| کد | jr-44518 |
|---|---|
| عنوان اول | موسسان ناشنوا |
| عنوان دوم | تأسیس مراکز آموزشی به همت ناشنوایان |
| نویسنده | لقمان سرمدی |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد سوم |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 1205 |
| شماره صفحه (تا) | 1208 |
| زبان | فارسی |
| متن |
موسسان ناشنوا، تأسیس مراکز آموزشی به همت ناشنوایان. آغاز آموزش کودکان ناشنوا در میانه قرن نوزدهم مقارن با تأسیس مدارس و مراکزی برای اجرای آموزش آنان بود. بیشتر این مدارس را, والدین کودکان ناشنوا، انسانهای خیرّ، یا شهروندان دوست‌دار پیشرفت ناشنوایان تأسیس کردند. همچنین مدارسی به دست خود ناشنوایان تأسیس شد. در این مقاله، موسساتی معرفی می‌شوند که در نیمه دوم سده نوزدهم و نیمه اول سده بیستم فعال بوده‌اند و در بیشتر مقاطع به همت ناشنوایان تأسیس یا اداره شده‌اند. آرکانزاس (1850): یکی از مدارس که به دست ناشنوایان تأسیس شد، مدرسه ناشنوایان آرکانزاس ، واقع در لیتل‌راک بود که در 1868 در دیگر مدارس ادغام شد. موسس ناشنوای این مدرسه، ژوزف مونت ، پس از شکست کسانی که قبلاً تلاش کرده بودند مدارسی را تأسیس کنند, با تلاشهای فراوان موفق شد. پیشینه این مدرسه به فعالیت ناشنوایی به نام جی. دبلیو. وودوارد ، باز می‌گردد که مدرسه ناشنوایان در کلارکسویل را در 1850 تأسیس کرد, وودوارد بودجه خاصی از مجلس ایالتی برای مدرسه‌اش دریافت می‌کرد، ولی همواره کمبود بودجه داشت و مجبور به بستن مدرسه شد. آسا کلرک ، پدر یک دختر ناشنوا، سعی کرد در فوریه 1860، این بار در فورت اسمیت ، مدرسه‌ای باز کند. او نیز مجبور شد مدرسه‌اش را ببندد. این مدرسه در ژانویه 1861، دوباره به دست ماتئو کلرک ، یکی از دانش‌آموختگان ناشنوای مدرسه نیویورک، باز شد. اما با شروع جنگ داخلی، این مدرسه برای دومین و آخرین بار، بسته شد. مونت، یکی از دانش‌آموختگان مدرسه پنسیلوانیا، سرانجام در باز نگه داشتن مدرسه ناشنوایان آرکانزاس در دوره پس از جنگ داخلی موفقیت به دست آورد. مونت, در دهم ژولای 1867، اهالی لیتل راک را برای حمایت از موسسه دانش‌آموزان ناشنوا متقاعد کرد. سال بعد، مجلس ایالتی، با اصرار مونت با ثبت مدرسه لیتل راک به عنوان موسسه کرولالهای آرکانزاس موافقت کرد و به این ترتیب این مدرسه فعالیت دایمی خود را آغاز کرد. کانراس (1861): فیلیپ اِی. امری ، مردی ناشنوا و معلم ناشنوایی در مدرسه ناشنوایان ایندیانا بود. در دوره‌ای مسئولیت تأسیس مدرسه ناشنوایان کانزاس را برعهده گرفت، ولی قادر نبود که موقعیت اقتصادی مناسبی در کانزاس پیدا کند. از این رو او و خانواده‌اش با فقر و گرسنگی مواجه شدند. وقتی جاناتان آر. کندی که سه کودک ناشنوا داشت، از اِمِری درخواست کرد تا به فرزندانش درس بدهد. امری این را فرصتی برای رهایی خود و خانواده‌اش از بلاتکلیفی داشت و با درخواست کندی موافقت کرد. سپس امری تصمیم گرفت که در شهر بالدوین ، در نزدیکی لورنس ، مدرسه‌ای خصوصی باز کند. در نهم اکتبر 1861، این مدرسه بازگشایی شد. اما تا نهم دسامبر هیچ شاگردی در آن مدرسه ثبت نام نکرد؛ اما در ماه آوریل، چهار دانش‌آموز ثبت نام کردند و کار مدرسه رسماً آغاز شد. در این زمان یکی از نمایندگان مجلس ایالتی توپکا ، از اختصاص بودجه خاص برای امری در سال تحصیلی 1862-1863 حمایت کرد. در 1863 یک معلم کمکی، ژوزف مونت، که قبلاً معلم موسسه فیلادلفیا بود و بعداً موسس مدرسه آرکانزاس شد، به امری و همسرش در این کار پیوست. مجلس به امری توصیه کرده بود که مدرسه‌اش را به توپکا، یعنی جایی که امکان رونق بیشتر داشت, منتقل کند. وی در 1864، از آنجا به اُلاث ، یعنی مکان فعلی مدرسه، منتقل شد. وقتی مدرسه ناشنوایان کانزاس با موفقیت تأسیس شد و بودجه ویژه منظم آن تضمین شد، در 1864، امری استعفا داد. سرانجام در شیکاگو، ساکن شد و نظام مدارس روزانه ناشنوایان را شکل داد. پنسیلوانیای غربی (1869): مدرسه ناشنوایان پنسیلوانیای غربی در 1868 شروع به کار کرد و دبلیو. آر. درام ، یک مرد ناشنوا و یکی از دانش‌آموختگان مدرسه پنسیلوانیا واقع در فیلادلفیا برای درس دادن به بچه‌ها منصوب شد. به محض اینکه خبر کار درام در شهر پیچید، او هشت یا ده دانش‌آموز دیگر هم تحت آموزش خود داشت. از دیگر دانش‌آموختگان ناشنوای مدرسه پنسیلوانیا به نام آرچی وودساید ، برای کمک به درام تعیین شد. سپس درام به نفع وودساید و خواهر شنوایش سارا، که به عنوان معلم در مراکز ایالتی فعالیت می‌کردند کناره‌گیری کرد. آنها یک کلاس در ساختمان مدرسه محلی را آماده کردند. و برنامه آموزشی خود را از سپتامبر 1869، برای شاگردان ناشنوا آغاز کردند. پس از شش سال، وودساید با جیمز اچ. لوگان ، یکی از دانش‌آموختگان دانشکده گالودت و معلم سابق موسسه ایلینویز در جکسون ویل ، موفقیت به دست آوردند و این مدرسه را دایر کردند. در دوران مدیریت لوگان بود که موسسه پنیسیلوانیای غربی از مدرسه روزانه به مدرسه‌ای با امکانات شبانه‌روزی توسعه یافت. سینسیناتی (1875): والدین کودکان ناشنوایی سالها در سینسیناتی و اطراف آن از مسافتی که بچه‌هایشان باید برای رسیدن به مدرسه ناشنوایان اهایو در کلمبوس طی کنند، شاکی بودند. تا اینکه در 1875 موافقت برای تأسیس مدرسه روزانه در منطقه سینسیناتی برای ناشنوایان اخذ شد. مدیر مدرسه دولتی ناشنوایان سینسیناتی، جدید بود. او یک جوان ناشنوا به نام رابرت پی. مک گرگور ، یکی از دانش‌آموختگان دانشکده گالودت بود. او دو سال با حمایتهای دولتی در طرح سامان‌دهی به زندگی کودکان ناشنوای خارج از سینسیناتی فعالیت کرد. ولی این طرح به نفع مدرسه روزانه لغو شد. مدرسه دولتی ناشنوایان سینسیناتی در دوره مدیریت مک گرگور، رونق مناسبی پیدا کرده بود؛ اما در 1881، رابرت پی. مک‌گرگور، به طور ناگهانی استعفا داد و در غرب در مدرسه ناشنوایان کلورادو مشغول شد. یوتا (1884): مدرسه منطقه یوتا در 1884 تأسیس شد. این مدرسه برای کودکان ناشنوا در شهر سالت‌لیک ، که در آغاز به دانشگاه دسرت ، وابسته بود تأسیس شده بود. اولین معلم مدرسه، یکی از دانش‌آموختگان سال 1880 دانشکده گالودت، هنری پی. وایت بود. این مدرسه، شامل یک کلاس در ساختمان دانشگاه بود که در 26 آگوست 1884 با یک شاگرد، بازگشایی شد. در پایان اولین ماه مدرسه چهار دانش‌آموز و در پایان سال چهارده دانش‌آموز داشت. مدرسه برای پنج سال به عنوان مدرسه روزانه با دانش‌آموزانی که در خانه‌های مختلف اسکان داده شده بودند کار کرد. این طرح، در هر حال، رضایتمندانه ارزیابی نشد و یک خانه معمولی برای همه دانش‌آموزان، طرح معقول‌تری تشخیص داده شد. در 1889 یک ساختمان مدرسه شبانه‌روزی در محوطه دانشگاه، بنا شد. فرانک دبلیو. متکاف ، یکی از معلمان مدرسه کانزاس به مدیریت گماشته شد و وایت به عنوان معلم ارشد، منصوب شد. مدرسه ناشنوایان یوتا، در این زمان به همه کودکان ناشنوای منطقه خدمت می‌کرد. فلوریدا (1885): تا 1882، فلوریدا، تنها ایالتی بود که مدیریت آن، هیچ‌گونه امکانات آموزشی برای کودکان و نوجوانان ناشنوا، فراهم نکرده بود. تی. ای. کولمن ، یک دانشجوی سال آخر دانشکده گالودت، سعی کرد تا با نوشتن نامه به فرماندار و ارائه پیشنهادهایی این مشکل را حل کند. فرماندار، دبلیو. دی. بلاکسهام ، فوراً علاقه‌مند شد. کولمن، پس از دانش‌آموختگی، به ماندرین واقع در فلوریدا، نقل مکان کرد و با ابتکاراتی توانست نظریه‌اش درباره آموزش کودکان ناشنوا را به پیش ببرد. سپس مسئولان ایالتی، قوانینی برای تأسیس مدرسه ناشنوایان وضع کردند؛ تا بالاخره در سال 1884، سن آگوستین ، به عنوان محل مدرسه انتخاب شد. در اوایل فوریه 1885، موسسه جدیدی، پذیرش دانش‌آموزان را برعهده گرفت. در اواسط می، دانش‌آموزان ناشنوا به سن آگوستین و مدرسه ناشنوایان و نابینایان فلوریدا برای تحصیل رفتند. نیومکزیکو (1885): در دهم نوامبر 1885، لارس ام. لارسون ، یکی از دانش‌آموختگان 1882 دانشکده گالودت، در سانتا فی ، واقع در نیومکزیکو، کلاسی متشکل از پنج دختر و پسر ناشنوا تشکیل داد. این اولین تلاش برای آموزش کودکان ناشنوا در نیومکزیکو بود که در چارچوب یک طرح غیرانتفاعی آغاز شد و با کمکهای شهروندان حمایت می‌شد. سرانجام، در 1887، مسئولان شهری مقرر کردند ماهانه یکصد دلار برای حمایت از مدرسه اختصاص داده شود. در اواخر همان سال موسسه کوچک قدیمی برای مدرسه ناشنوایان تصویب شد و لارسون، به عنوان سرپرست و مادرش بی. ای. لارسون به عنوان مدیر داخلی مدرسه منصوب شدند. موفقیت او به عنوانِ معلم، وقتی آشکار شد که در 1890، یکی از دانش‌آموزان، کل دوره تحصیلش را گذراند و دانش‌آموخته شد و آزمون ورودی دانشکده گالودت را با موفقیت گذراند. داکوتای شمالی (1890): انسون آر. اسپیر، یکی از دانش‌آموختگان سال 1880 دانشکده گالودت و ساکن مینیی‌پولیس، علاقه بسیاری به آموزش ناشنوایان منطقه داکوتا داشت. همچنین از اقدامات آموزشی اعلام شده در قانون 1889 که منطقه را به دو ایالت خودمختار داکوتای شمالی و داکاتوی جنوبی تقسیم کرد، به خوبی مطلع بود. این تقسیم بود که ایالت شمالی را بدون امکانات آموزشی برای ناشنوایان گذاشت و اسپیر را به کار برای آموزش کودکان ناشنوا در ایالت جدید داکوتای شمالی واداشت. نویسندگان قانون اساسی ایالت، به نیاز جامعه ناشنوایان ایالت به امکانات آموزشی پی بردند و نه تنها اقدام برای ایجاد امکانات آموزشی کردند، بلکه شهر دویلز لیک را به عنوان جایگاهی برای تأسیس مدرسه برای آنها تعیین کردند. او در سپتامبر 1889، به دلیل علاقه و تفاهم میان شهروندان به خاطر آموزش کودکان ناشنوا به دو یلزلیک رفت. پس از تلاشها, اهالی دو یلزلیک پذیرفتند که ساختمانی بدون اجاره برای اولین سال مدرسه برای اسپیر فراهم کنند. سپس لایحه‌ای برای تأسیس مدرسه تنظیم کرد و در نوامبر، آن را به مجلس ایالتی واقع در بیسمارک ، ارائه کرد. اگرچه لایحه در هر دو مجلس تصویب شد، اما سرانجام شورا با آن مخالفت کرد. یک منازعه حقوقی درگرفت؛ سرانجام شورا صورت هزینه‌ها را پذیرفت و مبلغ پنج هزار دلار برای حمایت یک ساله از مدرسه اختصاص یافت. و در اول ژولای 1890 آغاز شد. در دهم آگوست 1890، اسپیر به عنوان نخستین مدیر مدرسه و همسرش به عنوان مدیر داخلی منصوب شدند. بر طبق برنامه، این مدرسه در دهم سپتامبر 1890، بازگشایی شد. دانش‌آموزان جدید، به تدریج ثبت نام کردند تا اینکه به 23 نفر رسیدند. در پایان مارس، معلم دیگری برای کمک در برنامه استخدام شد. آریزونا (1912): تا 1912 کودکان ناشنوای آریزونا در برنامه‌های آموزشی ایالتهای یوتا و کالیفرنیا شرکت می‌کردند. در 1911، هنری سی. وایت، موسس ناشنوای مدرسه یوتا به فوئنیکس ، واقع در آریزونا، نقل مکان کرد؛ جایی که او شهردار را متقاعد کرد تا از طرح تأسیس مدرسه برای ناشنوایان در آریزونا حمایت کند. وایت فوراً یک کلاس برای کودکان ناشنوا در انباری متروک، برگزار و شروع به تدریس کرد. در 1912 با ایالت شدن آریزونا، جی. دابلیو. پی. هانت به عنوان فرماندار انتخاب شد. هانت، نامه‌ای تقریباً فوری از فاس، فرماندار ماسا‌چوست دریافت کرد که وایت را به عنوان یک ناشنوا و معلم برجسته توصیف می‌کرد. مدت کوتاهی پس از آن، وقتی مجلس جدید برای تأسیس مدرسه برای کودکان ناشنوا اقدام کرد؛ فرماندار، وایت را به مدیریت آن منصوب کرد. در پاییز 1912، نوزده پسر و دختر برای تشکیل مدرسه جدید ناشنوایان آریزونا دور هم جمع شدند. وایت به همراه دختر شنوایش، هریت تی. وایت که به عنوان مدیر داخلی مدرسه خدمت می‌کرد، به این مدرسه پیوستند. در 1919، موسسه با ثبت‌نام کودکان نابینا توسعه یافت و مدرسه به عنوان مدرسه ناشنوایان و نابینایان آریزونا معروف شد. با تأسیس مدرسه آریزونا در 1912، بیشتر ایالتها برای کودکان و جوانان ناشنوا، امکانات آموزشی فراهم کردند. اما ایالتهایی که در آن زمان مدرسه نداشتند عبارت بودند از: نوادا ، ویومینگ و دلاور . ناشنوایان این مناطق تلاش کردند که مدارسی هم در این مناطق تأسیس کنند و تا کنون موفق شده‌اند. به هر حال ناشنوایان امریکا خود با فعالیتهای مستمر و مشقتهای فراوان مدارس فراوانی در ایالتهای مختلف افتتاح کردند و زمینه مناسب برای توسعه آموزش در بین این قشر را فراهم آوردند و نام خود را به عنوان موسسان ناشنوا در تاریخ فرهنگ بشریت ثبت کردند. مآخذ: باغچه‌بان، ثمینه، بهره ناشنوایان، تهران، امیرکبیر، بی‌تا؛ پاکزاد، محمود، هیاهو در دنیای سکوت، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1374؛ همو، کودکان استثنایی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1376؛ GEDPD, Vol. 1, P. 355-360. لقمان سرمدی |
| تاریخ ثبت در بانک | 19 بهمن 1399 |