کد jr-44339  
عنوان اول فوق برنامه  
عنوان دوم آموزشهای جبرانی یا تقویتی و خارج از برنامه‌های معمولی آموزش  
نویسنده برندا اس سورنسون  
نویسنده هریت فلین دافورد  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 898  
شماره صفحه (تا) 899  
زبان فارسی  
متن فوق برنامه ، آموزشهای جبرانی یا تقویتی و خارج از برنامه‌های معمولی آموزش.
برگزاری برنامه‌های تقویتی یا کلاسهای فوق برنامه و جبرانی برای کسانی که معلولیتهای مختلف دارند، می‌تواند سودمند باشد. رابرت اروین در اوایل دهه 1900 چنین برنامه‌ای را در کودکانی که مشکلات بنیایی داشتند، اجرا کرد. مدت کوتاهی پس از برنامه پیشنهادی اروین، برنامه‌های کمکی و فوق‌العاده برای دانش‌آموزان سخت‌شنوا تهیه و تدوین شدند. در بسیاری از ایالتها، برنامه‌های فوق‌العاده یا جبرانی برای کمک به دانش‌آموزان عادی اجرا می‌شد؛ اما دانش‌آموزان معلول یا ناتوان، به تازگی از چنین امکانی برخوردار شده‌اند. امروزه اجرای این برنامه‌ها از سوی دولت فدرال الزامی شده است.
دانش‌آموزانی که در ‌این دوره‌ها شرکت می‌کنند، می‌بایست در نیمی ‌از ساعات کلاسهای درس عادی حاضر باشند. از ‌این رو، دانش‌آموزان در همان حال که تماس خود را با همتایان خود در مدارس خودشان حفظ می‌کنند, از مطالب تقویتی که در دوره‌ها و کلاسهای جبرانی ارائه می‌شود, نیز بهره‌مند می‌شوند. هزینه‌های اضافی ناچیزی نیز از دانش‌آموزان برای شرکت در این دوره‌ها دریافت می‌شود. افزون بر ‌این، سرویس رفت و برگشت ویژه‌ای در نظر گرفته نمی‌شود و معمولاً دانش‌آموزان پیاده و یا با سیستم حمل و نقل عمومی به مدرسه می‌روند.
دانش‌آموزان در گروههای کوچک و یا به صورت انفرادی زیر نظر یک مربی یا آموزشیار تمرین می‌کنند. برنامه‌ریزی دقیق و انعطاف‌پذیر با توجه به نیازها و مقتضیات هر دانش‌آموز امری حیاتی است. در واقع هر دانش‌آموز از آموزش انفرادی بهره‌مند است؛ در حالی که آموزگار فوق برنامه به عنوان مشاور در کنار آموزگاران عادی فعالیت می‌کند و در زمینه تغییر و تعدیل برنامه آموزشی عادی همکاری می‌کند.
آموزگار فوق برنامه، در تمامی مقاطع و سطوحی که در مدرسه وجود دارد, با دانش‌آموزان مستعد تمرین می‌کند. امروزه بیشتر دانش‌آموزان حاضر در ‌این برنامه، از لحاظ یادگیری و فراگیری ناتوان‌اند؛ حال آنکه تنها شمار اندکی از این دانش‌آموزان، ناشنوا و یا سخت‌شنوا هستند.
برنامه‌های تقویتی یا جبرانی، با توجه به شمار شرکت‌کنندگان و مخاطبان تنظیم و اجرا می‌شوند. دانش‌آموزان یک منطقه جغرافیایی در مدرسه محل یا منطقه خود حاضر می‌شوند. آموزگار فوق برنامه از کارکنان مدرسه محلی است و در خدمت دانش‌آموزانی است که به موجب معیارهای ‌ایالتی و فدرال واجد شرایط هستند.
هر چند آموزگار فوق برنامه بایستی از اعتبار آموزشی خاصی برخوردار باشد و در هر دو زمینه عادی و استثنایی آموزش دیده باشد؛ اما شرط خاصی در گذراندن دوره آمادگی ویژه برای تدریس به کودکان ناشنوا وجود ندارد.
کودکانی که افزون بر آموزش عادی، در کلاسهای فوق برنامه و جبرانی شرکت می‌کنند، می‌توانند از سایر خدمات آموزشی نیز بهره‌مند شوند. ‌این دسته از خدمات آموزشی به صورت متناوب و دوره‌ای ارائه می‌شوند. گفتاردرمانی از متداول‌ترین خدماتی است که در ‌این زمینه ارائه می‌شود. از دیگر خدمات ارائه شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مشاوره شنوایی‌سنجی، مشاوره روان‌شناسی و تربیت جسمانی و سایر خدماتی که امکان ارائه آنها در کلاس درس عادی و در کنار دانش‌آموزان فاقد معلولیت وجود ندارد.
با انجام برنامه‌ریزی دقیق، حضور دانش‌آموزان در ساعت خاصی از روز امکان‌پذیر می‌شود؛ بدین ترتیب امکان بهره‌گیری از تجهیزات خاص، مشارکت در برنامه آموزشی در قالب گروههای کوچک و بهره‌گیری از آموزشهای ارائه شده در کلاس درس برای تک تک دانش‌آموزان فراهم می‌شود.
آنچه در کانون توجه آموزگار فوق برنامه قرار دارد، این است که به دانش‌آموز کمک کند، خود را به سطح کلاس و مطالب ارائه شده در کلاسهای درس عادی برساند. آموزشهای مسائل ریاضی، چگونگی خواندن به صورت خصوصی، و آموزش درست‌نویسی, با انجام تمرینات بیشتر و پرداختن به غلطهای املایی, از جمله خدماتی است که آموزگار فوق برنامه در اختیار دانش‌آموز ناشنوا و یا دارای اختلالات شنیداری قرار می‌دهد.
مأخذ:
GEDPD, Vol. 3, P. 260-261.
برندا اس. سورنسون ؛ هریت فلین دافورد
ترجمه لقمان سرمدی  
تاریخ ثبت در بانک 9 دی 1399