| کد | jr-46148 |
|---|---|
| عنوان اول | آسیب شناسی مشکلات تحصیلی معلولان |
| نویسنده | یداله قربعلی |
| عنوان مجموعه | آسیب‌شناسی آموزش و پرورش استثنایی |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | انتشارات توانمندان |
| محل چاپ مجموعه | قم |
| سال چاپ | 1398شمسی |
| شماره صفحه (از) | 151 |
| شماره صفحه (تا) | 154 |
| زبان | فارسی |
| متن |
دانش‌آموزان نابینا که وارد سیستم تلفیقی می‌شوند در عین اینکه برای آنها بعضاً محاسنی دارد، معایبی هم دارد. لازم است تلاش شود معایب به حداقل برود و محاسن رشد و گسترش پیدا کند. اکنون به ارزیابی این نظام و بیان مشکلات آن می‌پردازیم: ارتقاء سطح تعامل اجتماعی به دلیل عدم ارتباط این دانش‌آموزان با هم نوعان خود انتقال تجربیات بسیار اندک است و از سوی دیگر فرصت دیدار نیز برایشان میسر نمی‌باشد. از طرف دیگر این دانش‌آموزان بدون هیچ تجربه و پیشینه‌ای وارد مدارس عادی می‌شوند و اغلب در نخستین ماه‌های ورود مشکلات بسیاری را پیش روی خود می‌بینند و به دلیل نداشتن راهکار، از آن به سادگی می‌گذرند. بدیهی است که دبیر رابط نیز نه زمانی مناسب برای این کار دارد و بعضاً نه تجربه و اطلاعی. با این صورت مسئله باید چگونه برخورد نمود. نخست اینکه پیشنهاد می‌گردد در ابتدای ورود دانش‌آموز به بخش تلفیقی، یک دوره آموزشی در حدود یک هفته و به طور شبانه‌روزی طراحی و برگزار گردد. در این دوره دانش‌آموزان و به ویژه نابینایان مطلق با مسائل ارتباطی، مقدمات حضور در مدارس عادی، نیز دبیر رابط و نحوه کار او، و کلاً مواردی که دانش‌آموز نابینا و کم‌بینا در مدرسه خاص فکرش را نمی‌کند و اینک در مدرسه عادی با آن مواجه است، آشنا شود. شبانه‌روزی بهترین راه استقلال نوجوانانی است که تا کنون تجربه یک زندگی مستقل چند روزه در قالب سفر یا اردو را نداشته‌اند. دوم خانواده‌ها در جلسات توجیهی با این مسائل بیشتر آشنا شوند و دریابند که فرزندشان دارد به یک دنیای تازه وارد می‌شود و حمایت و راهنمایی‌های درست و دقیق آنان می‌تواند او را بهتر به سرمنزل مقصود برساند و همواره در تلفیقی اصل استقلال حرف اول را می‌زند و اگر مادر و پدر پشتیبان بلافصل دانش‌آموز باشند، او به هیچ وجه به اندیشه استقلال نمی‌افتد و در دانشگاه این مشکل خودنمایی می‌کند و در محل کار ضربه‌اش را هم به خود نابینا و هم به کسانی که ممکن است بعد از او برای استخدام اقدام کنند، بسیار ناجوانمردانه خواهد زد. پس از همین حال باید به این فکر بود و چاره کار را آن سان که بیان شد، از نخست به کار بست. تعامل مدیران و دبیران مدارس عادی با دانش‌آموزان تلفیقی از آنجا که دبیران و مدیران مدارس عادی آشنایی اندکی با عزیزان نابینا و کم‌بینا و نحوه برخورد با آنان دارند، به جاست به موارد زیر توجه و در صورت برنامه‌ریزی و ایجاد امکانات بدان عمل شود: ـ دبیران و مدیرانی که معمولاً با دانش‌آموزان نابینا و کم‌بینا سر و کار دارند در قالب یک دوره ضمن خدمت با مسائل آموزشی و محدودیت‌های آنان آشنا شوند. دوره ضمن خدمت تعهدآور و دارای مدرک است و لذا از آن استقبال بیشتری می‌شود. ـ در غیر این صورت به طور مدرسه‌ای و در قالب جلسات شورای دبیران این آموزش‌ها به همکاران داده شود. این جانب در خصوص این امر هر ساله اقدام کرده‌ام و چنان چه مدیران همکاری نمایند، بسیار ساده و قابل پیگیری و انجام است. ـ والدین نابینایان و کم‌بینایان نیز بسیار نیازمند آموزش‌های پیگیر و مداوم و تعهدآور می‌باشند. در این راستا نیز پیشنهاد می‌شود جلسات آموزش خانواده برای والدین دانش‌آموزان تلفیقی در هر منطقه برگزار شود. این جانب در سطح شهرستان نجف‌آباد در هر سال بسته به توان یک یا دو جلسه را برگزار نموده‌ام. اما چون این کار فردی است برای خانواده الزام‌آور و شرکت در آن جدی گرفته نمی‌شود. چنان چه اداره و مدارس مرجع این کار را برنامه‌ریزی نمایند، نتیجه‌ای بسیار مفید و قابل استفاده خواهد داد. عدم تحرک نابینایان مطلق دانش‌آموز در مدارس عادی با توجه به بی‌تحرکی و ناتوانی‌های بدنی دانش‌آموزان نابینای مطلق و حتی برخی کم‌بینایان، روند روزافزون چاقی، غیر فعال بودن و انزواگزینی پدیده‌هایی است که در بین این عزیزان به وفور خودنمایی می‌کند. برای رفع این نقیصه گذشته از روی آوری دانش‌آموزان به ورزش باید تحرک آنان در سطح مدرسه، خانواده، اجتماع و حتی تجربه حرکت بدون وابستگی به والدین بررسی و کنترل شود. بر روی یک دانش‌آموز بسیار سرسخت این فعالیت‌ها به مدت یک سال انجام شد و نتایج زیر حاصل شد: ـ خود دانش‌آموز ابتدا بی‌رغبت بود ولی آرام آرام به دلیل کسب برخی مهارت‌ها به آن تن داد. ـ حرکت با عصا در خیابان شلوغ اولین تجربه او بود به ویژه با یک فرد نابینای دیگر –که دبیر رابطش هم بود.- این تجربه بر جرأت او می‌افزود و چون مرا می‌دید، خودش راغب می‌شد که تجربه‌های مرا تمرین کند. ـ خانواده فرد استقبالی در حد صفر داشتند و حتی در پاره‌ای از اوقات عدم توجه آنان به سرنوشت فرزندشان باعث می‌شد به دلیل نداشتن وقت خودشان کارهایش را انجام دهند و لذا او در بی‌تحرکی و آسانی آن بماند و از لذت تنبلی آن نیز برخوردار شود و در نتیجه در کنار من این امر را مطرح کند که بیناها خیلی راحت‌تر هستند و اگر ماشین پدر و کمک او باشد، چه لزومی به عصای ماست. به هر روی، عوامل توفیق در این مورد بسیار سخت میسر می‌شود و من تا کنون طی مدت چند سال در تحرک موفقیت نسبتاً متوسطی را کسب کرده‌ام. ـ حضور دانش‌آموز در فعالیت‌های ورزشی مدرسه نیز کمک خوبی است و خود این جانب گاهی با حضور در نرمش کلاس ورزش این هراس و دلهره را از او گرفته‌ام. خوب است کلاس‌های ورزشی گسترش یابد تا در این امر دانش‌آموزان نابینای مطلق کسب مهارت و موفقیت بیشتری داشته باشند. بریل آموزی دانش‌آموزان دیر نابینا برخورد با موارد بسیاری از دانش‌آموزان که پس از طی چند سال مدارس عادی و تحصیل با خط بینایی، از خواندن کتب عادی ناتوان می‌گردند و گرایش به آموزش خط بریل در آنان بسیار اندک است. نیز خانواده‌ها از آن سر باز می‌زنند چرا که آن را یک نوع ناتوانی می‌انگارند. نقاط ضعف و کاستی‌ها: ناتوانی دانش‌آموزان در بهره‌گیری از کتب بریل، ضعف املا و نگارش، عدم توجه دبیران به آنان، احساس بیهودگی آموزش این گونه افراد، ترحم و محبت‌های بی‌جای کادر مدرسه و فقط ایجاد فرصتی برای گذر فرد از این مرحله. راه‌کار‌هایی که این جانب در طی یک دوره سه ساله برای یک دانش‌آموز کم‌بینا به کار بستم: -نخست به محض حس نیاز او تلاش خود را مبنی بر توجیه دبیران و کادر مدرسه به کار بستم. به آنان توصیه کردم که پیوسته به دانش‌آموز اشکالات عدم استفاده از کتاب و مزایای مطالعه با کتاب گوش زد شود. در دروسی که قرائت آن ضروری است، بخش روخوانی با تأنی و تأمل نمره داده شود. خانواده را با مواجهه با افراد نظیر فرزندشان و میزان موفقیت آنان در دانستن بریل آشنا کردم و سعی نمودم این روند را پیوسته تکرار کنم. خود دانش‌آموز را نیز ضمن آموزش و تکرار و تمرین‌های مداوم، در مکان‌های متفاوت و حتی گاهی در حضور دبیران به آموزش آوردم و این باعث شکسته شدن دیوار هراس و شرم او شد. اینک این دانش‌آموز توانسته است خط فارسی را به آسانی بخواند و بنویسد و مقدمات آشنایی با خط انگلیسی نیز برایش فراهم شده است. از موانع بسیار شکننده و کاهش دهنده سرعت کار، مقاومت خانواده فرد بود که به مرور کم شد اما همین مخالفت خانواده باعث کاستن سرعت و ایجاد تردید در فرد می‌کرد. |
| تاریخ ثبت در بانک | 20 تیر 1400 |