مقاله مجموعه

کد jr-40471  
عنوان اول جیکی، والتر  
عنوان دوم نقاش و طراح ناشنوای اسکاتلندی  
مترجم سیدباقر خلیق تهرانی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 542  
شماره صفحه (تا) 544  
زبان فارسی  
متن جیکی، والتر ، نقاش و طراح ناشنوای اسکاتلندی.
در نهم نوامبر 1795 در ادینبورگ اسکاتلند ، دیده به جهان گشود. در دو سالگی بر اثر تب، شنوایی‌اش را کاملاً از دست داد. از کودکی بیشتر وقتها در انزوا به نقاشی می‌پرداخت و با این روش به آرامش می‌رسید. اغلب با گچ بر روی کف اتاق، درها و دیگر سطوح صاف تصویرهایی را ترسیم می‌کرد. همچنین علاقه به ساختن اجسام با مقوا و کاغذ داشت و به این طریق، تواناییها و خلاقیت خود را نشان می‌داد. پدرش که داروساز و عطار بود، همواره مراقب او بود و در رشد او می‌کوشید. از این رو، در نُه سالگی، در نقاشی مناظر و اشیای بی‌جان چیره‌دست شده بود.
پدرش آرچیبالد جیکی ، با توجه به استعداد والتر، اطلاعاتی از روش آموزشی توماس برایدوود ، موسس اولین مدرسه دانش‌آموزان ناشنوا در بریتانیای کبیر را به دست آورد و آموزش خواندن و نوشتن به پسرش را آغاز کرد.
دکتر چارلز استوارت ، انسان خیرخواهی اهل دونیرن و پیرو برایدوود، اطلاعات خود درباره روش دکتر واتسون را در اختیار پدر والتر قرار داد و به او آموزش تفهیم کلمات با انگشتان (هجی با انگشت) را پیشنهاد داد. آموزش عمومی جیکی در منزل و با پشتکار پدرش برای به کاربردن روش واتسون، به خوبی پیش رفت. موفقیتهای پدر والتر زمینه پیشنهاد تأسیس مدرسه‌ای به وی شد. اما این پیشنهاد را نپذیرفت و نوه آقای برایدوود این مسئولیت را برعهده گرفت و والتر را به عنوان نخستین شاگرد خود پذیرفت.
جان برایدوود ، بسیار زود متوجه شد والتر برای آموزگاری، مناسب‌تر از دانش‌آموزی است. اما او پس از مدتی به امریکا رفت و مدرسه تعطیل شد. سپس جیکی در یک دبیرستان خصوصی برای یادگیری ریاضیات و خوشنویسی ثبت‌نام کرد. برادر کوچک‌تر او کنارش می‌نشست و در یادگیری نکات و برداشتها به وی کمک می‌کرد.
در پانزده سالگی، جیکی تحت آموزش خصوصی پاتریک گیبسون ، متبحر در نقاشی طبیعت، قرار گرفت. والتر هر روز همراه برادرش به گشت و گذار در شهر و نواحی سرسبز مرزهای اسکاتلند و طراحی از روی مناظر آن می‌پرداخت. در می ‌‌1812، جیکی در یک دانشکده نقاشی پذیرفته شد. این دانشکده به دست اعضای محترم هیئت اُمنا تأسیس شده بود؛ مدرسه‌ای که به دلیل تربیت هنرمندان اسکاتلندی شهرت بسیاری دارد.
او در دانشکده، ‌تحت تعلیم جان گراهام ، که اخیراً تحصیلاتش را زیر نظر هنرمند دیوید ویلکی به پایان رسانده بود، قرار گرفت. جیکی در آنجا پیشرفت بسیاری داشت. از این زمان به عنوان هنرمندی توانا شهرت یافت.
نخستین طرح جیکی، تصویری از جان بارلیکورن ، برگرفته از طرحهای دیوید لاینگ بود. پس از آن لاینگ سفارش دیگری از سوی انجمن باناتاین به جیکی داد.
جیکی معمولاًُ با نمایش و تقلید سخنان و حرکات دیگر هنرمندان، زمینه سرگرمی را برای اعضا و افراد دانشکده فراهم می‌آورد. در اوایل 1815 وی نزدیک به یکصد طرح از حیوانات اهلی، کلبه‌ها و مناظر فروشگاهی شهر ترسیم و از بین این مجموعه، طرحهایی را به دقت انتخاب و بر روی مس حکاکی و قلم‌زنی کرد. او بعضی از آنها را در مدت زندگی‌اش فروخت، ولی بیشتر آنها بعد از مرگش به فروش رسید.
شهرت وی بیشتر در تصویر و ترسیم زندگی روستایی و سنتهای طبقه کارگر در اسکاتلند بود. از این رو طراحی و حکاکیهای وی، مجموعه ارزشمند و گویای سنتهای متداول در اسکاتلند در اوایل قرن نوزدهم است. بعضی از نقاشیهای مناظر طبیعی وی، ظرافتی شبیه به آثار هنرمند فنلاندی، دیوید تنیرز دارد. به همین دلیل در مکتب هنرمندان اسکاتلند از او به تنیرزی دیگر یاد می‌کنند.
طرحهای کمدی او از زندگی روستاییان، توجه عمومی را مجذوب کرد. شاید به دلیل این استقبالها بود که او این هنر را به حکاکی و قلم‌زنی بر روی مس ترجیح می‌داد. تصاویر جیکی در بعضی از آثار رابرت برنز شاعر ملی اسکاتلند، نظیر تام شانتر و گدایان شاد چاپ شد.
توماس دیبدین در کتاب شرح حال یک عتیقه فروش و سفر تماشایی‌اش به کشورهای شمالی انگلیس و اسکاتلند منتشر شده در 1838 به آثار جیکی نیز پرداخت. به نظر دیبدین، دیدگاه جیکی درباره زندگی طبیعی انسانها بسیار جالب است؛ برای نمونه، تابلوی «مرد مستی که همسر و فرزندش او را به خانه می‌برند » یک مرد را با چهره‌ای مسخره و حالات نامنظم در دستها و پاهایش نشان می‌دهد.
جیکی در 1830، با همکاری ماتیو برنز و الکساندر بلک وود ، چهل تن از دوستان ناشنوایش را برای یادگیری انجیل نزد برادر کشیش خود جمع کرد. سرانجام، جلسات یکشنبه آنها به شکل‌گیری انجمن خیریه کرولالهای بزرگسال ادینبورگ منجر شد. جیکی برای توسعه این انجمن، تلاشهای بسیاری انجام داد. حتی برای تشویق ناشنوایان، به دیدار آنها در منزلشان می‌رفت و با آنها همکاری می‌کرد. او هر یکشنبه بر پایه کتابی به نام نکاتی از انجیل ، اثر بارنس با زبان اشاره به وعظ می‌پرداخت.
کتاب جیکی به نام طرحهای روشنگر شخصیتها و مناظر اسکاتلندی پس از مرگش منتشر شد. دوستش، توماس دی. لاودر در مقدمه این کتاب به این نکته اشاره می‌کند که جیکی حافظه دقیق و جامعی داشته است؛ به‌گونه‌ای که می‌توانسته چهره و حالت افراد را به خاطر بسپارد و بعداً طراحی کند.
نقاشیهای رنگ روغن او به خوبی طراحیهایش نبودند. یک مجموعه از نقاشیهایش را کُنت هپتاون خریداری کرد. تصویر «منظره کلبه » نیز در نگارخانه ملی اسکاتلند نگهداری می‌شود.
او بیش از هزار طرح از خود بر جای گذاشت که بیشتر آنها در دانشکده سلطنتی اسکاتلند نگهداری می‌شود. جیکی در 1821 به عنوان معاون و در 1834 به عنوان دستیار آموزشی این دانشکده برگزیده شده بود.
او تا آخرین روزهای زندگی به نقاشی و طراحی ادامه داد اما با مرگش، برخی کارهاییش ناتمام ماند. مهم‌ترین کتاب درباره او، کتابی به قلم برادرش است.
جیکی در اوت 1837 در 41 سالگی بر اثر بیماری تیفوس درگذشت و در کلیسای گری ‌فریارز در ادینبورگ به خاک سپرده شد.
مأخذ:
DPAS, P. 140-143.
ترجمه سید باقر خلیق تهرانی  
تاریخ ثبت در بانک 3 مهر 1399