کد jr-23629  
عنوان اول تنفس  
عنوان دوم Respiration  
عنوان مجموعه دانشنامه دانش‌گستر، ج6  
نوع کاغذی  
شماره صفحه (از) 199  
شماره صفحه (تا) 201  
زبان فارسی  
متن بسیاری از عملکردهای اعضاء بدن نیاز به اکسیژن دارد و دیر رسیدن اکسیژن یا بد رسیدن اکسیژن موجب معلولیت‌های فراوان شده است. بسیاری از معلولان دارای معلولیت مغزی یا CP به هنگام تولد، تنفس نداشته و اکسیژن به اندام‌ها نرسیده و موجب فلج مغزی شده است.
با تنفس مولکول‌های غذا، هیدرات کربن، مخصوصاً گلوکز، برای آزاد کردن انرژی می‌شکنند.
موجودات زنده دو نوع تنفس سلولی دارند. هوازی و بی‌هوازی. یاخته‌های همه موجودات زنده مدام نیاز به تأمین انرژی دارند. در بیشتر گیاهان و جانوران، انرژی از طریق تنفس هوازی به دست می‌آید. تنفس هوازی فرآیند پیچیده‌ای از واکنش‌های شیمیایی است که در آن، از اکسیژن برای شکستن گلوکز و تولید دی‌اکسید کربن و آب استفاده می‌شود و انرژی به شکل مولکول‌های حامل انرژی، ای‌تی‌پی، آزاد می‌شود. تنفس سلولی بعضی اوقات بدون اکسیژن صورت می‌گیرد که به تنفس بی‌هوازی معروف است. در این حالت، گلوکز به صورت ناقص شکسته می‌شود و محصولات نهایی نیز انرژی و اسیدلاکتیک، یا انرژی و اتانول و دی‌اکسیدکربن‌اند. فرآیند اخیر را تخمیر می‌نامند.
اختلالات عملکرد مطلوب دستگاه تنفسی وابسته به دو عامل است: تأمین کافی مواد اصلی (اکسیژن و گلوکز)، و فعالیت موثر همه اندام‌ها، بافت‌ها، و فرآیندهای سوخت و ساز درگیر در آنها. تغییر یا اختلال در هر یک از این عوامل بر کل فرآیند، و در نتیجه بر سلامتی بدن اثر می‌گذارد. اختلال ممکن است بر اثر تغییر در میزان جذب اکسیژن یا قند، و فساد یا خرابی اندام‌ها و بافت‌های بدن بر اثر تصادف، پیری یا بیماری رخ دهد.

مأخذ
دانشنامه دانش‌گستر، ج6، ص 199-201.
 
تاریخ ثبت در بانک 5 اسفند 1397