| کد | jr-44096 |
|---|---|
| عنوان اول | ژاپن |
| عنوان دوم | وضعیت ناشنوایی و ناشنوایان در این کشور |
| نویسنده | ایسامو آراکاوا |
| مترجم | سیدطاهر احمدی |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 702 |
| شماره صفحه (تا) | 702 |
| زبان | فارسی |
| متن |
ژاپن، وضعیت ناشنوایی و ناشنوایان در این کشور. پس از جنگ جهانی دوم وضعیت آموزشی و بهداشتی معلولان شنوایی در ژاپن به گونه‌ای چشمگیر بهبود یافت؛ دستاوردهایی در آموزش، بهداشت، خدمات غیرانتفاعی و شرایط اجتماعی‌ـ اقتصادی ناشنوایان ژاپن پدید آمد. نظام آموزشی: شیوه آموزش کودکان معلول ژاپن بر اساس قانون آموزش مدارس بنا شده و بر پایه مصوبات دولتی‌‌ـ وزارتی است که برای ژرفا بخشیدن به آیینهای آموزش مدرسه‌ها اجرا می‌گردند. مدرسههای ناشنوایان شامل شش کلاس ابتدایی، سه سال راهنمایی و سه سال دبیرستان می‌شود. نیز افزون بر اینها کودکستان جزء مدارج تحصیلی به شمار می‌رود. دبستان و راهنمایی اجباری بوده که در آغاز و پایان آن نُه سال، یعنی از شش تا پانزده سالگی است. نظام مدرسههای ناشنوایان و کم‌شنوایان ژاپن، متفاوت است. هر دولت منطقه‌ای، باید مدرسه‌هایی را برای ناشنوایان در حوزه خویش بسازد. مدرسههای عمومی و خصوصی در مقطع دبستان و راهنمایی، ممکن است خود، کلاسهایی را برای کودکان کم‌شنوا راه‌اندازی کنند، ولی این جزء وظایف آنان نیست. مراقبان کودکان ناشنوا از سوی مدرسههای مربوط، تا آنجا که امکان مالی باشد، مورد حمایت مالی قرار می‌گیرند. کودکانی که از این مدرسه‌ها دانش‌آموخته می‌شوند، کسانی هستند که در هر دو گوش، بیش از نود دسیبل از قدرت شنوایی خویش را از دست داده‌اند و یا قدرت شنوایی از دست رفته‌شان میان پنجاه تا نود دسیبل است. نیز آنان که اصولاً گفتارهای معمولی را، حتی با استفاده از وسایل کمک‌شنیداری، نمی‌شنوند یا کودکانی که قدرت شنوایی از دست‌‌رفته‌شان از شدت کمتری برخوردار باشد، در کلاسهای ویژه یا معمولی مدرسههای معمولی درس می‌خوانند. در هر بخش از مدرسههای مختلف ویژه ناشنوایان، آیین‌نامه تحصیلی بر مبنای سیاستگذاریهای همان مدرسه است، ولی این سیاستها از آیین‌نامه دولتی دوره آموزش مدرسههای ناشنوایان پیروی می‌کند. متون کتابهای آنها به زبان ژاپنی بوده و موسیقی‌ای که بدانها آموزش داده می‌شود، از سوی وزارت آموزش تهیه و تدارک می‌شود. ارزشیابی معلمان در مدرسههای ناشنوایان به وسیله قوانین مربوط با اخذ مدارک تنظیم می‌گردد. آموزگاران و مدیران هر بخش از مدرسههای ناشنوایان باید دارای مدرک مدیریت مدرسههای ابتدایی، راهنمایی یا دبیرستان و یا کودکستان باشند. افزون بر این، بهتر است که آنان مدرک ویژه آموزش مدرسههای ناشنوایان را داشته باشند، اما این مورد در قانون انعطاف‌پذیر است. دوره‌های چهار ساله تربیت معلم برای مدرسههای ناشنوایان در شش دانشکده ملی آموزش معلمان اعمال می‌شود. شمار شاگردان شرکت‌کننده (ناشنوا) در مدرسههای معمولی در حال افزایش و شمار شاگردانی که در مدرسههای ویژه ناشنوایان نام‌نویسی می‌کنند، در حال کاهش است. پیش از 1975، شاگردان ناشنوا معمولاً در امتحانات ورودی دانشکده‌ها و دانشگاهها پذیرفته نمی‌شدند. امروزه، با این حال، آمار در حال افزایشی از شاگردان ناشنوا وجود دارند که به سوی دستیابی به تحصیلات بالاتر حرکت کرده و در موسسات آموزشی بالاتر از راهنمایی و دبیرستان، مشغول به تحصیل‌اند. موفقیتهای اجتماعی‌ـ اقتصادی: پژوهشهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد نزدیک به سیصد هزار ژاپنی بزرگسال معلولیت شنوایی شدید دارند، که اینها کسانی هستند با شنوایی بیش از شصت دسیبل، در هر دو گوش، و یا بالاتر، و بیش از چهل دسیبل در یک گوش و هشتاد دسیبل در دیگری دارند. اگر آنهایی را که با اختلالات تعادلی و بی‌نظمیهای گفتاری و زبانی (که تقریباً پنجاه درصد و پایین‌ترند) به شمار آوریم، شمار کلی در حدود 320 هزار نفر شده که این آمار نشان می‌دهد شانزده درصد جمعیت معلول ژاپن دچار عوارض ناشنوایی‌اند. اگر کل معلولان در نظر گرفته شود، در می‌یابیم که وضعیت اجتماعی و اقتصادی این افراد در حالتی نامناسب قرار دارد. هم میزان به کارگیری (اشتغال) و هم میانگین درآمد ماهانه معلولان شنیداری ژاپن کاملاً پایین‌تر از میانگین اشتغال و درآمد ماهانه جمعیت سالم است. کمتر از 32 درصد همه ژاپنیهای ناشنوای بالاتر از پانزده سال مشغول به کارند؛ در حالی که 62 درصد از کل جمعیت بزرگسال بیرون از خانه کار می‌کنند. ناشنوایان مشغول به کار ژاپنی، 42 درصد از میانگین درآمد ماهانه کلی جمعیت ژاپن را کسب می‌کنند. ناشنوایانی که توانسته‌اند تحصیلات دبیرستانی خویش را به پایان برسانند و در کلاسهای ویژه بالاتر از سطح دبیرستان تحصیل کنند، بالاترین میزان اشتغال را در دست دارند. تقریباً همه آنها کار پیدا می‌کنند، اما با این حال، آنان در اقلیت قرار دارند؛ هر چند در حدود نود درصد از آنان که در مقطع راهنمایی دانش‌آموخته شده‌اند تا مقطع دبیرستان ارتقا می‌یابند، تنها 37 درصد از کسانی که این مقطع را به پایان می‌رسانند، به تحصیل در مراتب بالاتر می‌پردازند. وضعیت شغلی ناشنوایان دانش‌آموخته از زمان تدارک قانون بهبود کاری معلولان جسمی 1976، بهتر شده است. قانون از آژانسهای عمومی، شرکتهای عمومی، و مشاغل خصوصی می‌خواهد که درصد مشخصی (9/1 یا 8/1 و 5/1 درصد) از ناتوانان جسمی را استخدام کنند. پیش از تصویب این قانون، تحصیل‌کردگان ناشنوا در کسب و کارهای کمابیش کوچک یا متوسط کار می‌کردند، اما پس از تصویب قانون 1976، شمار استخدام شدگان از سوی شرکتهای بزرگ افزایش یافت و در شکل و وضع کاری ناشنوایان دگرگونی بزرگی ایجاد شد. پیش از این، کارگران ناشنوا در کارگاهها بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفتند و هنوز نیز، 41 درصد از نیروی کار ناشنوایان در همین شکل کاری مصرف می‌شود، اما امروزه آنها در بخش صنعتی، (21 درصد) و در بانک و بیمه (12 درصد) مشغول‌اند. پژوهشها نشان می‌دهد بیشتر شرکتهای تولیدی در برابر کارگران ناشنوا تبعیض قائل نمی‌شوند و هشتاد درصد از کارفرمایان مورد بررسی نیز، درباره کارگران ناشنوای خویش همین‌گونه رفتار می‌کنند. یک مشکل مهم که شرکتهای مدرن را با توجه به بکارگیری معلولان ناشنوا، تهدید می‌کند، توانایی و اراده کارگران در عوض کردن شغل خویش، به موازات رشد فنی‌ـ تجاری است و از این رو، انعطاف‌پذیری‌شان بستگی به فرصتهای پیشرفت و ترقی آنها دارد. بنابراین، شرکتهای بزرگ می‌خواهند کارگران ناشنوا آموزشهای مبنادارتری دریافت دارند که بر قابلیتهای اجتماعی، مهارتهای ارتباطی و تواناییهای تحصیلی و علمی آنها تأکید دارد. ارتباطات: تا کنون در بیشتر مدرسههای ناشنوایان بر روش لب‌خوانی و استفاده از بازمانده‌های شنوایی معلولان برای آموزش آنها تکیه شده است. تنها مدرسه دولتی توچیگی ، در سیاستگذاریهای خود از روش همزمان استفاده کرده است و سیستم الفبای دستی اصیل را برای استفاده گسترش داده است. شاگردان مدرسههای شفاهی از اشارات طبیعی و نیز، گفتار در بیرون از کلاسهای مدرسه استفاده می‌کنند و به موازاتی که آنها به مقطع راهنمایی و دبیرستان می‌رسند، وابستگی بیشتر و بیشتری نسبت به زبان اشاره پیدا می‌کنند. تحت این شرایط، شمار بخشهای راهنمایی و دبیرستان این مدرسه‌ها که ارتباط کلی را به عنوان ابزار آموزش انتخاب می‌کنند، به احتمالی افزایش خواهند یافت. بیشتر بزرگسالان معلول که از مدرسههای ناشنوایان دانش‌آموخته شده‌اند، معمولاً از زبان نوشتاری و نشانه‌ها استفاده می‌کنند. محدود ناشنوایانی هستند که بر مبنای روش لب‌خوانی ارتباط برقرار می‌کنند. نظام اشاره‌های ژاپنی به اندازه کافی منظم نشده تا بتواند پاسخگوی نیازهای زبان متعالی باشد. پژوهشهایی در حال انجام است تا بتواند این دستگاه را منظم و گسترده سازد که بشود حالتها و واژگان زبان ژاپنی را از آن طریق منتقل کند. در عین حال، کسانی نیز، بدین موضوع توجه دارند که بتوان از زبان اشاره بهره جست که هم در میان ناشنوایان و هم در میان افراد سالم گسترش یابد. رهنمودها و آموزشهایی که از سوی تلویزیون و دوره‌های خصوصی و عمومی برای اشاعه زبان اشاره داده می‌شود، بسیار کارگشاست. به دلیل احساس اهمیت شراکت اجتماعی و سازگارسازی ناشنوایان در جامعه، شمار ادارات خدمات بهداشت عمومی و دیگر تسهیلات خصوصی و عمومی که به خدمات ویژه رابطان زبان اشاره یاری می‌رسانند، در حال افزایش است. همین‌گونه، در شمار مدرسههای کودکستان و دبستان برای کودکان ناشنوا افزایشی به چشم می‌خورد که گفتار نشانه‌دار را به عنوان یک ابزار کمکی برای آموزشهای لب‌خوانی بازمی‌تاباند. بر اساس یک گزارش، 27 درصد همه مدرسه‌ها، از نشانه‌های گفتاری در بسیاری از حالات استفاده می‌کنند؛ ولی هیچ سیستم استاندارد و یکپارچه‌ای برای آن وجود ندارد. گویا بکارگیری و تأیید روش آموزش لب‌خوانی در آینده رشد خواهد داشت. تسهیلات بهداشتی و مرکزهای توان‌بخشی: 29 پایگاه شبانه‌روزی، تسهیلات بهداشتی برای کودکان ناشنوای بی‌سرپرست و 16 مرکز روزانه برای کودکان کم‌شنوا وجود دارد. پایگاههای شبانه‌روزی کودکان ناشنوای بی‌سرپرست از سوی قانون بهداشت کودک پیش‌بینی و تدارک دیده شده که هم از آن کودکان حمایت کرده و هم وسایل راحتی ایشان را فراهم می‌کنند و بازپروریهای بایسته را درباره ایشان که زندگی مستقلی ندارند انجام می‌دهند. این کودکان با استفاده از تسهیلاتی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، امکان می‌یابند که به مدرسه بروند. پایگاههای مراقبتهای روزانه نیز، برای کودکان ناشنوای زیر سن مدرسه، پرورش صوتی و آموزش زبان فراهم می‌کنند و به آنان خدمات می‌رسانند. سه مرکز توان‌بخشی بزرگسالان ناشنوا بر پایه قانون بهداشت ناتوانان جسمی استوار شده است. این پایگاهها برای ناشنوایان هجده سال به بالا آموزش درمان و بازپروریهای بایسته را برای توان‌بخشی آنان فراهم می‌کنند. در 1979 پایگاه توان‌بخشی ملی برای ناتوانان جسمی و پایگاه توان‌بخشی کاری ملی در شهر توکوروزاوا در بخش سایتاما در یکدیگر ادغام شد و با هم اداره می‌شوند. پیش از این، ناشنوایان آموزشهای بنیادینی را برای توان‌بخشی و برخورداری از زندگی مستقل دریافت می‌داشتند. این پایگاه راهنماییهای کاری و پرورشهایی را برای ناشنوایانی که در پایگاه نخستین، دوره دیده‌اند، فراهم می‌سازد. آموزشهای حرفه‌ای، مانند: آهنگری، کارهای دقیق صنعتی، چوب‌بری، دستیاری امور شیمیایی، مهندس الکتریسیته، کارهای دفتری، خدمات اطلاعاتی، و صنایع لباس‌دوزی و دیگر تسهیلات نیز، همچون مغازه‌داری برای ناتوانان جسمی، مدارس کارآموزی، پایگاه پیشه‌یاری برای معلولان ذهنی و جسمانی است. انجمنها: انجمن کرولالهای ژاپنی، سازمانی ملی است با بیست هزار عضو و به کمک آن، اردوهای گردهمایی برای حفظ امنیت، حقوق، پیشرفت فرهنگی و بهبود بهداشتی کرولالها برگزار می‌شود. این انجمن هر ساله گردهمایی برای بررسی مدیریت انجمن و نیز، مسابقات ورزش سالانه‌ای در میان ناشنوایان اجرا می‌کند. در هر بخش دولتی، شعبه‌‌ای برای پیشبرد اهدافش وجود دارد. از دیگر انجمنهای معلولان شنوایی، میمیوری‌ـ کای برای آن دسته از کسانی است که پس از فراگیری زبان، ناشنوا شده‌اند. این انجمن بولتنی به نام می‌میوری منتشر می‌کند. جامعه پژوهشی آموزش ناشنوایان، دستگاهی است ملی که از آموزگاران شاغل در مدرسههای ناشنوایان تشکیل شده و پنج هزار عضو دارد. این جامعه نشستهایی سالانه برگزار می‌کند که در آن فنون گوناگون آموزش عرضه می‌گردد. کنفرانس ملی آموزش کودکان کم‌شنوا و دارای اختلالات گفتاری در مدرسههای عمومی ، و جامعه پژوهشهای علمی آموزش ناشنوایان همان کوششها را ارائه و نیز هر ساله جلساتی تشکیل می‌دهند. این جامعه، نزدیک به 650 عضو دارد و نشریه پژوهشهای ویژه ناشنوایان ژاپن را منتشر می‌سازد. مراکز پژوهشی و پایگاههای راهنمایی: موسسه ملی آموزشهای ویژه ، گروه آموزش معلولان گفتاری‌ـ شنوایی، خود چهار بخش دارد: ناشنوایان، کم‌شنوایان، معلولان گفتاری کارکردی و معلولان گفتاری اندامی. موضوعات پژوهشی در ارتباط با آموزش معلولان، شامل جستارهایی درباره شرایط آموزشی، ترمیم شنوایی، توان‌بخشی گفتاری و زبانی است. نتایج پژوهشها در بولتن موسسه منتشر می‌شود. آموزش ضمن خدمت آموزگاران دانش‌آموزان معلول شنیداری، در این موسسه مورد توجه قرار می‌گیرد. موسسه پژوهشی آموزش کودکان استثنایی به دانشگاه توکیویی گاکوگی منضم گشته و گروههایی در پیوند با معلولان شنیداری و گفتاری را در خود داراست. این گروهها، در پژوهشهای گوناگون و فراهم آوردن رهنمودهای آموزشی‌ـ خدماتی به همان گونه‌ای که موسسه ملی آموزشهای ویژه انجام می‌دهد، کوشا هستند و بولتن سالانه‌ای به نام گزارش موسسه پژوهشی آموزش کودکان استثنایی چاپ می‌کند. شانزده پایگاه آموزشی ویژه در بخشهای دولتی شهری نیز، خدمات پژوهشی و رهنمودهای آموزشی ارائه می‌دهند. پایگاه بهداشتی ابرشهر توکیو، برای معلولان جسمی ذهنی یک مرکز راهنماییهای عمومی است. از یازده بخش این پایگاه، بخش اختلالات گفتاری و شنیداری خدماتی را برای همه گروههای سنی با اختلالات گفتاری و شنیداری فراهم می‌کنند. این خدمات شامل تعیین میزان معلولیت، راهنماییهای پزشکی، انجام آزمایشهای کمک شنیداری، آموزش زبان، آموزش ارتباط، راهنماییهای کاری و زندگی می‌گردد. این پایگاه بولتنی به نام گزارشهای پژوهشی منتشر می‌کند. سازمانهای داوطلبانه رفاه: انجمن آموزش و بهداشت معلولان شنیداری، پروژه‌هایی را همچون دوره‌های کوتاه سیار متخصصان آموزش مادر و کودک، راه‌اندازی کرده است. متخصصان در حالی که از شهری به شهر دیگر می‌روند، وسایل شنیداری را کرایه می‌دهند؛ دوره‌ای درباره ازدواج و نیز، مراقبت از نوزاد را برای آموزش بزرگسالان ناشنوا برگزار می‌کنند؛ فیلمهای آموزشی و انتشارات گوناگونی را درباره رفاه و آموزش ناشنوایان پخش کرده و به دیگر فعالیتها در همین راستا می‌پردازند. پایگاه فرهنگ ارتباطی برای معلولان ناشنوا فیلمهای ویدیویی و غیر ویدیویی همراه با زیرنویس یا علایم دستی تهیه و کرایه می‌دهد. فدراسیون ملی انجمن اولیا و مربیان در مدرسههای ناشنوایان و جامعه والدین کودکان سخت‌شنوا در تأمین رفاه و آموزش کودکان مبتلا به معلولیت شنیداری فعالیت و شرکت دارند. فدراسیون ملی انجمن اولیا و مربیان نزدیک به سیزده هزار عضو دارد و پیوندهایی را با دیگر هیئتهای آموزشی برقرار می‌کنند. نیز جامعه والدین کودکان سخت‌شنوا مجله دوره‌ای به نام بل را منتشر می‌کند. انجمن ملی مدیران مدرسههای ناشنوایان با صد عضو در ترغیب دولت و مسئولان محلی برای حمایت مدرسههای کودکان ناشنوا کوشا هستند. این انجمن خواستار افزایش کمکهای بلاعوض متناسب با رشد نام‌نویسی و نیز دستیابی به تسهیلاتی برای اصلاح نظام آموزش معلم شده و برای اصلاح این گونه امور تلاش می‌کنند. مأخذ: GEDPD, Vol. 2, P. 109-112. ایسامو آراکاوا ترجمه سیدطاهر احمدی |
| تاریخ ثبت در بانک | 1 دی 1399 |