کد jr-44155  
عنوان اول سوئیس  
عنوان دوم وضعیت ناشنوایان و ناشنوایی در این کشور  
نویسنده ژوسلین ژرارد  
مترجم فتانه سلطانی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 750  
شماره صفحه (تا) 752  
زبان فارسی  
متن سوئیس، وضعیت ناشنوایان و ناشنوایی در این کشور.
به دلیل سیستم سیاسی غیرمتمرکز سوئیس که کنفدراسیونی متشکل از 23 بلوک است، وضعیت ناشنوایان هر بلوک، با بلوک دیگر متفاوت است. زبانهای رسمی در سوئیس، به ترتیب آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و رومن هستند. در برخی بلوکها، مردم به دو یا حتی سه زبان گفت‌وگو می‌کنند. این وضعیت مشکلات ویژه‌ای در زندگی روزمره ناشنوایان ایجاد می‌کند. این وضعیت سبب شده است که ناشنوایان در زندگی روزمره و مسافرت به بلوکهای دیگر با مشکلات ویژه‌ای روبه‌رو شوند. تفاوتهای بسیاری بین زبان آلمانی رسمی ‌و زبان آلمانی که مردم بدان گفت‌وگو می‌کنند، وجود دارد. نیز در داخل کشور، مردم با لهجه‌های مختلف آلمانی صحبت می‌کنند. زبان رومن نیز لهجه‌های گونه‌گونی دارد و حروف الفبا و سیستم نوشتاری آن، در همه جا یکی نیست. بنابراین، بلوک گروبوندن مجبور است کتابهای درسی را به پنج نوع متفاوت زبان رومن منتشر کند. در مدارس ابتدایی مطالب به زبان رومن تدریس می‌شود. ناشنوایان این کشور، افزون بر مشکل یادگیری زبان شفاهی با گوناگونی لهجه‌های دو زبان رومن و آلمانی مواجه‌اند.
سیستم آموزشی: سیستم آموزشی هر بلوک با بلوک دیگر تفاوتهای بسیاری دارد؛ اما اصول کلی آموزش در سراسر کشور یکسان است. کودکان ناشنوا با سمعک و دستگاه تقویت کننده تجهیز می‌گردند و قادر می‌شوند برنامه تحصیلی عادی را همانند دیگر کودکان پی‌گیری کنند. چنانچه نیاز باشد، کودکان ناشنوا گفتاردرمانی می‌شوند. نیز اگر انضمام به برنامه تحصیلی عادی غیر ممکن باشد، مهم‌ترین هدف آموزش، یاد دادن تکلم و لب‌خوانی خواهد بود. و چنانچه ناشنوایی همراه با معلولیتهای دیگر باشد، ناشنوایی فرد، نوع آموزش را تعیین خواهد کرد.
برای آموزش ناشنوایان انواع متفاوتی از مدارس وجود دارد. برخی عمومی‌اند، برخی دیگر را انجمنها و فدراسیونهای خصوصی مربوط به ناشنوایان حمایت مالی می‌کنند. هر مدرسه گنجایش 1500 دانش‌آموز را دارد. این مدارس ابتدایی و راهنمایی به کودکان شش تا شانزده سال آموزش می‌دهند و بیشتر بلوکها دارای مهد کودکهای ویژه ناشنوایان خردسال هستند. نیمی از این مدارس روزانه‌اند. در بیشتر این مدارس گفتاردرمانی، حرکات عضلانی ناشی از عمل فکری ، مشاوره و روان‌درمانی ارائه می‌گردد. مدارس، مطابق زبان رسمی موجود در هر بلوک، آموزش می‌دهند. در بلوکهای دو زبانه، مثل فرایبورگ ، دو زبان برای آموزش دانش‌آموزان وجود دارد: فرانسوی و آلمانی. در بلوکهایی که به زبان آلمانی تکلم می‌شود، آلمانی کاملاً استاندارد به دانش‌آموزان ناشنوا آموزش داده می‌شود؛ در حالی که اگر کودکان از شنوایی کمی ‌برخوردار باشند، به آنها زبان آلمانی‌ـ سوئیسی آموزش داده می‌شود. از آنجا که لهجه‌های زبان آلمانی‌ـ سوئیسی دارای سیستم نوشتاری استاندارد نیستند، نوشته‌ها به زبان آلمانی استاندارد هستند.
پیش‌دبستانی: پیش از رفتن به مدرسه، در همان ابتدا که ناشنوایی کودک شناسایی شود، خانواده‌ها با یک تیم، شامل پزشک، روان‌پزشک، تکنیسین گفتاردرمانی و تکنیسین شنوایی سنجی، مشاوره می‌کنند. معمولاً این مشاوره‌ها رایگان است.
بزرگسالی: بزرگسالان ناشنوا، محدود به انتخاب کارهای دستی یا دفتری هستند و سطح دستیابی به یک شغل و حرفه مناسب، در میان آنان، نسبتاً پایین است. آنان در کانونهای ناشنوایان بازیهای اجتماعی، فعالیتهای گروهی و ورزشی انجام می‌دهند. ناشنوایان می‌توانند از تلفنهای تله اسکریت که ترکیبی از صفحه کلید و تلفن است، استفاده کنند. این تلفنها را می‌توان در منزل نیز راه‌اندازی کرد. تله اسکریتهای عمومی ‌در هر اداره پست و ایستگاه راه‌آهن به چشم می‌خورند. تلویزیون ملی، برنامه‌های ویژه‌ای برای ناشنوایان پخش می‌کند و در ساعتهای مشخص از روز، روزنامه‌ها را نیز به زبان اشاره ترجمه می‌کنند.
زبان اشاره: اگر چه زبان اشاره به طور کامل یا رسمی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد یا در مدارس تدریس نمی‌شود، اما در بین ناشنوایان، استفاده از این زبان رایج است. بین زبان اشاره محلی، تفاوتهای لهجه‌ای مهمی ‌وجود دارد. حدوداً از سال 1980، در بلوکهای فرانسوی زبان، سعی می‌شد زبان اشاره به مدارس معرفی گردد. مدرسه مونت بریلانت در ژنو شیوه جدیدی را برای آموزش کودکان ناشنوا به کار برد. از 1981، زبان اشاره فرانسوی ، به عنوان زبان اول در کلاسها مورد استفاده قرار گرفت و زبان فرانسه حکم زبان دوم را یافت. نخست، شکل نوشتاری زبان فرانسه به دانشجویان آموزش داده می‌شود. آن‌گاه بین لغات نوشته شده و علایم ارتباط ایجاد می‌گردد، اما سخنی از فرم و قالب شفاهی به میان نمی‌آید. بعدها با همکاری تکنیسین گفتار درمانی، زبان شفاهی نیز آموزش داده می‌شود.
معلمان حق ندارند درسها را به زبان فرانسه تفسیر کنند. چندین ماده درسی از جمله ریاضیات، جغرافی و تاریخ با زبان اشاره تدریس می‌شوند. همه معلمان زبان اشاره را به خوبی می‌دانند و برخی نیز خود، ناشنوا هستند. مدرسه مونت بریلانت واحد درسی زبان اشاره را به بزرگسالان، به ویژه والدین کودکان ناشنوا ارائه می‌دهد.
در ژانویه 1983، برنامه آموزش و تفسیر ویژه ناشنوایان در لوزان اجرا شد. دانش‌آموزان به طور همزمان فرانسه را به زبان اشاره و برعکس ترجمه می‌کنند. این کار با همکاری مدرسه تفسیر ژنو عملی شده است. یک برنامه آموزشی سه ساله و پاره‌وقت ارائه شده و بیشتر دانش‌آموزان نیز در کلاسهای زبان اشاره که به طور هفتگی در شهر محل اقامت بر پا می‌شود، شرکت می‌کنند. نوارهای ویدئویی زبان اشاره در دسترس ناشنوایان قرار دارد. واحدهای درسی در چهار موضوع‌اند: 1. فرهنگ ناشنوایان، در سراسر جهان به ویژه در بخشِ فرانسه زبان سوئیس؛ 2. مطالعه زبان اشاره، شامل مهارتهای عملی در تمام قالبهای زبان، تحلیل زبان‌شناسی و تئوری؛ 3. مهارتهای عمومی در زبان شفاهی فرانسه؛ 4. تئوری و تکنیکهای تفسیر. دیپلم رسمی ‌به کسی داده می‌شود که در امتحان پایانی نمره قبولی بگیرد.
در سالهای اخیر، برای ارتقای آموزش دو زبانه به کودکان ناشنوا، دو انجمن آموزگاران زبان اشاره و انجمن سوئیس‌ـ فرانسه بنیاد نهاده شد. بهره‌گیری از زبان استاندارد اشاره که زبان اشاره فرانسه بود، آغاز شد.
تا چند سال پیش در سوئیس، تحقیقی درباره انواع مختلف زبان اشاره صورت نگرفت. در 1983 مرکزی که در باسل قرار داشت، به کار تحقیق در زبان اشاره پرداخت. پنی بویس برام این مرکز را پایه‌ریزی کرد. مهم‌ترین موضوع تحقیقات وی، لهجه‌های سوئیسی‌ـ آلمانی زبان اشاره بود. بویس برام متوجه برخی از ویژگیهای این لهجه‌ها گردید؛ برای نمونه، استفاده از حرکت لب در علامت‌دهی که ناشنوایان در هر بلوک برای برقراری ارتباط از این ابزار استفاده می‌کنند؛ از الفبای دستی هیچ گونه استفاده‌ای نمی‌شود، در نتیجه، علامتی که بخواهد از هجی دستی مشتق شود، وجود ندارد؛ اسمهای خاص، با لبها و معمولاً بدون هیچ گونه صدایی تلفظ می‌گردند؛ از نظر گرامری لهجه‌ها تفاوتی با یکدیگر ندارند. تجزیه و تحلیل زبان‌شناسی این تفاوتها به تازگی آغاز شده و هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد.
مأخذ:
GEDPD, Vol. 3, P. 249-251.
ژوسلین ژرارد
ترجمه فتانه سلطانی  
تاریخ ثبت در بانک 2 دی 1399