کد jr-23475  
عنوان اول برگزاری تئاتر برای جمع‌آوری اعانه  
نویسنده مسعود کوهستانی‌نژاد  
عنوان مجموعه گزیده اسناد نمایش در ایران  
نوع کاغذی  
ناشر سازمان اسناد ملی ایران  
محل چاپ مجموعه تهران  
سال چاپ 1381شمسی  
زبان فارسی  
متن برگزاری تئاتر برای جمع‌آوری اعانه
امروز حرص و میل و اقدام و اهتمام ملل متمدنه اجنبیه به ترقی علوم و معارف و تربیت ابناء ملت خویش به درجه‌ای است که از بذل موجود و مجهور هیچ دریغ ندارند و به محض اینکه اعلان اعانت برای مدرسه و مکتبی و یا مریض‌خانه‌ای شد فوراً مردم مملکت از شریف و وضیع و توانگر و درویش بی‌اختیار از مالیه خویش چندان که می‌توانند اعانت و همراهی می‌کنند و حتی برای ترغیب و تشویق مردم به ادای تن‌خواه و محض فراهم نمودن یک مبلغی کثیر وجه اعانه در زمانی قلیل، انعقاد مجلس تیاتر، یعنی تماشاخانه، می‌نمایند و منافع آن را که در یک شب مبلغی خطیر می‌شود به مصرف مدارس و مکاتب و تربیت ابناء بی‌بضاعت ملت می‌رسانند یک دو سال قبل گزارشی برای تحصیل وجه اعانت از فرنگ نوشته بودند که دختری در کمال جوانی و جمال در کوچه و بازار مشغول طلب و تحصیل وجه اعانت برای مدرسه‌ای بود. شخصی متمولی به او برخورد. جمال دل‌آرای دختر عنان شکیبش از دست برد. نخست یک مبلغی به رسم اعانه به او و بعد از آن دختر به شرط ادای یک مبلغی دیگر، طلب بوسه‌ای کرد. دختر بی‌مضایقه در وسط معبر بوسه‌ای به او داد و بهای بوسه را گرفته و بر روی وجه اعانه نهاد و به زعم خود این کار را هم در راه خدمت ملت و وطن متضمن ثوابی پنداشت.
باری نظایر این نادره بر کنار، اما انعقاد تیاتر در خارجه برای اعانه مدارس ملیّه کاری شایع و مقصود این است که برای ترقی و تربیت ملت و ترویج علوم و فنون به انواع وسایل متوسل می‌شوند. در مملکت ما هم بعضی از ملل اجنبیه که رعیت و تبعه دولت عاید هستند، امروز برای تحصیل علوم و فنون و جلب وسایل ترقی و تربیت الحق خوب بیدار شده و به کار پرداخته و در این باب تأسی به ملل خارجه و هم کیشان خویش کرده و از خارج و داخل اگر چه به فواید و مداخل تیاتر باشد وجه اعانه به مدارس و مکاتب خود می‌رسانند و خوب پا به راه دانش و تربیت گذاشته و در کار پیش رفته‌اند.
مقصود از این مقدمه فقط بیان کمال میل و شوق ملل اجنبیه به علم و دانش و تربیت ابناء ملت خویش است که تا این درجه در این راه ساعی هستند تا نتایج منظوره را حاصل نمایند و ضمناً خواستم اهالی مملکت خود را ملتفت و متنبه ساخته قدری تحریض به معاونت در کار ترویج علوم و معارف و تربیت ابناء وطن نماییم که بی‌شبهه سرآمد حسنات و ثوبات است. حال چه ضرر دارد اهالی مملکت ما هم بدون این واسطه و وسیله لهو و لغو، به قدر قدرت و استطاعت از مالیه خویش در راه مدارس و مکاتب ملیه خودشان بذل و اتفاق نمایند و منتظر اجر منفقین فی سبیل الله باشند (جریده خلاصة الحوادث، نمره50، 24 شعبان 1316قمری، ص1؛ همان، ص 99-100).
منبع: گزیده اسناد نمایش در ایران، مسعود کوهستانی‌نژاد، تهران، سازمان اسناد ملی ایران، 1381
 
تاریخ ثبت در بانک 8 بهمن 1397