کد jr-23418  
عنوان اول موسسه ملی نابینایان کانادا  
عنوان دوم Canadian National Institute For Blind  
نویسنده عذرا عذرا دبیری اصفهانی  
نویسنده طیبه زندی‌پور  
عنوان مجموعه آموزش و پرورش دانش‌آموزان استثنایی  
نوع کاغذی  
ناشر آییژ  
محل چاپ مجموعه تهران  
سال چاپ 1385شمسی  
شماره صفحه (از) 121  
شماره صفحه (تا) 127  
زبان فارسی  
متن مهمترین و اصلی‌ترین گروهی که در کانادا حامی نابینایان و افراد مبتلا به انواع آسیب‌های بینایی به شمار می‌رود، موسسه ملی نابینایان کانادا است که از سال 1918م ارائه خدمات خود را به نابینایان آغاز کرد. کلنل ادوین بیکر (Colonel Edwin Baker)، دکتر شرمن سویفت (Sherman Swift) و پنج تن دیگر، این موسسه را تأسیس کردند. در همین ایام، کتابخانه‌ای (Canadian Free Library) برای ارائه خدمات کتابخانه‌ای و انتشاراتی به این نهاد پیوست. هدف از برپایی این موسسه، در حقیقت پاسخگویی به نیازهای نابینایان جنگ جهانی اول بود.
در ده‌های 1950 و 1960، با پیشرفت‌های تکنولوژیکی، این نهاد دست به تأسیس مرکزی به منظور مشاوره و راهنمایی حرفه‌ای زد. این مرکز، برنامه‌های زنده‌ای برای برنامه‌ریزی حرفه‌ای و آموزش‌های شغلی ارائه نمودند. در حال حاضر، این مرکز، دارای 9 دفتر یا مرکز استانی است که خدماتی در زمینه آموزش‌های اجتماعی، کاریابی و زندگی مستقل بدون نیاز به یاری دیگران ارائه می‌دهند. این مراکز خدمات مختلفی را در سراسر کانادا به نابینایان، کم‌بینایان، والدین، مربیان، متخصصان رشته آموزش نابینایان و کم‌بینایان، پژوهشگران و دیگر افراد علاقه‌مند به مسائل نابینایان و کم‌بینایان، ارائه می‌نمایند. این خدمات عبارتند از:
ـ مشاوره و راهنمایی مراجعه‌کنندگان به مراکز ذیربط؛
ـ توان‌بخشی شغلی؛
ـ آموزش مهارت‌های جابه‌جایی و جهت‌یابی؛
ـ توان‌بخشی دیداری برای افزایش میزان دید کم‌بینایان؛
مشاوره‌های شغلی؛
ـ کمک‌های تکنیکی؛
ـ خدمات کتابخانه‌ای.
اکنون هر یک از این بخش‌ها را به اجمال توضیح می‌دهیم.

مشاوره و ارجاع: مشکلات جسمانی در ارتباط با نابینایی و ناشنوایی، کاملاً آشکار و مشخص است، اما تنگنای بزرگتر مسائل روانی، سازگاری فرد با محیط و پذیرش معلولیت است که معلول را نیازمند به آموزش‌های لازم در این زمینه می‌سازد.
خدمات مشاوره‌ای و ارجاع، یکی از خدماتی است که این مرکز به معلولان و خانواده‌های آنان ارائه می‌نماید. در این زمینه مشاوران کار آزموده این مرکز، آموزش‌های لازم را از طریق مشاوره‌های خصوصی و کلاس‌های گروهی به آنان و خانواده ایشان ارائه می‌دهند. از طریق این آموزش‌ها، معلول و اطرافیان او بهتر خواهند توانست با مسائل عاطفی و روانی از دست دادن بینایی، خود را سازگار نمایند.
خدمات مشاوره‌ای و ارجاعی عبارتند از مشاوره‌های خصوصی با معلولان، مشاوره با خانواده آنان؛ جلب حمایت‌های گروهی سایر نابینایان از فرد نابینایی که تازه به مرکز مراجعه کرده است؛ ارجاع فرد نابینا به نهادها و سازمان‌های خارج از مرکز و سرانجام، تشویق فرد نابینا به استفاده از سایر خدمات این مرکز.

آموزش توان‌بخشی (Rehabilitation Teaching): این مرکز، جهت آموزش‌های لازم در زمینه فعالیت‌های روزمره زندگی برای افراد نابینا و کم‌بینا، کلاس‌هایی دایر می‌کند. هدف از این آموزش‌ها، ارتقای استقلال فردی نابینایان و کم‌بینایان در انجام وظایف و کارهای روزانه است. این کلاس‌ها و آموزش‌ها که به صورت فردی و گروهی برگزار می‌شود، در زمینه‌های مشروحه زیر، فراگیر نابینا و کم‌بینا را آماده برای رویارویی با زندگی روزمره می‌نماید:
ـ مهارت‌های ارتباطی: آموزش بریل، نوشتن، تایپ کردن، ضبط صدا و...؛
ـ ساماندهی کارهای شخصی: رعایت نظافت، بهداشت، سلامت عمومی، مهارت در لباس پوشیدن و نگهداری از آنها، انجام کارهای بانکی و غیره؛
ـ نگهداری و مراقبت از خانه: آشپزی، نظافت خانه، حراست از خانه و وسایل آن؛
ـ مهارت‌های جهت‌یابی: جابه‌جایی در درون خانه؛
ـ فعالیت‌های تفریحی: آموزش سرگرمی‌های مختلف در داخل خانه.

آموزش جهت‌یابی و جابه‌جایی (Orientation and Mobility Training): هدف اصلی این برنامه، آموزش رفت و آمد مستقل به نابینایان و کم‌بینایان است تا آنان بتوانند پس از گذراندن این دوره، با سلامت کامل از محلی به محل دیگر آمد و شد کنند و اعتماد به نفس و حس استقلال در ایشان تقویت شود. این آموزش‌ها شامل موارد زیر است:
ـ آموزش انفرادی: برای بالا بردن مهارت‌های رفت و آمد مستقل فراگیر از مبدأ به مقصد؛
ـ آموزش تکنیک‌های استفاده از عصای سفید؛
ـ آموزش چگونگی حرکت از مبدأ به مقصد با کمک یک فرد بینا؛
ـ آموزش ترسیم نقشه‌های ذهنی توسط فراگیر و استفاده از سایر حواس برای حرکت از محلی به محل دیگر؛
ـ توان‌بخشی دیداری (Sight Enhancement) جهت افزایش میزان دید کم‌بینایان.
متخصصان بهداشت چشم در این مرکز، به افراد کم‌بینا کمک می‌کنند تا به طور صحیح از باقیمانده دید خود استفاده کنند و در صورت امکان، میزان دید این افراد را افزایش دهند. آموزش استفاده از عدسی‌های بزرگ، یادگیری وزش‌های مناسب چشم از جمله شیوه‌هایی است که این متخصصان از آنها بهره می‌گیرند.

توان‌بخشی شغلی (Career Rehabilitation):یکی دیگر از خدمات موسسه ملی نابینایان کانادا، شناخت مشاغل موردنیاز در بازار اشتغال و آموزش مهارت‌های کاریابی است. در این راستا، مشاوران شغلی به افراد مبتلا به آسیب‌های بینایی کمک می‌کنند تا برنامه‌ای برای دستیابی به کار دلخواه خود در آینده طرح‌ریزی نمایند. سپس، بر اساس پیشه انتخابی، معلومات، مهارت‌ها و توانایی‌های لازم برای احراز این حرفه مشخص می‌شود. مرحله بعد، ارزیابی دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های فرد نابینا یا کم‌بینا در ارتباط با شغل انتخاب شده است. در صورت نبود مهارت و توانایی‌های بسنده برای انجام حرفه مشخص شده، فراگیر نابینا یا کم‌بینا تحت آموزش‌های لازم در این مرکز و یا مراکز ذیربط قرار می‌گیرد.
زمانی که نابینا و کم‌بینا آمادگی خود را برای آغاز کار و یا برگشت به حرفه انتخابی اعلام کرد، این مرکز برنامه تازه دیگری برای کاریابی فرد معلول طراحی می‌کند. در این برنامه، شخص مبتلا به آسیب‌های بینایی باید با چگونگی استفاده از بانک‌های اطلاعات مشاغل آشنا شود، روش نوشتن درخواست کار را فرا گیرد، راه و رسم مصاحبه با کارفرما را تمرین کند و سرانجام، پس از ارسال درخواست کار به کارفرما شیوه‌های پیگیری را یاد بگیرد.
پس از آموزش‌های لازم در زمینه توان‌بخشی شغلی و کاریابی، این مرکز از مراجعه‌کننده خود می‌خواهد تا زمان استخدام قطعی، ارتباط خود را با این مرکز قطع نکند تا مرکز بتواند مشاوره و حمایت‌های لازم را به وی ارائه نماید. با این آموزش‌ها که معمولاً بین 3 تا 6 ماه به درازا می‌کشد، مراجعه کننده به این مرکز می‌تواند به آسانی به بازار کار انتقال یابد.
این کانون، با بسیاری از سازمان‌های دولتی و خصوصی در ارتباط است. این ارتباط تنگاتنگ، سبب می‌شود بسیاری از کارفرمایان به مراجعه‌کنندگان که نابینایان و کم‌بینایان هستند، اعتماد نمایند و آنان را استخدام کنند. یادآور می‌شود که این مرکز مانند سایر مراکز کاریابی در کانادا، مجهز به بانک‌های اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی هستند. این بانک‌ها، اطلاعات لازم درباره مشاغل موردنیاز در بازار کار کانادا، دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های لازم برای احراز این مشاغل، نام، نشانی و تلفن کارفرمایی را که اقدام به استخدام نموده در اختیار مراجعه‌کننده می‌گذارد.

کمک‌های تکنیکی (Technical Aids): در صورت نیاز نابینایان و کم‌بینایان به فراگیری روند کار با ابزار الکترونیکی مانند ضبط صوت، ماشین‌تحریر، کامپیوتر و دیگر نیازمندی‌های تکنیکی، متخصصان مجرب این مرکز، خدمات لازم را به طور رایگان به معلول ارائه می‌نمایند.

خدمات کتابخانه‌ای: کتابخانه موسسه ملی نابینایان کانادا، در سال 1906 برپا شد و امروزه این کتابخانه به صورت دیجیتالی اداره می‌شود. این مرکز، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و خدمت‌رسانان علمی به اشکال مختلف از قبیل کتاب‌های بریل، کتاب‌های گویا، نوارهای صوتی و الکترونیکی و غیره در کانادا است و سالانه 108 میلیون مواد کتابخانه‌ای گوناگون را به درخواست‌کنندگان امانت می‌دهد.

منبع: آموزش و پرورش دانش‌آموزان استثنایی، عذرا دبیری اصفهانی و طیبه زندی‌پور، تهران، آییژ، 1385، ص 121-127.
 
تاریخ ثبت در بانک 2 بهمن 1397