| کد | jr-28957 |
|---|---|
| عنوان اول | باغچه‌بان، ثمینه |
| عنوان دوم | از خادمان فرهنگی ناشنوایان در ایران |
| نویسنده | لیلی اصغرزاده |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد اول |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| محل چاپ مجموعه | تهران |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 210 |
| شماره صفحه (تا) | 212 |
| زبان | فارسی |
| متن |
باغچه‌بان، ثمینه، از خادمان فرهنگی ناشنوایان در ایران. در 1306, در باغچه اطفال, در کودکستانی که پدرش جبار باغچه‌بان در تبریز تأسیس کرده بود, به دنیا آمد. دوران کودکی وی در کودکستان شیراز گذشت و در مدرسه کرولالها در تهران, بزرگ شد. او و برادرش ثمین و خواهرش پروانه, هر سه در مدرسه چشم به جهان گشودند و پدرشان را بی‌اختیار, «آقای معلم» صدا می‌کردند. پس از گذراندن دوران تحصیلی و گرفتن دیپلم از دانشسرای مقدماتی تهران, وارد دانشسرای عالی شد و در رشته دبیری زبان انگلیسی مدرک کارشناسی گرفت و همزمان, با همکلاس خود, هوشنگ پیرنظر, ازدواج کرد. وی در سال 1325, با استفاده از بورس تحصیلی فول برایت , عازم امریکا شد. ثمینه باغچه‌بان, پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد در آموزش ناشنوایان از اسمیت کالج و مدرسه ناشنوایان کلارک در ایالت ماساچوست , به ایران بازگشت. همبازی و همکلاس کودکان بودن در شیراز، در محیط مدیریت آموزشی پدر و زمینه‌های علاقه به خدمات فرهنگی برای کودکان را در او به وجود آورد؛ به ویژه بعدها که همبازی با کودکان کرولال مدرسه پدرش شد، این گرایش در او تقویت شد. از آنجا که، از آغاز زندگی تحت تأثیر پدرش بود، از دوران کودکی و نوجوانی, بی‌اختیار به سوی آموزش ناشنوایان, کشیده شد. به همین دلیل حتی در تعطیلات تابستان به پدرش کمک می‌کرد و به طور تجربی روش زبان‌آموزی و سوادآموزی به ناشنوایان, را از پدرش آموخت. از اینرو در دوره جوانی که پا به عرصه کار گذاشت, تدریس و خدمت به ناشنوایان, همه زندگی و نیروی وی, را جذب کرده بود. باغچه‌بان پس از بازگشت از امریکا, به موازات تدریس در آموزشگاه ناشنوایان باغچه‌بان, کلاسهای تربیت معلم کودکان ناشنوا را پایه‌گذاری کرد. او در 1345, پس از درگذشت مربی و پدرش, به عنوان مدیر فنی جمعیت حمایت کودکان کرولال, جمعیتی که در 1322 در شهر تهران به همت جبار باغچه‌بان تأسیس شده بود, انتخاب گردید. در 1350, مدرسه ناشنوایان کلارک, به پاس خدمات ایشان یکی از ده بورس تحصیلی خود را به خاورمیانه اختصاص داد و به نام خانم ثمینه باغچه‌بان (پیرنظر), نامگذاری کرد. ثمینه باغچه‌بان در سالهای 1340 تا 1344, افزون بر داشتن مسئولیتهای مربوط به آموزش ناشنوایان از سوی وزارت آموزش و پرورش, مأمور نوشتن کتابهای اول دبستان و سپس, کتابهای اول سپاه دانش شد. به موازات تهیه این کتابها, به سبب اعتقادی که به وجود و لزوم معلم متخصص داشت, کلاسهای تربیت معلم را تشکیل داد و توانست روش ویژه‌ای را که پدرش جبار باغچه‌بان مبتکر آن بود, با کمک معلمان دست‌پرورده خویش, به طور صحیح و اصولی در سراسر ایران, اشاعه دهد. خوشبختانه این روش, اکنون مشکل‌گشای معلمان کلاس اول در تمام مدارس ایران و خارج از ایران است. در 1350, هنگامی که سازمان برنامه, به ایجاد سازمانهایی برای تأمین رفاه اقشار ویژه جامعه پرداخت, ثمینه باغچه‌بان, با توجه به سابقه خدمتش, مأمور تأسیس سازمان ملی رفاه ناشنوایان ایران شد. وی با استفاده کامل از امکانات آموزشگاه باغچه‌بان، که از نظر فنی کاملاً مجهز بود، و با پشتیبانی کامل اعضای هیئت مدیره جمعیت حمایت کودکان کرولال, ویژه فائق اصغرزاده, سازمان ملی رفاه ناشنوایان را بر پایه‌ای استوار, بنا نهاد. وی, این کار نو را با تربیت متخصص در رشته‌های آموزش, فنی, پیراپزشکی, تربیت رابط ناشنوایان و مددکاران اجتماعی، آغاز کرد و بدین‌گونه, موفق به گسترش خدمات رفاهی ناشنوایان در کشور شد. خانم باغچه‌بان, در طی خدمات اداری, لحظه‌ای از کار آموزش ناشنوایان و تربیت معلم, غافل نماند، و پس از فراغت از کار به نوشتن کتاب برای کودکان ناشنوا و معلمان آنها و ترجمه کتابهایی در زمینه شناخت ناشنوایی و آموزش این گروه روی می‌آورد. بدین وسیله تجربیات خود را به جامعه عرضه کرد. با توجه به پیشرفت چشمگیر خدمات آموزشی و رفاهی ناشنوایان در کشورمان, از 1356, خانم باغچه‌بان, به عنوان مدیر عامل چهارمین دبیرخانه منطقه‌ای فدراسیون جهانی ناشنوایان ، که سازمانی وابسته به سازمان ملل متحد است، انتخاب شد. همچنین, کشورمان به عنوان مرکز تربیت معلم ناشنوایان برای کشورهای جهان سومِ قاره آسیا و افریقا برگزیده شد. در این زمینه, نخستین کلاس تربیت معلم, از مهرماه 1358 با شرکت چهار داوطلب زن از کشور عراق و سوریه, آغاز گردید. اما این برنامه با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران, در اوایل بهار 1359, تعطیل شد. ثمینه باغچه‌بان, در 1359, از سمت مدیریت آموزشگاه باغچه‌بان و سازمان ملی رفاه ناشنوایان ایران بازنشسته شد و پس از چند سال در 1362, به امریکا رفت و به خانواده خود پیوست. وی, اکنون در شهر کوچک سانتاکروزِ ایالت کالیفرنیا زندگی می‌کند. در سالهای اخیر, وی با برخی مجله‌های مخصوص کودکان, از جمله مجله توکا و مجله همه کودکان همکاری نزدیکی داشته و از این راه, همواره ارتباط خود را با کودکان ناشنوای ایرانی حفظ کرده است. یکی از سرگرمیهای او, نوشتن شعر و داستان برای کودکان است. شورای کتاب کودک در 1365, داستان پل چوبی وی را به عنوان اثر ویژه برگزید. خانم باغچه‌بان, در شهر سانتاکروز, کلاسهایی برای آموزش زبان فارسی به کودکان و نوجوانان ایرانی ساکن امریکا برگزار کرد. این کلاسها, زمینه خوبی برای تحقیق درباره دشواریهای آموزش زبان به دانش‌آموزان غیرفارسی‌زبان بود. حاصل این تجربیات, به صورت پنج دفتر شب برای کودکان کلاس اول ابتدایی, اخیراً در ایران, به چاپ رسیده است. آخرین اثر ایشان, کتابی برای آموزش زبان و خط فارسی به انگلیسی‌زبانان براساس ویژگیهای زبان و خط فارسی است. این اثر زودی منتشر می‌شود. باغچه‌بان در اردیبهشت ماه 1375, به دعوت سازمان بهزیستی کشور به ایران آمد و در سمینار «بررسی روشهای موثر در آموزش کودکان و بزرگسالان ناشنوا» شرکت کرد. در این سمینار, رئیس فدراسیون جهانی ناشنوایان, خانم کاپی نن نیز حضور داشت و قطعنامه‌ای در باره استفاده از زبان اشاره, تنظیم و تصویب شد. در مدت اقامتش در ایران, در تأسیس مجدد انجمن فرهنگی جوانان ناشنوای شفق؛ همچنین افزایش ساعت برنامه‌های ویژه ناشنوایان در تلویزیون، که از هفته‌ای یک ساعت به هفته‌ای نیم ساعت تقلیل یافته بود، با اعضای انجمن فرهنگی ناشنوایان, همکاری کرد. نیز ایجاد کانونی را برای خدمات‌رسانی به قشر ناشنوا و رفع مشکلات کودکان شنوایی که در خانواده ناشنوایان زاده و بزرگ می‌شوند, را پیشنهاد و پی‌گیری کرد. باغچه‌بان, در اسفند 1376, کتاب دویدم و دویدم را به زبان اشاره, برای معرفی و آموزش زبان اشاره به کودکان شنوا و جلب توجه جامعه شنوایان به چاپ رسانید. سازمان یونیسف, با خرید دو هزار جلد از این کتاب و توزیع رایگان آن در میان کودکان ناشنوا, و همچنین تهیه نسخه ویدئویی این کتاب, قدم موثری در معرفی زبان اشاره به جامعه شنوایان و ناشنوایان برداشت. با همکاری سازمان یونیسف و کارشناسان ناشنوا و شنوای سازمان بهزیستی, موفق به برگرداندن پیمان جهانی حقوق کودک به زبان اشاره و تهیه نسخه ویدئویی آن شد. مشخصات برخی از دیگر آثار تألیفی او اینگونه است: روش تدریس کتاب آمادگی، 1341؛ راهنمای تدریس فارسی برای غیر فارسی زبانان، 1350؛ روش گامهای نخستین، 1371؛ دفتر شب، 1372؛ شب به سر رسید (مجموعه شعر),1373؛ چهرهایی از پدرم, بی‌تا. مشخصات آثار ترجمه‌ای او عبارت است از: سازگاری اطفال در خانه, نوشته هلن واکر پونر, 1336؛ مشکلات سخن گفتن اطفال, نوشته چارلز گوج وان‌راپیر, 1329؛ داستان زندگی من, نوشته هلن آدامز کلر, 1350؛ دیوان یکی صد لیره, نوشته عزیز نسین؛ 1351؛ شناخت و آموزش کودکان افزیک, نوشته هورتنس بری, 1352؛ حیوان را دست‌ِ‌کم نگیر, نوشته عزیز نسین, 1357؛ دنیای وارونه (مجموعه پنجاه داستان طنز), 1381. مآخذ: باغچه‌بان، ثمینه، بهره ناشنوایان، تهران، امیرکبیر، بی‌تا؛ باغچه‌بان، جبار، زندگینامه آموزگار و نویسنده بزرگ کودکان، تهران، 1381؛ شکوری، ابوالفضل، فرهنگ رجال و مشاهیر، قم، عالمه، 1377؛ اطلاعات شخصی نویسنده. لیلی اصغرزاده |
| تاریخ ثبت در بانک | 28 اردیبهشت 1399 |