| کد | jr-44074 |
|---|---|
| عنوان اول | زبان اشاره فارسی |
| عنوان دوم | روش ارتباطی ناشنوایان در ایران |
| نویسنده | خسرو گیتی |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 695 |
| شماره صفحه (تا) | 695 |
| زبان | فارسی |
| متن |
زبان اشاره فارسی، روش ارتباطی ناشنوایان در ایران. در ایران، ناشنوایان آموزش ندیده، با اشارات دستی، گاه با حرکات لب و دهان و بعضی صداها و گاه بدون آن، با یکدیگر ارتباط دارند. این اشاره طبیعی است که ناشنوایان آموزش دیده با کمی وقت و کوشش آن را می‌فهمند و می‌آموزند؛ ولی فهم و یادگیری آن برای شنوایان، به طور عادی در تماسهای انفرادی با ناشنوایان بسیار دشوار و وقت‌گیر و مستلزم کنجکاوی و علاقه فراوان است. کتاب علایم اشاره فارسی که با پشتکار و زحمت ستودنی گروهی ناشنوای تحصیل کرده و کارشناس شنوا تهیه شده و تغییرات و ابداعاتی نیز در علایم اشاره در آن صورت یافته، برای پذیرش زبان اشاره فارسی به عنوان یک زبان کافی نیست؛ چه، یک زبان تنها شماری لغت یا علامت نیست، بلکه مجموعه لغات و علایم و قواعد ترکیب و کاربرد این لغات و علایم است که یک زبان را تشکیل می‌دهد. از همین روی، از سه جلد دیکسیونر زبان اشاره فرانسه، جلد اول آن، پس از یک تاریخچه چهل صفحه‌ای، به قواعد دستوری زبان اشاره فرانسه اختصاص یافته است. بنابراین، گفت‌وگو از زبان اشاره فارسی پیش از تحقیق و شناسایی و کشف قواعد آن، مثل عجله در عرضه کالایی است که هنوز موجود نیست و فروشنده باید در پی تهیه و تدارک آن باشد؛ چرا که علایمی که تدوین شده است، همانند سنگ و آجری است که برای احداث یک ساختمان تهیه شده است، ولی خود ساختمان، یعنی زبان اشاره، نیست. دستیابی به زبان اشاره فارسی، نیازمند صبر و حوصله و پشتکار و پژوهش است و ممکن است در نتیجه این تحقیق، مسلم شود که زبان اشاره طبیعی فارسی وجود ندارد و یا در مراحل ابتدایی آن است. در آن صورت بایستی برای ساخت یک زبان اشاره فارسی اقدام کرد. آنچه امروزه در بخش اخبار ناشنوایان در تلویزیون به نمایش درمی‌آید، فارسی همراه با اشاره است که از اقسام ارتباط دستی است. این اشارات را نمی‌توان زبان اشاره نامید؛ زیرا زبان اشاره به معنای دقیق کلمه، خواه طبیعی و خواه ساختگی، فاقد گفتار با صدایابی صدای شنوایان است و در این برنامه گفتار با اشاره همراه است. ضروری است میزان درک ناشنوایان از این برنامه، با جدا کردن گروهی که لب‌خوانی می‌دانند از گروهی که لب‌خوانی نمی‌دانند، مورد تحقیق قرار گیرد تا برای رفع اشکالات احتمالی انتقال اخبار به ناشنوایان در این برنامه، چاره‌اندیشی شود. ایرادی که امروزه به نظر می‌رسد این است که گفتار همراه با اشاره، اصولاً به این منظور است که علایم دستی به لب‌خوانی کمک کند و برای ناشنوایان با همه تیزبینی که دارند، غیرممکن است که در عین حال، هم حالات صورت و حرکات لبهای گوینده و هم در فاصله بسیار پایین‌تر از آن، یعنی در مقابل سینه، علایم دستی را نگاه و دنبال کنند. بدین سبب است که در روش گفتار نشانه‌دار هم یک دست برای نشان دادن علایم در کنار صورت قرار می‌گیرد تا مخاطب بتواند با یک نگاه، هم لبهای گوینده و هم اشارات دستی را ببیند. برای رفع این ایراد در صورت امکان، باید اشارات دو دستی به اشارات یک دستی تبدیل شود تا بتوان مانند روش مذکور عمل کرد. راه حل دیگر، همراه کردن گفتار شمرده است. با این راه، ناشنوایانی که در لب‌خوانی مهارت دارند، با یادگیری الفبای انگشتی فارسی و یا حتی بدون آن، از راه لب‌خوانی، مخصوصاً پس از شناخت کامل صورت و حرکات دهان و لب گوینده، اخبار را درک می‌کنند؛ ولی عیب این راه آن است که ناشنوایانی که در لب‌خوانی ضعیف هستند و یا اصلاً قادر به لب‌خوانی نیستند، چیزی درک نخواهند کرد. مآخذ: باغچه‌بان، ثمینه، بهره ناشنوایان، تهران، امیرکبیر، بی‌تا؛ پاکزاد، محمود، هیاهو در دنیای سکوت، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1386؛ همو، کودکان استثنایی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1384. خسرو گیتی |
| تاریخ ثبت در بانک | 30 آذر 1399 |