| کد | jr-44636 |
|---|---|
| عنوان اول | ناشنوایی |
| عنوان دوم | ناتوانی در شنیدن یا سخن گفتن بر اثر ابتلا به بیماری یا ظهور عوامل |
| مترجم | صدیقه شجاعیان |
| مترجم | زهرا واعظی |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد سوم |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 1242 |
| شماره صفحه (تا) | 1245 |
| زبان | فارسی |
| متن |
ناشنوایی، ناتوانی در شنیدن یا سخن گفتن بر اثر ابتلا به بیماری یا ظهور عوامل. در همه کشورها و جوامع بشری درصدی از جمعیت را ناشنوایان یا سخت‌شنوایان تشکیل می‌دهند. حتی در کشور توسعه‌یافته‌ای چون امریکا, طبق برآورد، 25 تا 28 میلیون نفر دچار نوعی ناشنوایی هستند. بررسیهایی که مرکز آمار و بهداشت ملی انجام داده می‌تواند شمار کسانی را که دچار معضلات شنوایی هستند تخمین بزند، اما اخیراً هیچ بررسی درباره ناشنوایی انجام نیافته است. در حالی که ناشنوایی کامل مادر‌زادی خیلی کم است و از هر یک هزار تولد، تقریباً تنها یک مورد اتفاق می‌افتد، اما ناشنوایی در نوجوانان بسیار معمول است. حدود یک چهارم از کودکان پنج ساله, به نوعی از ناشنوایی که معمولاً به علت عفونتهای اولیه گوش، به وجود می‌آید، گرفتار می‌شوند. ناشنوایی نسبی (از ملایم به شدید) معمولاً در نتیجه بیماری گوش، جراحت، یا از کار افتادگی مکانیسمهای شنوایی به علت پیری، به وجود می‌آید. در حدود یک چهارم افراد بالای 65 سال به سمعک نیاز دارند. امروزه، تشخیص وجود ناشنوایی در نوزاد و ارزیابی شدت آن با توجه به نوع صدمه، امکان‌پذیر است. نوزادی که از بدو تولد ناشنواست, نمی‌تواند به صداها پاسخ دهد و اگرچه گریه او طبیعی است, نمی‌تواند صداهایی از خود درآورد و یا حتی صداهای دیگر را تقلید کند. ناشنوایی در بزرگسالان باعث می‌شود که صداهای ملایم را نشنوند و با وجود صداهای پسزمینهای، فهمیدن و درک گفتار برای آنان مشکل خواهد شد. افزون بر این، ممکن است شخص صدای زنگ در گوش ، سرگیجه و یا حتی توهمات شنیداری را تجربه کند. ناشنوایی به دو قسم ناشنوایی انتقالی و ناشنوایی حسیـ عصبی، تقسیم می‌شود. ناشنوایی انتقالی : مربوط به مشکل انتقال صدا از گوش بیرونی است که معمولاً به علت آسیب پرده گوش و یا سه استخوان گوش میانی است. ممکن است ناشنوایی انتقالی در بزرگسالان به علت جرم گوش که مجرای بیرونی را مسدود می‌کند و یا به دلیل اتواسکلروز ، ایجاد شود. در حالی که این بیماری در کودکان به طور معمول به علت عفونت گوش همراه با ترشح است. گاهی ناشنوایی انتقالی به علت آسیب پرده گوش و یا گوش میانی است که به علت تغییر ناگهانی فشار و یا سوراخ شدن پرده گوش به وجود می‌آید. ناشنوایی انتقالی مزمن در کودکان را می‌توان با صماخ‌برداری (عملی که در آن مایع گوش میانی بیرون کشیده می‌شود) درمان کرد. جرم اضافی گوش را می‌توان با سرنگ و آب گرم برداشت و پرده گوش سوراخ شده را اگر به خودی خود تا حتی پس از چند ماه ترمیم نشود, می‌توان در عمل جراحی که بازسازی صماخ نامیده می‌شود ترمیم هم کرد. ناشنوایی حسیـ عصبی : ناشنوایی حسیـ عصبی، اصطلاح عامی است برای توضیح معضلات گوش، که در شرایط مختلف ایجاد می‌شود. این مشکل، هنگامی به وجود می‌آید که صداهایی که به گوش درونی می‌رسند به علت آسیب عصبهای شنوایی و یا ساختار گوش درونی به مغز نرسند. تقریباً در تمام موارد تأثیرات آن دایمی و غیر قابل تغییر است. این نوع ناشنوایی با افزایش سن شخص, آهسته آهسته پیشرفت می‌کند و می‌تواند یک و یا هر دو گوش را تحت تأثیر قرار دهد. این نوع ناشنوایی، ممکن است از نوع ملایم باشد که باعث می‌شود شخص برای شنیدن به خود فشار بیاورد و مرتب درخواست تکرار کلمات و جملات را بکند و امکان دارد حتی به علت خوب نشنیدن، سوء تفاهم پیش بیاید و بدتر از آن، تنها صدای بسیار بلند را بشنود. کسانی که دارای مشکل ناشنوایی حسیـ عصبی هستند, معمولاً مشکلاتی در گفتار دارند؛ حتی زمانی که با صدای بلند هم با آنها صحبت می‌شود. این یکی از دلایلی است که سمعکها اغلب نمی‌توانند کمکی به این اشخاص بکنند. به طور کلی, مشکل در فهم کلام به این علت است که شخص در شنیدن فرکانسهای مختلف صدا, دارای مشکل است. برای نمونه, یک مشکل شنوایی در شنیدن صداهای بلند به گونه‌ای است که شنیدن صامتها نیز, سخت خواهد بود؛ چرا که این صداها صوت را حمل نمی‌کنند. کسانی که مشکل ناشنوایی حسی و عصبی دارند, ممکن است با نیروگیری (افزایش سریع و غیرطبیعی بلندی صدا) هم مشکل داشته باشند و این، احتمالاً به علت آسیب سلولهای حسی است؛ یعنی صدایی که در یک سطح شنیده نمی‌شود پس از یک افزایش بسیار کم در بلندی آن به طور آزاردهنده‌ای بلند می‌شوند. همه ساله نزدیک به پنج هزار نوزاد با مشکل ناشنوایی حسی و عصبی به دنیا می‌آیند که این مشکل ناشی از ژنتیک، جراحات وارده در زمان تولد و یا آسیبهایی که به علت عفونتهای مادر به جنین در حال رشد وارد شده، می‌باشد. ممکن است کودک پس از تولد زمان طولانی در معرض صداهای بلند قرار گیرد و به مکانیسم حساس گوش درونی آسیب وارد شود که اگر این زمان طولانی شود, سلولهای حسی و تاروپود عصبی آسیب جدی خواهد دید. بیماریهای دیگر که باعث این نوع ناشنوایی می‌شود, عبارت‌اند از: بیماری منیرز ، داروهای خاص و یا عفونتهای ویروسی. افزون بر این، هر گونه بیماری که باعث خون‌ریزی در گوش درونی می‌گردد, می‌تواند باعث مشکلات و بیماریهایی چون: دیابت ، آمفیزم ، مشکلات قلبی، آترواسکلروز و بعضی از مشکلات کلیوی شود. ناشنوایی حسیـ عصبی به علت مشکلات عصب شنوایی یا مراکز شنوایی در مغز، که در اثر ضربه، جراحت سر و یا آسیبی که از تومور خوش‌خیم در عصب ایجاد می‌شود، ناشی می‌گردد. یکی از دلایل ناشنوایی حسیـ عصبی، مربوط به تغییراتی است که در اثر بالا رفتن سن در گوش ایجاد می‌شود. این مسئله‌ای است که هنوز هم دانشمندان علت آن را درک نکرده‌اند. ناشنوایی مرکزی : سومین و کمترین شکل معضل شنوایی، ناشنوایی مرکزی است که به علت آسیب مراکز عصبی در مسیر مغز و یا خود مغز، ایجاد می‌شود. در این نوع ناشنوایی سطح صدا موثر نیست، اما فهم زبان مشکل می‌شود. این نوع ناشنوایی می‌تواند در اثر تب بالا، در معرض صدای بلند قرار گرفتن، داروهای اتوتوکسیک ، جراحت سر، مشکلات گردش خون و تومور باشد. طبقه‌بندی: ناشنوایی از سه طریق طبقه‌بندی می‌شود: نوع، وضعیت و درجه. وضعیت و درجه مربوط به طیف و بلندی صداهایی است که نمی‌توانند شنیده شوند؛ نوع آن بخشی از سیستم شنوایی را که تحت تأثیر قرار گرفته است, توصیف می‌کند. درجه ناشنوایی اندازه‌ای است که برای شنیدن صدا در سطح نرمال مورد نیاز باشد و معمول‌ترین روش، برای شرح مشکل شنوایی شخص است. وضعیت ناشنوایی, طیف فرکانسی که دچار آسیب می‌شود و قدرت گفتار شخص را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به طور کلی، گفتار از نظر بلندی و فرکانس متنوع است. حروف صدادار و صداهای قوی, با فرکانس پایین هستند که به خوبی می‌توانند در صدای پسزمینهای نفوذ کنند. از سویی دیگر، حروف بی‌صدا دارای فرکانسهای بالا و ضعیف‌ترند که در فاصله دور کم‌کم محو و در صداهای پس‌زمینه گم می‌شوند. سخت‌شنوایان برخی از فرکانسها را بهتر از دیگران می‌شنوند که این خود می‌تواند در درک گفتاری که دارای طیف وسیع فرکانس است، ایجاد مشکل کند. کسانی که مشکل شنوایی آنها ملایم‌تر است, معمولاً مسیر گفت‌وگوها را گم می‌کنند و یا در یک اتاق شلوغ مشکل شنیداری دارند. آسیبهای ملایم تا سخت, باعث مشکل شدن درک گفتار حتی در ساکت‌ترین اتاقها می‌گردد. درصد ناشنوایی، چیزی است که نیاز به تشخیص پزشکی و حقوقی دارد و ربطی به فرکانس و بلندی صدا و غیره ندارد. ناشنوایی، هم به ناتوانی محدود در شنیدن و هم به فقدان کلی شنوایی گفته می‌شود. از نوع اول، به ضعف شنوایی تعبیر می‌شود. ناشنوایی به دو نوع اصلی انتقالی و عصبی تقسیم می‌گردد. در ناشنوایی انتقالی، ارتعاشات صدا در مسیر خود از جهان بیرونی تا سلولهای عصبی گوش داخلی با وقفه مواجه می‌شوند. ممکن است موم گوشها مانع آن باشد که کانال خارجی شنوایی، و یا محکم شدن استخوان رکابی (یکی از استخوانهای ریز گوش میانی) که مانع از انتقال ارتعاشات صدا به گوش داخلی می‌شوند، مسدود سازند. در ناشنوایی عصبی، نقص سلولهای حسی گوش داخلی (برای نمونه، صدمه با صدای بیش از حد) یا عصب دهلیزی‌ـ حلزونی مانع از انتقال تحریکات صدا از گوش داخلی به مرکز شنوایی در مغز می‌شود. ناشنوایی ممکن است کاری فراروانی یا نتیجه جنون نیز باشد. درمان: با وجود پیشرفت تکنیکهای پزشکی و جراحی در درمان ناشنوایی، درمان پزشکی ناشنوایی حسی ـ عصبی مشکل‌تر است. با وجود آموزه‌های ویژه شنوایی، هنوز درمانی برای ناشنوایی مرکزی وجود ندارد. ولی با همه این مشکلات, درمانهای گوناگونی برای ناشنوایی انتقالی وجود دارد. اتواسکلروز (تثبیت استخوانهای شنوایی) می‌تواند با جراحی (برداشتن رکابی ) درمان گردد. سوراخ پرده گوش و یا از بین رفتن استخوانهای شنوایی می‌تواند با جراحی بازسازی، و درمان شود. ناشنوایی حسی ـ عصبی که به علت بیماری منیرز ایجاد شده و دیگر مشکلات پزشکی، می‌توانند کاملاً با درمان وضعیت زیربنایی بهبود یابند. با وجود اینکه برای ناشنوایی عمیق و جدی عصبی ـ حسی درمانی وجود ندارد، اما تحقیقات اخیر درباره کاشت غضروف که در گوش درونی ایجاد تحریکات الکتریکی می‌کند، نشان می‌دهد ممکن است پیشرفتهای مهمی را در توانایی درمان این مشکل فراهم آورد. مآخذ: BRITANICA, Vol. 3, P. 93; EDHD, P. 102-105. ترجمه صدیقه شجاعیان؛ زهرا واعظی |
| تاریخ ثبت در بانک | 24 فروردین 1400 |