مقاله مجموعه

کد jr-40811  
عنوان اول دبستان کرولالهای گلبیدی اصفهان  
عنوان دوم مرکز آموزشی برای ناشنوایان در اصفهان  
نویسنده محمد نوری  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 602  
شماره صفحه (تا) 604  
زبان فارسی  
متن دبستان کرولالهای گلبیدی اصفهان، مرکز آموزشی برای ناشنوایان در اصفهان.
حسین گلبیدی، همچون جبار باغچه‌بان نقش موثری در خدمات آموزش کرولالها داشت. او از 1330 در دبستان ملی جعفری مشغول آموزش بود و حادثه‌ای موجب جلب توجه او به ناشنوایان شد. کودک کرولالی را به دبستان سپردند. این کودک در زمانهای استراحت، چون زبان نداشت و نمی‌توانست با بچه‌ها ارتباط برقرار کند، در کناری می‌ایستاد و به دیگران نگاه می‌کرد. قلب رئوف گلبیدی برای این کودک به درد آمد. برای اینکه او را از ناراحتی درآورد، گاه او را نزد خود می‌خواند و با ایما و اشاره با وی صحبت می‌کرد. کودک خوشحال می‌شد و گلبیدی هم از اینکه توانسته بود او را از ناراحتی خارج کند دلشاد می‌شد.
رفته رفته چند کلمه‌ای به او آموخت و چون کلمات را توانست تلفظ کند، او را در دفتر مدرسه نزد معلمان می‌برد و او کلمات را ادا می‌کرد و معلمان او را تشویق می‌کردند و او نیز به ادامه کار علاقه‌مند می‌شد.
پس از مدتی که توانست جملاتی را به او بیاموزد، به مدیر مدرسه پیشنهاد کرد نام کودک را در میان محصلان کلاس اول ثبت کرده و در کلاس خودش به او جایی دهد.
با این پیشنهاد موافقت شد و آن کودک به طور رسمی شروع به تحصیل کرد و با کمال تعجب توانست در امتحانات ثلث دوم در بین دانش‌آموزان سالم، به رتبه اول دست یابد. این امر بیش از پیش گلبیدی را علاقه‌مند به ادامه این کار ساخت. در 1333 به استخدام رسمی فرهنگ درآمد و او را به بروجن منتقل کردند. چون علاقه‌مند تدریس به کودکان کرولال شده بود، در بروجن نیز تحقیقاتی درباره وجود کودکان کرولال کرد تا اینکه کودک کرولالی به او معرفی شد و او را همراه با دانش‌آموزان سالم تحت آموزش قرار داد. پس از چند ماه توانست چند صفحه از کتاب را به او بیاموزد که هم بخواند و هم املای آن را بنویسد.
با آزمایشی که اداره فرهنگ بروجن و همچنین اداره فرهنگ اصفهان از این کودک گرفت، هر دو اداره تحقق این کار را گواهی کردند و با وزارت فرهنگ مکاتبه شد تا دستور دهند کلاسی مخصوص این قبیل کودکان دایر کنند. در آبان 1334 اداره فرهنگ اصفهان ابلاغی به عنوان آموزگاری در دبستان مفید اسلامی برای گلبیدی صادر کرد. او چون علاقه‌مند به تدریس کرولالها بود، تقاضا کرد او را تنها به آموزش کرولالها بگمارند؛ اما متأسفانه اداره فرهنگ در پاسخی همراه با استهزا، می‌نویسد: این اداره برای تدریس کرولال اعتباری ندارد.
یک سال بعد در 1335، دوباره از وزارت فرهنگ تقاضا می‌کند و این بار با صدور مجوز، اداره فرهنگ اصفهان ابلاغ او را برای مدیریت و آموزگاری مدرسه کرولالها صادر می‌کند. گلبیدی، دو سال در خیابان طالقانی در منزل کوچک اجاره‌ای، کار خویش را ادامه داد و سپس منزل وسیعی که حدود یک هزار متر مربع وسعت داشت، مقابل مدرسه چهار باغ کوی عالم‌آرا اجاره کرد و تا 1340 که به تنهایی عهده‌دار امر تدریس و حتی نظافت مدرسه بود، اداره فرهنگ هیچ گونه آمادگی برای کمک به او نشان نداد. او هم از صبح تا عصر مشغول تدریس و از عصر تا پاسی از شب گذشته مشغول تهیه وسایل کمک آموزشی بود. او در این سالها، نزدیک به بیست تابلوی الکتریکی برای آموزش درسهایی نظیر فارسی و حساب و هندسه و جغرافیا، تهیه کرد.
در 1340 دکتر مهران، وزیر فرهنگ، از مدرسه بازدید کرد و با مشاهده روش کار این تابلوها و موفقیتهای گلبیدی، دستور اعطای یک نشان، و نیز دستور کتبی مبلغی معادل پنج ماه حقوق به عنوان پاداش را صادر کرد و درباره معلم و مستخدم هم به مدیر کل دستوراتی داد. البته نشان و پاداش داده شد، اما از معلم و مستخدم تا سال 1341 که هدایت‌الله موسوی به مدیریت کل منصوب شد، خبری نبود و در این سال نخستین معلم و مستخدم در اختیار گلبیدی قرار گرفت.
در 1342 قطعه زمین موقوفه‌ای را که در کوی دولت (آیت‌الله طیب فعلی) بود، از اداره اوقاف اجاره کرد و با هزینه شخصی حدود چهارصد متر ساختمان در آن ایجاد، و مشغول کار شد. او توانست با ایجاد شش کلاس پسرانه و دخترانه و کارگاههای مختلف، دانش‌آموزان را افزون بر خواندن و نوشتن یا حرفه‌های نجاری و مشبک‌کاری, با ماشین‌نویسی، نقاشی و سیم‌کشی برق آشنا کند که هر یک از دانش‌آموزان پس از پایان دبستان به کارهای مورد علاقه مشغول شدند و برخی نیز، تحصیلات را تا مراحل متوسطه و کارشناسی ادامه دادند. گرچه شروع و ادامه کار با مشکلات بسیاری همراه بود، ولی علاقه شخصی و کم توقعی او موجب ایجاد موسسه‌ای آبرومند و پر افتخار شد. گلبیدی، در 1362 بازنشست شد و موسسه را به اداره آموزش و پرورش تحویل داد.
تلاش و دلسوزی او در این مدرسه بسیاری را تحت تأثیر قرار داد. شهید مرتضی مطهری در یادداشتی در مهرماه 1349 از خدمات گلبیدی بسیار تجلیل و قدردانی کرده است.
نیز متفکران و فرهیختگان همچون محمد خوانساری در 1349, محمدتقی جعفری در 1345, علی شریعتمداری در 1343, محمدتقی شریعتی در 1343, محمدتقی فلسفی در 1340, حبیب‌الله فضائلی در 1337 و دهها شخصیت داخلی و خارجی دیگر با دیدن مرکز آموزشی گلبیدی یا شنیدن وصف آن در یادداشتهایی, این تلاش را ستوده‌اند.
زندگینامه حسین گلبیدی: آشنایی بیشتر با این مرکز، منوط به آگاهی از زندگی بنیانگذار آن است. او در 1307 در محله بیدآباد اصفهان به دنیا آمد. نخست در مکتب آشیخ عزیزالله سیاهانی در مسجد اصفهان و سپس در مکتب ملااحمد در مسجد آمیرزا باقر، به تحصیلات ابتدایی خود پایان داد. در دوره سربازی با مطالعه شخصی و شرکت در امتحانات متفرقه گواهینامه ابتدایی خود را دریافت کرد. وی مطالعه شخصی خود را ادامه داد و تا دریافت دیپلم پیشرفت کرد.
در 1330 در دبستان ملی مفید، کار خود را آغاز کرد و در 1333 به طور رسمی وارد آموزش و پرورش شد و در 1332 از دانشگاه اصفهان در رشته ادبیات عرب مدرک کارشناسی گرفت. از استادان برجسته او، استاد محمد مهریار، استاد بدرالدین کتابی، دکتر شهرتاش و دکتر موسوی را می‌توان نام برد. استاد حسین گلبیدی، افزون بر تأسیس دبستان کرولالهای اصفهان، در دهها فعالیت فرهنگی و اجتماعی شرکت فعال داشته که می‌توان به فعالیتهای زیر اشاره کرد: شرکت فعال در تأسیس انجمن تبلیغات دینی با حدود یکهزار عضو در 1335؛ تأسیس دفتر نمایندگی مجله مکتب اسلام در 1340 که در طول سه سال تصدی ایشان، شمارگان آن از صد نسخه به پنج هزار نسخه رسید؛ ریاست موسسه خیریه ایتام، انجمن مددکاری امام زمان(عج) در 1349؛ مشارکت در تأسیس کانون علمی و تربیتی جهان اسلام در 1346؛ شرکت در تأسیس موسسه فرهنگی آموزشی ابابصیر در 1348؛ همکاری با انجمن حمایت از زندانیان اصفهان. گلبیدی بیشتر این فعالیتها را در محل دبستان کرولالها انجام می‌داد. از بدو تأسیس این مدرسه تا پیش از انقلاب اسلامی ایران، صدها تن از شخصیتهای برجسته مملکتی از این مدرسه دیدار کرده و دفتر یادبود این مدرسه را امضا کرده‌اند.
مآخذ:
مجله سالانه فرزانگی, ستاد بزرگداشت مقام معلم استان اصفهان, جلد چهارم, بهار 1376, ص 175-179.
محمد نوری  
تاریخ ثبت در بانک 5 مهر 1399