مقاله مجموعه

کد jr-27577  
عنوان اول ادیسون، توماس آلوا  
عنوان دوم مخترع ناشنوای امریکایی  
نویسنده محمد نوری  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد اول  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
محل چاپ مجموعه تهران  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 72  
شماره صفحه (تا) 73  
زبان فارسی  
متن ادیسون، توماس آلوا ، مخترع ناشنوای امریکایی.
در یازدهم فوریه 1847، در میلان، در ایالت اوهایو ، در خانواده‌ای نه چندان مرفّه، دیده به جهان گشود. رفتارش از آغاز کودکی، مایة حیرت و اعجاب دیگران بود؛ به گونه‌ای که کنجکاوی بیش از اندازه و سوالات متوالی از معلمان، موجب اخراجش از مدرسه گردید. ناگزیر، برای آموختن، شخصاً به کتاب رو آورد و هر آنچه را می‌خواند، به خاطر می‌سپرد و چنان به سرعت می‌خواند که گویی کتاب را صفحه‌شماری می‌کند. ادیسون، هنگامی که دوازده ساله بود، هزینة انجام آزمایشهای خود را با روزنامه‌فروشی در قطار، تأمین می‌کرد. بعد، چاپخانة دست دومی خرید و دست به انتشار مجله‌ای هفتگی زد و این، نخستین مجله‌ای است که در قطار، به چاپ می‌رسید. طولی نکشید که وی درآمد نسبتاً خوبی به دست آورد و در پی آن, در واگن باری قطار یک آزمایشگاه دایر کرد.
با آتش‌سوزی در واگن‌باری، ادیسون اخراج شد و وسایل آزمایشگاهی او را نیز از قطار بیرون ریختند. از قضا، چندی بعد، باز ادیسون در یک سانحة قطار در سال 1862، به هنگام نجات جان یک کودک، به ‌سختی آسیب دید و گرچه از این حادثه، جان سالم به در برد, ولی متأسفانه برای همیشه از حس شنوایی محروم گردید. ادیسون، پس از این حادثه، هرگز به مشکل ناشنوایی فکر نکرد و با تلاشی بیشتر و دور از هیاهو، دست به اختراعات و ابداعات بسیار زد. او در سال 1868 نخستین اختراع خود را که وسیله‌ای برای ثبت و شمارش آرا به طریق مکانیکی بود، به ثبت رساند. وی هنگامی که 23 ساله بود، موسسة مهندسان مشاور را تأسیس کرد و از آن پس، تا شش سال در نیویورک، اقامت گزید. او با وجود تمام مشکلات ناشی از ناشنوایی، روزانه در حدود بیست ساعت، کار می‌کرد و در این مدت به ثبت اختراعاتی توفیق یافت و شماری دستیار ورزیده و ماهر، تربیت کرد. وی در این مدت، فراغتی هم یافت تا شریکی برای زندگی خویش پیدا کند و ازدواج نماید. در سال 1876، آزمایشگاهی در روستای منلوپارک ، در ایالت نیوجرسی ، دایر کرد و این، نخستین آزمایشگاه تحقیقات صنعتی بود و در واقع، می‌توان آن را کارخانة اختراعات دانست. وی بر این اعتقاد بود که دست کم هر ده روز یک اختراع جدید عرضه کند، و به این توفیق، دست یافت؛ زیرا تا پیش از مرگ، یکهزار و یکصد اختراع خود را به ثبت رسانده بود و این، رقمی است که هیچ مخترع دیگری بدان دست نیافته است. او تنها در مدت چهار سال، سیصد اختراع به ثبت رساند؛ یعنی هر پنج روز یک اختراع. به همین مناسبت، او را «ساحر منلوپارک» می‌خواندند. او موفق شد ماشینی اختراع کند که می‌توانست حرف بزند و بدین وسیله، به جهانیان نشان داد که وی به هر اختراعی قادر است. در سال 1878 در 31 سالگی اعلام کرد می‌خواهد موضوع تأمین روشنایی از نیروی برق را بررسی کند. از سالهای قبل، مخترعانی چون نرنست و سوان، درصدد انجام چنین کاری بودند؛ اما هیچ یک موفق به اختراع وسیله‌ای عملی نشده بودند که به کمک آن بتوان برق را نه برای کارهای آزمایشگاهی، بلکه برای تأمین روشنایی محیط، به صورتی عملی و ارزان، مورد استفاده قرار داد. ادیسون، سرانجام، پس از یک سال تلاش و مطالعه و پس از صدها آزمایش، آنچه را در طلبش بود به دست آورد. وی در 21 اکتبر 1879، موفق به تهیة لامپی شد که چهار ساعت متوالی کار کرد و بدین ترتیب، ثابت کرد که او را می‌توان پس از ارشمیدس، بزرگ‌ترین مخترع جهان به شمار آورد. ساخت لامپ، بزرگ‌ترین اختراع ادیسون به شمار می‌رود و همین ابداع بود که او را به اوج شهرت رسانید. گرچه وی در مدتی متجاوز از نیم قرن دیگر با نهایت توان و فعالیت، مشغول کار بود و موفق به اختراعاتی چون دستگاه فونوگراف، ماشین سخنگو، سینماتوگراف و.... گردید؛ ولی هیچ یک از اختراعات دیگر او تا این اندازه مهم و جالب و هیجان‌انگیز نبود. ادیسون، در سالهای 1881 و 1882 نخستین مرکز تولید و توزیع برق را برای روشنایی تأسیس کرد. شاید بتوان گفت که او عمق فکری و علمی نیوتن یا مکسول را نداشته است؛ لیکن از نظر مهارت و هوش اختراعی، مسلماً بر آنها پیشی دارد و به همین دلیل، وی در این زمینه تا کنون همتایی نداشته است. ادیسون، هیچ‌گاه دست از تلاش بر نمی‌داشت، به هر طرحی فکر می‌کرد و با محاسبة تمام جوانب، آن را به انجام می‌رسانید و توفیق او صرفاً مرهون تلاش و کوشش و همت اوست. گرچه او به معنای مصطلح علمی جهان، مردی دانشمند نبود؛ اما آنچه مسلم است، وی بیش از هر فرد دیگری فرآورده‌های علمی حاصل ترقیات علمی را در دسترس مردم قرار داده است. او مرز میان علم و اختراع را از میان برداشت و این دو را با هم قرین ساخت و بدین ترتیب، راه شرکت همگان را در پیشرفت علوم و بهره‌برداری از آن، آماده ساخت.
توماس آلوا ادیسون، این نابغة ناشنوا و پدر اختراعات، در هجدهم اکتبر 1931، در وست آرینج ایالت نیوجرسی پس از 84 سال تلاش بی‌وقفه و خدمت به مردم، دیده از جهان فرو بست.
مآخذ:
خلاصة زندگینامة علمی دانشوران، ص 58؛ دایرة‌المعارف دانشمندان علم و صنعت، ص 1120-1127؛ دایرة‌المعارف دانش بشر، ج 1، ص 110.
محمد نوری  
تاریخ ثبت در بانک 17 اردیبهشت 1399