کد jr-29074  
عنوان اول برزیل  
عنوان دوم وضعیت ناشنوایی و ناشنوایان در این کشور  
نویسنده مامورو اسپینلی  
مترجم گیتی موللی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد اول  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
محل چاپ مجموعه تهران  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 237  
شماره صفحه (تا) 240  
زبان فارسی  
متن برزیل ، وضعیت ناشنوایی و ناشنوایان در این کشور.
برزیل، وسیع‌ترین کشور امریکای لاتین و تنها کشور پرتغالی‌زبان این منطقه است که هفت میلیون و سیصد هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. جمعیت این کشور، حدوداً صد و بیست نفر است که نیمی از آنها زیر نوزده سال دارند. نظام آن، جمهوری فدرال و متشکل از بیست و سه ایالت و سه سرزمین تحت قیمومیت است که به پنج منطقه تقسیم می‌شوند: شمال، شمال شرقی، باختر میانه، جنوب شرقی و جنوب. پایتخت آن نیز برزیلیا است.
بودجه‌ها و ارائه خدمات: دولت فدرال، از طریق ادارات مختلف، بودجه‌ای را به تشخیص و درمان ناشنوایی و توان‌بخشی به ناشنوایان اختصاص می‌دهد. موسسه ملی کمکهای پزشکی و خدمات اجتماعی ، از طریق گوش‌ـ حنجره‌شناسان خود و یا به وسیله قراردادهایش با کلینیکهای شنوایی‌سنجی به طور رایگان، موارد ساده ناشنوایی را تشخیص می‌دهد و به طور معمول، وسایل کمک‌شنوایی را تجویز می‌کند. با این همه، به تجویز صحیح وسایل کمک‌شنوایی، توجه چندانی نمی‌شود و از این رو ناشنوایان، اغلب از سمعک استفاده می‌کنند. مرکز ملی آموزش استثنایی که وزارت آموزش و فرهنگ و لژ برزیلی مساعدت آن را در 1973 تأسیس کردند، تمهیدات اندکی برای آموزش، تواناسازی و توان‌بخشی ناشنوایان اندیشیده است.
مرکز ملی آموزش ویژه، در ریود ژانیرو ، مدرسه‌ای ویژه به نام موسسه ملی ناشنوایان تأسیس کرده است. همچنین در ایالتهایی که از امکانات مالی و فنی بی‌بهره‌اند، بودجه لازم برای تربیت معلمان را فراهم می‌آورد. لژ برزیلی مساعدت (لَب) به برخی درمانگاهها و مدارس خصوصی، یارانه می‌دهد تا بتوانند به ناشنوایان نیازمند نیز رسیدگی کنند. حکومتهای ایالتی و برخی شهرها، برای دایر کردن کلاسهای ویژه و چند مدرسه، از طریق ادارات آموزش خود، اقدام می‌کنند.
سازمانهای خیریه خصوصی، موسسات مذهبی و برخی دیگر از سازمانهای وابسته به دانشگاهها نیز به برزیلیهای ناشنوا، ارائه خدمت می‌کنند. انجمن پایز کلاسهای ویژه‌ای در شهرهای ایالتی مختلف، برگزار می‌کند. برخی مدارس ویژه، از قبیل: موسسه سانتاترزینا در سائوپائولو به گروههای مذهبی تعلق دارد. دانشگاه پونتیفکا کاتولیک در سائوپائولو ، دارای یک مرکز معاینه و تشخیص، برنامه‌های کلینیکی و مدرسه‌ای برای افراد دارای ضعف شنوایی در موسسه آموزشی خود در سائوپائولو است. این موسسه، قسمتی از بخش آموزش و توان‌بخشی اختلالات ارتباطی آن است.
در شهرهای مرکزی بزرگ (عمدتاً سائوپائولو و ریود ژانیرو)، درمانگاههای خصوصی و متخصصانی مشغول به کار هستند که در زمینه تشخیص، تواناسازی و توان‌بخشی، آموزش دیده‌اند. همچنین، در این شهرها برخی دانشگاهها دوره‌هایی را در زمینه اختلالات ارتباطی برگزار می‌کنند. با این همه، هزینه این دوره‌ها برای بیشتر خانواده‌های برزیلی کمرشکن است.
آموزش متخصصان: با ارائه درمان اختلالات گفتاری (تخصصی پزشکی) و شنوایی‌ـ گفتارشناسی در سال 1960، سطح دانش متخصصان، فوق‌العاده ارتقا پیدا کرد. در حال حاضر، پنج دانشگاه در سائوپائولو، چهار دانشگاه در ریود ژانیروو در هر یک از شهرهای پانارا و پرنامبوکو ، یک دانشگاه دوره‌های در شنوایی‌ـ گفتارشناسی برگزار می‌کنند. در این دوره‌ها، متخصصان در زمینه گفتاردرمانی و شنوایی‌سنجی آموزش می‌بینند و بر کار با ناشنوایان، تأکید می‌گردد.
به طور مرسوم، آموزگاران دانش‌آموزان ناشنوا، آموزش ضمن خدمت می‌بینند و یا در دوره‌های ضمیمه دبیرستانهای تخصصی، که ندرتاً هم یافت می‌شوند، آموزش می‌بینند. امروزه، برنامه‌های دانشگاهی سه و چهار ساله و همچنین، دوره‌های یک ساله در مقطع پس از متوسطه نیز در این زمینه، وجود دارد.
موارد آموزش شنوایی‌ـ گفتارشناسی برای آموزگاران، عبارت است از: برگزاری دوره‌هایی در زمینه آناتومی، فیزیولوژی، آسیب‌شناسی شنیداری، پیشرفت گفتاری و زبانی، فیزیک صوت‌شناختی و وسایل کمک‌شنوایی. دوره‌های شنوایی‌ـ گفتارشناسی بر موارد زیر تأکید دارد: روشهای پیشرفت افراد در زبان، آزمایشهای شنوایی‌شناختی و انتخاب وسایل کمک‌شنوایی. دوره‌های مخصوص آموزگاران، بر تدوین برنامه درسی بهبود گفتار و آموزش دانش‌آموزان ناشنوا، تأکید می‌ورزد.
آموزگاران و دانش‌آموزان: درباره جمعیت ناشنوایان برزیل، سرشماری دقیقی انجام نشده است. همچنین، در خصوص شمار کل ناشنوایانی که در مدارس و یا درمانگاهها مورد توجه ویژه قرار گرفته‌اند، آمار دقیقی در دست نیست. با این همه، برآورد می‌شود نیم تا یک درصد از افراد زیر بیست سال، و به عبارت دیگر, سیصد هزار تا ششصد هزار نفر به نقص شنوایی شدید، مبتلا هستند.
موسسات خصوصی و ادارات آموزش یازده ایالت و دو سرزمین تحت قیمومیت درباره مناطق خود، اطلاعاتی جمع‌آوری کرده‌اند. مناطق تحت بررسی، بیش از نیمی از کشور و 66 میلیون سکنه آن را در برمی‌گیرد که اندکی بیشتر از پنجاه درصد از جمیعت کشور است. در این ایالتها و سرزمینهای تحت قیمومیت، صرفاً در حدود هفت هزار ناشنوای واقع در سنین دبستان، خدمات ویژه دریافت می‌کنند. بنابراین، بیش از 95 درصد از ناشنوایان در سنین دبستان، به هیچ وجه کمک ویژه، دریافت نمی‌کنند و در میان آنانی که از این کمکها برخوردارند، تقریباً 65 درصد آنها را از ایالتها دریافت می‌کنند. موسسات فدرال و سازمانهای خصوصی، هر کدام به در حدود ده درصد از ناشنوایان، خدمت ارائه می‌دهند و موسسات دریافت‌کننده یارانه از دولت، در حدود پانزده درصد از آنها را تحت پوشش قرار می‌دهند.
به دلیل ارائه دوره‌های دانشگاهی و سایر برنامه‌های آموزشی، تعداد آموزگارانی که به خوبی آموزش دیده‌اند، در حال افزایش است. یک بررسی در سال 1974، مشخص ساخت که نیمی از 1159 آموزگار شناخته شده، به خوبی آموزش ندیده‌اند. از میان سیزده هزار آموزگار برآورد شده در سال 1983، دو هزار تن در دانشگاه، دوره‌های تخصصی را گذرانده‌اند.
برنامه‌های آموزشی: خدمات دولتی از هر دو نوع کلاسهای ویژه و مختلط ، حمایت می‌کند. تقریباً 55 درصد از دانش‌آموزان ناشنوایی که خدمات دولتی را دریافت می‌کنند، در کلاسهای ویژه، شرکت می‌جویند. 25 درصد در کلاسهای مختلط و بیست درصد نیز در مدارس ویژه، تحصیل می‌کنند. در سانتا کاتارینا در جنوب و در پارا در شمال کشور ناشنوایان، کلاسهای مختلط را بیشتر ترجیح می‌دهند. در این شهرها، کودکان از طریق آموزش شنیداری و برنامه‌های گفتاری دایر در خود مدرسه و یا بخش اداره آموزش ، مورد حمایت قرار می‌گیرند. اغلب کلاسهای ویژه، متشکل از کودکانی است در سنین مختلف و با درجات گوناگون نقص شنوایی. آن دسته از کودکانی را که نتوانند ارتباط برقرار کنند، ناشنوا تشخیص می‌دهند، اما آنان در واقع، ناشنوا نیستند.
حداقل بیست مدرسه ویژه در برزیل وجود دارد. هفده مدرسه روزانه است و سه مدرسه دیگر (یکی در ریود ژانیرو و دو مدرسه دیگر در سائوپائولو)، هم شبانه‌روزی هستند و هم روزانه؛ اما تعداد دانش‌آموزان شبانه‌روزی، در حال کاهش است. بیشتر مدارس، برنامه‌هایی آموزشی برای کودکان دو تا هفت ساله دارند و همچنین، کلاسهایی در سرتاسر پایه چهارم. تعداد کمی از مدارس، از دوره ابتدایی کاملی برخوردار هستند. افزون بر این، هیچ مدرسه ویژه‌ای در مقطع متوسطه و همچنین هیچ دانشگاه ویژه‌ای وجود ندارد.
هدف بیشتر این مدارس ویژه، این است که دانش‌آموزان به توانایی کافی در برقراری ارتباط شفاهی و مکتوب، دست یابند تا بتوانند به مدارس عادی وارد شوند و در کلاسهای مختلط با دانش‌آموزان شنوا، موفق باشند؛ دستاوردی که به دشواری و به ندرت، حاصل می‌شود. سایر مدارس ویژه، هدفی متفاوت را دنبال می‌کنند. برای نمونه، موسسه آموزشی سائوپائولو ، آموزش را برنامه‌ای می‌داند که نباید به چند پایه تقسیم شود، بلکه باید در طول مراحل متوالی فراگیری دانش دانشگاهی توسعه یابد، باید به دانش‌آموزان، سازگاری اجتماعی را آموخت تا مبنایی برای شغل آینده آنان باشد.
فلسفه غالب در مدارس و درمانگاهها این است که به وسیله ایجاد گفتار و مهارتهای لب‌خوانی و به کارگرفتن اندک شنوایی باقی‌مانده، ناشنوایان در دنیای افراد شنوا حضور یابند و با آنها تلفیق شوند. این هدف، با تشخیص زودرس، تقویت صوتی دو گوش، تحریک شدید شنوایی، روشهای توسعه و پیشرفت شناختی و گفتاری، محقق می‌گردد.
برای تشخیص نقص شنوایی در نوزادان و کودکان پیش از سنین دبستان، هیچ برنامه جامع و دایمی‌ای وجود ندارد. برخی مدارس خصوصی در شهرهای مهم، به طور مرتب از کودکان پنج یا شش ساله، آزمون شنوایی می‌گیرند. با این همه، تشخیص، زودتر از اینها انجام می‌شود و البته به طور روزافزون، در کلینیکهای خصوصی و دولتی، که برخی از آنها نیز تجهیزات لازم برای حلزون نگار الکتریکی و شنوایی‌سنجی پاسخ برانگیخته را در اختیار دارند.
به رغم اینکه در دهه 1970، روش تک‌حسی بیشتر مورد توجه بود، اما درمانگاهها و مدارس در جهت ایجاد کلام، روش چند حسی را ترجیح می‌دهند و اگرچه زبان اشاره، اصلی‌ترین نوع برقراری ارتباط میان ناشنوایان است، بین سالهای 1950 تا 1970، ارتباط کلی ، مورد مطالعه قرار گرفت و به کار می‌رفت. این روش، به تدریج در سرتاسر کشور، گسترش یافت و اکنون در درمانگاه‌های خصوصی سائوپائولو و رود ژانیرو، و یک مدرسه در پانارا، به طور آزمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان مراکز دولتی، صرفاً موسسه فانداکائو کاترینز برای آموزش ویژه ، از این رویه مطلقاً گفتارگرایی ، دور شده است.
طرفداران گفتار‌گرایی و ارتباط کامل، سعی دارند والدین را اغلب به صورت همکار، وارد برنامه‌های خود کنند. تنها مراکز خدماتی سازمان‌یافته برای آموزش والدین برای همکاری در این برنامه‌ها عبارت‌اند از: مرکز شنوایی‌شناسی آموزشی سانتاکاسا در سائوپائولو و بخش شنوایی‌شناسی بیمارستان منطقه سوروکابا .
آموزشهای تخصصی و فرصتهای شغلی: موسسه ملی ناشنوایان، در ریود ژانیرو و موسسه سانتاترزینا در سائوپائولو، به دانش‌آموزان ناشنوا، انواع حرفه‌های ساده و متوسط را آموزش می‌دهند که نسخه‌برداری طراحی، کارهای رایانه‌ای، چاپ، عکاسی، خیاطی، آرایشگری و نجاری از آن جمله است. درباره وضعیت شغلی ناشنوایان برزیل، اطلاعات پراکنده‌ای در دست است. حقوقدانان معتقدند که به دلیل فقدان آموزش مناسب، بیشتر ناشنوایان به بازار کار، دسترس ندارند. در مناطق روستایی، افراد شدیداً ناشنوا به کارهای دستی ساده در خانه می‌پردازند و در مراکز صنعتی نیز ناشنوایانی که به مدارس ابتدایی و فنی‌حرفه‌ای رفته‌اند، می‌توانند در رده‌های متوسط، تکنسین شوند. برخی دانش‌آموزان به دلیل برخورداری از آموزش بهتر به سمتهای بالاتری دست می‌یابند، برخی دیگر نیز به دلیل خلاقیت و هوش خود، از این جایگاه برخوردارند.
مأخذ:
GEDPD, Vol. 1, P. 152-154.
مامورو اسپینلی
ترجمه گیتی موللی  
تاریخ ثبت در بانک 29 اردیبهشت 1399