کد jr-44361  
عنوان اول کارآیی زبان اشاره  
عنوان دوم موفقیت این زبان در جامعه و مشکلات ارتباطی آن  
نویسنده کتایون گیتی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد سوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 974  
شماره صفحه (تا) 975  
زبان فارسی  
متن کارآیی زبان اشاره، موفقیت این زبان در جامعه و مشکلات ارتباطی آن.
ناقدان زبان اشاره, همواره در کارا بودن آن شک و تردید داشته‌اند؛ ولی طرفداران آن، زبان اشاره را همچون بسیاری از مقولات اجتماعی و تربیتی دارای جنبه‌های مثبت و منفی و نیازمند تکمیل در جریان عمل می‌دانند.
اگر کسی تنها یک بار ارتباط دستی آسان و سریع ناشنوایان را, هرچند از ملیتهای مختلف ببیند, در کارآیی زبان اشاره به عنوان یک وسیله ارتباطی ناشنوایان با هم تردید نخواهد داشت. اما مشکل ارتباطی ناشنوایانی که قادر به گفتار نباشند با جامعه شنواست نه با ناشنوایان و برای حل مشکل ارتباطی ناشنوایان با شنوایان در جوامع و کشورهای پیشگام از راهها و وسایل زیر استفاده می‌شود:
استفاده از رابط زبان اشاره در امور بسیار حساس و مهم, از قبیل حضور ناشنوایان در مراجع انتظامی و قضایی, خواه به عنوان شاکی یا مدعی و خواه به عنوان متهم یا مدعی علیه. در این موارد یک رابط زبان اشاره ناشنوا را همراهی می‌کند و رابط بین ناشنوا و مقام انتظامی یا قضایی قرار می‌گیرد؛ استفاده از رابط زبان اشاره در کلاسهای مختلط شنوا و ناشنوا در موسسات آموزشی و یا وجود یک کمک معلم که زبان اشاره را بداند, برای تفهیم درس به ناشنوایان؛ آموزش زبان اشاره به متصدیان خدماتی, مانند خدمات پزشکی, برای نمونه در سوئد به دانشجویان سال آخر پزشکی زبان اشاره آموزش داده می‌شود تا با بیماران ناشنوای خود مشکل ارتباطی نداشته باشند؛ استخدام شنوایانی که افزون بر کار اصلی خود زبان اشاره را می‌دانند و یا تشویق کارکنان شنوا به یادگیری زبان اشاره در موسسات مختلف؛ استفاده از رابط زبان اشاره در کنفرانسها و انواع اجتماعات و تلویزیون؛ استفاده از نوشته یا زبان نوشتاری یا زیرنویس فیلمها و اخبار تلویزیون؛ تشویق اولیا و اقوام و دوستان ناشنوایان به یادگیری زبان اشاره.
همان گونه که می‌بینیم, تأمین تعداد کافی رابط زبان اشاره حرفه‌ای و کسانی که زبان اشاره را بدانند, برای کاهش مشکل ارتباطی ناشنوایان امری ضروری است که انجام آن, همکاری سازمانهای مسئول دولتی و سازمانهای خدماتی و حمایتی ناشنوایان و همراهی عمومی را ایجاب می‌کند.
اینکه زبان اشاره قابل نوشتن نیست, اشکال چندان ایجاد نمی‌کند؛ زیرا کافی است ناشنوایان زبان کتبی اکثریت شنوا را فرا بگیرند. کمی علایم اشاره نیز از کارآیی زبان اشاره نمی‌کاهد؛ زیرا در زبان اشاره در موارد لازم از الفبای انگشتی نیز استفاده می‌شود. افزون بر آن, اشاره نیز مانند هر زبان دیگر در تغییر و تحول و تکامل است. از جمله امروزه ژاپنیها درصدد تجدید چاپ مجموعه‌ای از علایم اشاره کشورهای عضو سازمان ملل متحد هستند.
تشویق شنوایان به یادگیری زبان اشاره به جهات زیر یک راه حل منطقی برای مشکل ارتباطی ناشنوایان است. لزومی ندارد همه شنوایان زبان اشاره را بیاموزند و تنها شمار اندکی از آنها که در جاهای مناسب زبان اشاره را بدانند, کافی خواهد بود.
به طور کلی یادگیری زبان اشاره برای شنوایان آسان‌تر از یادگیری گفتار برای ناشنوایان است. وجود شنوایانی که در جریان زندگی خانوادگی زبان اشاره را به خوبی از پدر و مادر و یا خواهر یا برادر ناشنوای خود آموخته‌اند, شاهد این مدعاست. آموزش اشاره به شنوایان کم‌خرج‌تر از آموزش گفتار به ناشنوایان است. این نظر که به جای آموزش زبان اشاره به شمار اندکی از شنوایان, همه ناشنوایان زبان گفتاری را به خوبی یاد بگیرند, نظری غیراخلاقی و غیرانسانی است.
پرداخت حق‌الزحمه به رابط و احساس رضایت خاطر از کمک به ناشنوا برای حل مشکل ارتباطی آنها عواملی است که تأمین خدمات تفسیری زبان اشاره را تسهیل می‌کند. افزون بر این, علایق خانوادگی و دوستی نیز انگیزه کافی برای یادگیری زبان اشاره از سوی شنوایان است که در کشور ما موارد آن کم نیست؛ از جمله در یکی از شهرستانها خانواده یک عروس نیمه‌شنوا به سبب علاقه به شوهر ناشنوای او, زبان اشاره را یاد گرفته‌اند تا مشکل ارتباطی با داماد ناشنوای خود را برطرف کنند. از اینرو انسانیت و فرهنگ انسانی در توسعه زبان اشاره نقش موثری ایفا کرده است.
ترژ بویلیر , روانکاو نروژی دهه 1960 که به زبان اشاره مسلط بود, به این نکته اشاره کرده و در عباراتی با مضمون: پذیرش زبان هر کس, در واقع قبول خود او است, نقش شنوایان در تعامل با ناشنوایان را بیان کرده است.
مأخذ:
ناشنوایی و زبان اشاره، پایان‌نامه به راهنمایی ویکتوریا کریمی، حوزه هنری تهران، 1382.
کتایون گیتی  
تاریخ ثبت در بانک 10 دی 1399