کد jr-44350  
عنوان اول قزل ارسلان  
عنوان دوم اتابک ناشنوای آذربایجان  
نویسنده حمید رحمانی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 926  
شماره صفحه (تا) 927  
زبان فارسی  
متن قزل ارسلان، اتابک ناشنوای آذربایجان.
در سده هفتم هجری می‌زیست. او مکنی به اتابکِ خاموش بود. خاموش، کنایه از کرولال بودن این امیر است.
از اتابک اوزبک فرزندی نمانده بود جز پسری کر و گنگ مادرزاد به نام قزل ارسلان که به همین علت او را اتابک خاموش لقب داده‌اند و او دختری را که نواده علاء الدین کربه ارسلان احمدیلی بود، به عقد خود درآورد و در قسمتی از آذربایجان از جمله بر مراغه و روین‌دز امارت داشت.
در 626ق. هنگامی که سلطان جلال‌الدین منکبرنی در گنجه بود، اتابک خاموش پیش رفته زمین خدمت بوسیده سپس از آنجا به الموت سفر کرد و پس از یک ماه در همان جا مرد. زوجه او را هم جلال‌الدین به زنی گرفت و سلسله اتابکان آذربایجان پس از قریب 85 سال امیری برافتاد. اتابکان آذربایجان مخصوصاً شمس‌الدین ایلدگز و جهان پهلوان و قزل ارسلان در تاریخ ادبیات زبان فارسی ذکر به خیر دارند؛ زیرا شماری از گویندگان بزرگ زبان شیوای ما به قصایدی غراء، ایشان را مدح گفته‌اند و نام ایشان را جاوید ساخته‌اند و مشهورترین ایشان ظهیرالدین محمد فارابی، افضل‌الدین خاقانی، نظامی گنجوی، شرف‌الدین شفروه اصفهانی، مجیرالدین بیلقانی، اثیرالدین اخسیکتی و جمال‌الدین اشهری هستند.
مأخذ:
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران، ص15482
حمید رحمانی  
تاریخ ثبت در بانک 9 دی 1399