| کد | jr-41309 |
|---|---|
| عنوان اول | روش دستی‌ـ دهانی |
| عنوان دوم | شیوه‌ای برای آموزش گفتار به ناشنوایان، نیز یک روش ارتباطی ناشنوایان |
| مترجم | زهرا واعظی |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 666 |
| شماره صفحه (تا) | 667 |
| زبان | فارسی |
| متن |
روش دستی‌ـ دهانی ، شیوه‌ای برای آموزش گفتار به ناشنوایان، نیز یک روش ارتباطی ناشنوایان. این شیوه، نه یک زبان، بلکه نوعی انتقال بصری مفاهیم است که در آن از اَشکال دست همراه با گفتار دهان استفاده می‌شود تا واجهای گفتاری شبیه به هم، از یکدیگر متمایز شوند. واجها، خانواده‌ای از اصوات گفتاری متصل به هم هستند که به عنوان یک صدای واحد در نظر گرفته می‌شوند؛ مانند صدای «r» در کلمات Car, Red, Bring. دو شکل اصلی برای سیستمهای دهانی، که به عنوان کمک به گفتار‌خوانی و تمرین گفتار از آن استفاده می‌شود وجود دارد که عبارت‌اند از: گفتار همراه با حرکات دست و سیستم دانمارکی . گفتار همراه با حرکات دست: این روش از 1966 به عنوان یک روش پشتیبان برای گفتار توسعه یافت. در این روش، حرکت دهان برای گفتار همراه با حرکات دست است. زبان انگلیسی از هشت ترکیب دستی و چهار نوع طبقه‌بندی نزدیک دهان، برای تکمیل کلامهای قابل دیدن بهره می‌برد. هر علامت طبقه‌بندی دست و یا ترکیب، به معرفی گروه ویژه کلامی دو صوتی و یا چهار صوتی می‌پردازد. ترکیب علامتها و حرکات دهانی، تمامی اصوات ضروری کلام را از یکدیگر متمایز می‌سازد؛ به گونه‌ای که مفهوم کلام آشکار می‌شود. نام ترکیبها و موقعیتهای دست، علامت است، نه گفتار همراه با حرکات دست. در واقع گفتار همراه با حرکات دست، ترکیبی از علامتها و گفتار است؛ زیرا علامتها به تنهایی قابل خواندن نیستند. هر ترکیب دستی به معرفی گروهی از صامتها، و هر موقعیت دستی به معرفی گروهی از اصوات می‌پردازد. مضافاً بر اینکه گفتار همراه با حرکات دست، می‌تواند برای نشان دادن ارتفاع تقریبی صدا برای هر بخش کامل استفاده شود که در زبانهای آهنگین، مهم هستند؛ مانند زبان تایلندی ، کانتونی ، ماندارین و ایگبو . برای نمونه، در زبان کانتونی، هجای «MO» می‌تواند به معنای مادر، پرخاش، اسب، و یا راست باشد، که البته به ارتفاع آن بستگی دارد. علامت آهنگ، همچنین در گفتاردرمانی موثر است. برای نشانهدار کردن یک آهنگ، فرد به تغییر شیب علامت دست، برای نشان دادن تغییرات ارتفاع می‌پردازد. گفتار نشانهدار با بسیاری از زبانها سازگار بوده و نوارهای صوتی درسی آن برای خودآموزی به وسیله شنوایان طراحی گردیده و در دسترس است. این سیستم در تمامی زبانها یکسان است. این سیستمها غالباً مورد توجه والدین و مربیانی قرار گرفته‌اند که تمایل دارند فرزندان ناشنوا با مهارتهای زبانی موجود در زبان محاوره‌ای و نه زبان اشاره‌ای آشنا شوند. سودمندی و حسن این سیستمها، از لحاظ رسیدن به این هدف ثابت نشده است؛ اما در بسیاری از برنامه‌های ویژه ناشنوایان، در امریکا و نقاط دیگر جهان، از این سیستمها استفاده می‌شود. طرفداران این زبان معتقدند گفتار همراه با حرکات دست، زبان گفتاری را از نظر بصری واضح کرده و مشکل ارتباطی را در خانه حل می‌کند و کودکان می‌توانند به صورت بسیار آسان، زبان گفتاری را بیاموزند. یادگیری این سیستم بسیار ساده بوده و صرفاً دوازده تا بیست ساعت برای فراگیری آن لازم است. تحقیقات اولیه حاکی از این نکته است که گفتار همراه با حرکات دست، زبان گفتاری را واضح می‌کند، ولی اثرات درازمدت زبان هنوز مشخص نیست. البته گستره استفاده از گتار همراه با حرکات دست، در میان بزرگسالان وسیع نیست. سیستم دانمارکی: سیستم دستی‌ـ دهانی به سال1900 در دانمارک به وسیله جرج فورچ‌همر ، رئیس مدرسه شفاهی ناشنوایان، که معتقد به ضرورت ارتباط بصری بود، اختراع شد. وی با یک زن ناشنوا ازدواج کرد و تشخیص داد توسعه توانایی گفتار‌خوانی به وسیله واضح کردن کلمات دارای اصوات مشابه، می‌تواند مفید باشد. در سیستم دانمارکی، چهارده موقعیت متفاوت زبانی وجود دارد که هر کدام به شفاف ساختن یک صوت، که در گفتار‌خوانی مشکل است، کمک می‌کند. موقعیتهای دستی برای نشان‌دار کردن اصوات بوده و اصوات پرکاربرد، بهترین مورد برای ساختن آن هستند. در این سیستم، صرفاً به تلفظ یک واژه توجه می‌شود و معنا یا رسم‌الخط آن اهمیتی ندارد. این سیستم کمک بصری، در دانمارک برای سخت‌شنوایان کاملاً شناخته شده بوده و یادگیری آن آسان است. از سوی دیگر، تمایل این سیستم به برقراری ارتباط، رو به کُندی رفته و در جهت خواندن برای مدت طولانی خسته‌کننده است. در میان جمعیت ناشنوایان، شیوه دانمارکی به عنوان شیوه‌ای برای بهبود آموزش کلام مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین به عنوان بخشی از زبان اشاره، همانند الفبای دستی، برای پیوند با دیگر زبانهای اشاره به کار می‌رود. در دانمارک، این سیستم برای هجی کردن اسامی و کلمات بدون معادل در زبان اشاره دانمارکی به کار می‌رود. این سیستم می‌تواند با دیگر زبانها و با اَشکال اضافی، برای اصواتی که در سیستم دانمارکی ساخته نشده‌اند، مورد استفاده قرار گیرد. این موقعیتهای دستی برای استفاده در زبانهای انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، سوئدی و نروژی توسعه یافته‌اند. مأخذ: EDHD, P. 140-141; GEDPD, Vol 2, P. 213. ترجمه زهرا واعظی |
| تاریخ ثبت در بانک | 9 مهر 1399 |