| کد | jr-21475 |
|---|---|
| عنوان اول | کودکان نابینا |
| نویسنده | شیرین تعاونی |
| عنوان مجموعه | استانداردهای ملی خدمات کتابخانه‌ای برای نابینایان |
| نوع | کاغذی |
| محل چاپ مجموعه | تهران |
| سال چاپ | 1379شمسی |
| شماره صفحه (از) | 25 |
| شماره صفحه (تا) | 27 |
| زبان | فارسی |
| متن |
کتابخانه‌ها باید به گونه‌ای سامان‌دهی شود که کودکان بتوانند به راحتی از منابع کتابخانه‌ای استفاده کنند. بنا به آمار سازمان آموزش استثنایی کشور، در ایران در سال 1379 حدود 3600 دانش‌آموز نابینا و کم‌بینا به تحصیل اشتغال دارند. بخشی از این کودکان از بینایی نسبی برخوردارند؛ و بخشی از آنان دچار معلولیت دیگری نیز هستند. بخش اعظم این کودکان را دانش‌آموزان مدارس روزانه تشکیل می‌دهند که در مدارس عمومی منطقه (به صورت تلفیقی) یا در مدارس ویژه کودکان استثنایی تحصیل می‌کنند، و تنها عده معدودی در مدارس ویژه شبانه‌روزی آموزش می‌بینند. بنابراین با توجه به اینکه تعداد زیادی از کودکان نابینا و کم‌بینا در مناطق مختلف شهر زندگی می‌کنند و نیاز آنان به خدمات کتابخانه‌ای مشابه گروه‌های هم سن و سال آنها است، کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های کودکان (به ویژه کتابخانه‌های مدارس و کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) باید تسهیلات ویژه‌ای را برای این گروه پیش‌بینی کنند. ایجاد عادت به مطالعه از طریق آشنا کردن کودکان با کتاب و کتابخانه پیش درآمدی برای استفاده مادام‌العمر از این منابع است. کودکان نابینا و کم‌بینا نیز همچون بزرگسالان نیازها و علائق متفاوتی دارند و دامنه خدمات ارائه شده به آنها نیز باید گسترده، متنوع و در عین حال سازگار با نیازهای فردی آنان باشد. لازم است کتابداران با والدین و آموزگاران در تماس باشند تا بتوانند خدمات موثرتری به این کودکان ارائه کنند. حدود 60 درصد از کودکان نارسابین که در مدارس عمومی به صورت تلفیقی تحصیل می‌کنند می‌توانند حروف چاپی استاندارد را بخوانند؛ 17 درصد تنها می‌توانند حروف چاپی درشت را بخوانند؛ 30 درصد از کودکانی که در مدارس کودکان استثنایی تحصیل می‌کنند نیز می‌توانند خط بریل را بخوانند. 70 درصد از مجموع کودکان نابینا و کم‌بینا به نوار قصه و کتاب‌های گویا گوش می‌دهند. کتاب‌های چاپ درشت و نوارهای قصه به صورت گسترده و تجاری تولید می‌شود و بعضی از نوارهای قصه با متون چاپی همراه است. البته این عناوین تنها بخش کوچکی از مجموع آثار چاپ شده را تشکیل می‌دهد، اما کودکان باید به تمامی این آثار دسترسی داشته باشند. توصیه می‌شود همه سازمان‌هایی که دست‌اندرکار کتاب و ادبیات کودکان هستند در زمینه تولید گسترده این منابع و همچنین ارتقای خدمات کتابخانه‌ای به کودکان نابینا با یکدیگر همکاری نزدیک داشته باشند. بخشی از منابع موجود در کتابخانه‌های کودکان برای گروهی از کودکان کم‌بینا قابل استفاده خواهد بود. اندازه حروف چاپی، و نیز ضخامت و تراکم حروف در هر صفحه، رنگ‌آمیزی زمینه و وضوح تصاویر از جمله معیارهایی است که در روند انتخاب مواد و منابع مناسب برای این دسته از کودکان باید رعایت شود. این کتاب‌ها را می‌توان به جای نگهداری در محل جداگانه، با الصاق نشانه و علامت مخصوص در مجموعه اصلی جا داد. از جمله منابع ویژه کودکان می‌توان به مواد لمسی اشاره کرد. این منابع امکانات ویژه‌ای را برای آموزش به کودکان نابینا، به ویژه کودکان زیر 6 سال، و آشنا ساختن آنان با کتاب و کتابخانه فراهم می‌کند. لازم است به تولید و اشاعه این منابع در کتابخانه‌های کودکان و مراکز پیش‌دبستانی توجه شود. یار ابزارهای مطالعه و تجهیزاتی مانند تلویزیون مداربسته و پویشگر مورد نیاز کودکانی خواهد بود که تکلیف‌های درسی خود را انجام می‌دهند و چه بسا این کودکان برای پیدا کردن محل منابع در کتابخانه به کمک مضاعف کتابداران نیاز پیدا کنند. در جلسات قصه‌خوانی نیز نباید از کودکان نابینا و کم‌بینا غافل شد. کتابداران باید با شیوه‌های ویژه برخورد با این گروه آشنا باشند. منبع: استانداردهای ملی خدمات کتابخانه‌ای برای نابینایان؛ شیرین تعاونی، تهران، 1379، ص 25-27. |
| تاریخ ثبت در بانک | 27 شهریور 1397 |