کد jr-44517  
عنوان اول موزه ناشنوایان  
عنوان دوم نگهداری وسایل و اسناد و مدارک ناشنوایان  
نویسنده روزبه قهرمان  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد سوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 1203  
شماره صفحه (تا) 1205  
زبان فارسی  
متن موزه ناشنوایان، نگهداری وسایل و اسناد و مدارک ناشنوایان.
وظیفه مهم موزه‌ها، انتقال رسوم و عقاید رایج یک جامعه و معرفی پیشینه یک فرهنگ است. ناشنوایان به عنوان یک جامعه فرهنگی، گذشته‌ای دارند که اشیای متعلق به آن دوره از ناشنوایان باقی مانده است. اشیای گذشته یا اشیای موزه‌‌ای ناشنوایان، انتقال‌دهنده فرهنگ گذشته به نسلهای موجود و نیز پیوند حال به گذشته ناشنوایان است. البته موضوع انتقال در جامعه ناشنوایان از اهمیت مضاعف برخوردار است؛ زیرا تقریباً نود درصد از کودکان ناشنوا از والدین شنوا به دنیا می‌آیند که نسبت به تاریخ ناشنوایی و فرهنگ زبان اشاره هیچ آگاهی ندارند. بنابراین جامعه ناشنوایان، شامل مدرسه ناشنوایان و انجمن ویژه ناشنوایان، محلهایی هستند که همان وظیفه والدین شنوا را برعهده می‌گیرند و باعث پیوند این‌گونه کودکان با میراث ناشنوایان در زمینه‌های گوناگون زبانی، فرهنگی و هنری می‌شوند.
ده درصد از کودکانی که صاحب والدین ناشنوا هستند، با فرهنگ زبان اشاره آشنا می‌شوند و آن را به کار می‌برند، در حالی که این زبان را از والدین شنوای خودشان فرا نگرفتند. همچنین آنان در بزرگسالی، به واسطه انجمن ویژه ناشنوایان با میراث و تاریخ خود آشنا می‌شوند و احساس غرور و هویت مستقل می‌کنند. موزه‌ها محلی برای نشان دادن میراث کهن یک جامعه‌اند و ناشنوایان که توان شنیدن ندارند، از طریق مطالعه عناصر موزه‌ای بارویت و نگاه، با میراث گذشته خود آشنا می‌شوند.
در فنلاند تاریخ موزه ناشنوایان، به ابتدای قرن بیستم باز می‌گردد که فکر جمع‌آوری اشیا برای ایجاد این موزه مطرح شد. فریتزهیرن، عکاس و معلم ناشنوا، و همسرش ماریا، در 1907 یک آلبوم عکسهای قدیمی از معلمان ناشنوا و دوستان خودشان را به کلوپ ناشنوایان هلسینکی اهدا کردند.
فریتزهیرن، نخستین شاگرد کارل بعدها اسکار مالم، بنیانگذار آموزش ناشنوایان در فنلاند بود. او بعدها شماری از کتابهای قدیمی و نامه‌ها و اشیای متعلق به مدرسه‌اش را به همان کلوپ بخشید. این وسایل، اشیاء موزه را کامل‌تر کرد.
در اوایل قرن بیستم، یوهان سوندبرگ، روزنامه‌نگار و نماینده اعزامی انجمن ناشنوایان فنلاند، در سفر به اروپا، متوجه شد که در شهرهای پاریس و لایپزیگ موزه مخصوص ناشنوایان وجود دارد؛ بنابراین با ایده طرح ایجاد یک موزه ناشنوایان در کشورش به فنلاند بازگشت. با طرح این ایده در کلوپ ناشنوایان هلسینکی، قرار شد، اشیاء که قبلاً فریتزهیرن جمع‌آوری کرد. و به این کلوپ اهدا کرده بود در محلی نمایش داده شود. بعدها این محل شکل موزه به خود گرفت و به مرور زمان صاحب اقلام بیشتری مربوط به آموزش ناشنوایان شد؛ از جمله: مجسمه‌های ساخته شده به دست هنرمندان ناشنوا، آلبرت تالروث، و جی. اف. تالویا و نیز نقاشیهای سیول آنجرو.
به یادبود بیستمین سالگرد تأسیس کلوپ ناشنوایان هلسینکی، در دوازدهم فوریه 1915، یک نمایشگاه شامل اتاق موزه کارل اسکار مالم برای بازدیدکنندگان برگزار شد که در آن، تمام آثار، اشیا، وسایل و اثاثیه منزل متعلق به نامبرده دیده می‌شود. افزوده شدن این مجموعه به موزه فوق، آن را جذاب‌تر کرد.
امروزه موزه در یک ساختمان چندمنظوره متعلق به انجمن ناشنوایان فنلاند که از اتحاد کلوپ ناشنوایان هلسینکی با چند کلوپ ویژه ناشنوایان به وجود آمد، مستقر است و از فضای مناسبی برای برپایی نمایشگاه برخوردار است. این موزه در خیابان ایلکانتی چهارم قرار گرفته است. در 1988 آیین‌نامه‌ای ویژه موزه ناشنوایان فنلاند تنظیم و تصویب شد. براساس این آیین‌نامه، موزه مسئولیت ثبت، جمع‌آوری و نگهداری میراث ناشنوایان فنلاند به صورت شیء، عکس، سند، کتاب و همچنین سرویس‌دهی به محققان و برپایی نمایشگاهها را برعهده گرفت.
اکنون نزدیک به هزار و پانصد شی و بیش از پنج هزار عکس و مجموعه کتابهای قدیمی و اسناد و مقالات مربوط به آموزش ناشنوایان، زبان اشاره فنلاند، ناشنوایان، سبک زندگی آنان و مراحل رشد و گسترش انجمن ناشنوایان فنلاند و سایر جوامع ناشنوایان در موزه نگهداری می‌شود که بعضی از آنان، منحصر به فرد است و ارزش فراوانی در زمینه مطالعه فولکلور زبان‌شناسی را دارد.
موزه از دو قسمت نمایشگاه دایمی، شامل اتاق موزه کارل اسکار مالم، و نمایشگاه موقتی که سالی یک یا دو بار برگزار می‌شود، تشکیل ‌شده است.
موزه فنلاند تاریخ و فرهنگ ناشنوایان را منعکس می‌کند. برای نمونه مدارک جمع‌آوری شده موزه نشان می‌دهد که در اواخر قرن نوزدهم، به کارگیری زبان اشاره در نظام آموزشی ناشنوایان فنلاند ممنوع شده و کودکان ناشنوا تقریباً برای یک قرن از به کار بردن هر گونه اشارات محروم بودند. به رغم داشتن این همه تعصب مروجان روش آموزشی شفاهی، زبان اشاره فنلاندی را کودکان و بزرگسالان ناشنوا زنده نگه‌داشته‌اند، تا اینکه پارلمان ملی فنلاند، آن را به عنوان زبان رسمی ناشنوایان به رسمیت شناخته است. از این رو، موزه ناشنوایان فنلاند، جلوه‌ای از هنر و فرهنگ ناشنوایان است و پژوهشگران را در زمینه ناشنوایان و فعالیتهای گوناگون آنان راهنمایی می‌کند. موزه میشل ابه دو لپه، در پاریس، و موزه گالودت در واشنگتن دی. سی. نیز از اهمیت خاصی برای آشنایی با تاریخ ناشنوایان و همچنین پژوهش در آن برخوردار است.
در ایران، پس از درگذشت جبار باغچه‌بان در چهارم آذر 1345، اتاق خواب و مطالعه وی در طبقه بالای مدرسه ناشنوایان باغچه‌بان، در میدان کلانتری یوسف‌آباد، به همت همسرش، صفیه میربابایی و فرزندانش، ثمین، ثمینه و پروانه باغچه‌بان به اتاق موزه باغچه‌بان تبدیل شد که در آن تمام اشیا، آثار، کتابها، نامه‌ها و وسایل آن بزرگمرد نگهداری می‌شود؛ هر چند جز با کسب اجازه قبلی، نمی‌توان از آن بازدید کرد.
امروزه متولی این اتاق موزه، سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور است که به علت داشتن مسئولیتهای فراوان اداری در سطح کشور، آن چنان که شایسته است ‌‌‌‌‌رسیدگی نمی‌کند.
یک نظریه این است که این مکان به کانون ناشنوایان ایران سپرده شود و با برنامه‌ریزی علمی و استفاده از روشهای موزه دارای نوین و با جمع‌آوری اسناد و مدارک مربوط به جامعه و فرهنگ ناشنوایان ایران در شهرهایی مانند تبریز، اصفهان و مشهد، زمینه ایجاد موزه ناشنوایان ایران فراهم شود.
مآخذ:
بروشور مخصوص موزه ناشنوایان فنلاندThe Finnish) Museum of the Deaf)؛The Finnish Association of the Deaf w. w. w. kl. Deaf. Fi؛ کارل اسکار مالم در wwiu tkoulu. Fi/ Comalm/ history. Html. دنبال هم بیاید.
روزبه قهرمان  
تاریخ ثبت در بانک 19 بهمن 1399