کودکانی که در مرکز آموزشهای انگلستان، مشغول به تحصیل و کسب علم بودند اختراع کرد و در آن حتی از یک قطره جوهر نیز استفاده نکرد و تماماً با استفاده از سمبل‌ها و نشانه‌های زبان بریل بر روی کاغذهایی ضخیم و بزرگ آن را به رشته تحریر درآورد.
ساموئل اعتقاد داشت که این پروژه‌ای فوق‌العاده خوب و کارآمد خواهد بود و این حق را به دانشجویان نابینا خواهد داد تا بتوانند از دانش عظیم جغرافی بهره‌مند شوند و بتوانند گوشهای از پهنای گیتی را لمس کنند. امروز ما به این پی می‌بریم که چقدر زحمت برای این کتاب کشیده شده و آن زمان این کار بسیار سخت بوده، اما تا به حال اهمیت زیادی به این کتاب‌ها داده نشده است. در ابتدا چیزی حدود پنجاه کپی از این کتاب‌ها در مرکز آموزش انگلستان موجود بود اما تا به این زمان فقط پنج کپی باقی مانده‌اند.

مآخذ
توان نامه، ش 4-6، ص 181-187 ؛ مجله مهندسی پزشکی، شماره 56، ص 4-6.  
تاریخ ثبت در بانک 27 تیر 1400