کد jr-23610  
عنوان اول تصلب شرایین  
عنوان دوم Atherosclerosis  
عنوان مجموعه دانشنامه دانش‌گستر، ج6  
نوع کاغذی  
شماره صفحه (از) 67  
شماره صفحه (تا) 68  
زبان فارسی  
متن ضخیم و سخت شدن دیواره سرخرگ‌ها و از دست دادن کشسانی آنها که غالباً همراه با تجمع ذرات چربی (کلسترول) در جدار آنهاست را تصلب شرایین یا گرفتگی رگ‌ها می‌نامند. در ابتدا آسیب دیواره سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود که منجر به رسوب ذرات کلسترول با چگالی پایین در دیواره رگ‌ها می‌شود. این پدیده تولید پرفشاری خون می‌کند و آن نیز متقابلاً رسوب کلسترول و کلسیم را در دیواره رگ‌ها تسهیل می‌نماید. مواد چربی موجب جمع شدن کلسیم می‌شوند و پلاک‌های سختی تولید می‌کنند که سفت شدن رگ‌ها را به دنبال دارد. هر چه رگ‌ها سخت‌تر و تنگ‌تر می‌شوند، خون‌رسانی به قسمت درگیر کمتر می‌شود. تنگی گرفتگی اگر در رگ‌های کرونر رخ دهد به قلب آسیب می‌رساند. تصلب رگ‌ها در ناحیه مغز موجب آلزایمر و پیشرفت آن می‌شود. اگر رگ‌های پاها درگیر شوند باعث درد در هنگام راه رفتن و پیدایش قانقاریا می‌شود. اگر در رگ‌های کرونر انسداد کامل رخ دهد منجر به حمله قلبی می‌شود و اگر این انسداد در رگ‌های مغزی اتفاق بیفتد باعث سکته مغزی می‌شود. ریسک فاکتورهای تصلب شرایین عبارت‌اند از پرفشاری خون، افزایش چربی خون، استعمال سیگار، دیابت و چاقی. عامل توارث نیز بر آمادگی بدن در فرآوری چربی‌های چگالی پایین که حاوی کلسترول است، می‌افزاید. در حالی که راه پیشگیری یا درمان خاصی برای تصلب شرایین وجود ندارد، به پایین نگه داشتن میزان کلسترول خون در حد طبیعی آن با مراعات جدی رژیم غذایی مبنی بر جایگزینی روغن‌های نباتی با روغن‌های حیوانی و نیز کنترل پرفشاری خون و ترک سیگار توصیه می‌شود. ورزش نیز تا زمانی که قدرت جذب داخل سلول‌ها کاهش نیافته می‌تواند موجب مصرف شدن چربی‌های اضافه شود. هر چند رابطه بین میزان کلسترول خون و تصلب شرایین به طور کامل تبیین نشده است، مصرف چربی (با چگالی پایین) از اولین نشانه‌های ابتلا به تصلب شرایین تلقی می‌شود. درمان دارویی مشتمل است بر مصرف بتابلاکرها (که پرفشاری خون را کنترل می‌کنند) و نیز داروهایی که موجب کاهش کلسترول خون می‌شوند.
به هر حال در صورت عدم درمان به هنگام گرفتگی رگ‌ها، ایست قلبی یا مغزی را به همراه خواهد داشت و در ادامه انواع معلولیت‌ها گریبان‌گیر انسان می‌گردد.

مأخذ
دانشنامه دانش‌گستر، ج6، ص 67-68.
 
تاریخ ثبت در بانک 5 اسفند 1397