کد jr-21474  
عنوان اول دانشجویان نابینا  
نویسنده شیرین تعاونی  
عنوان مجموعه استانداردهای ملی خدمات کتابخانه‌ای برای نابینایان  
نوع کاغذی  
محل چاپ مجموعه تهران  
سال چاپ 1379شمسی  
شماره صفحه (از) 23  
شماره صفحه (تا) 25  
زبان فارسی  
متن بخشی از کاربران کتابخانه‌ها دانشجویان هستند؛ لزوماً باید کتابخانه‌ها را بر اساس نیازهای آنان سامان‌دهی کرد.
بر اساس آمار اداره کل دانشجویان داخل، تعداد تقریبی دانشجویان نابینا و کم‌بینا که در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایران در سال 1379 به تحصیل اشتغال دارند حداقل 2000 نفر است. این دانشجویان معمولاً نیاز به دستیابی سریع به منابع دارند تا از همدرسان خود که از بینایی کامل برخوردارند عقب نمانند. منابع مزبور به اشکال گوناگونی مانند کتاب‌های چاپ درشت، گویا، و بریل خواهد بود. دانشجویانی که در شرف انتخاب دروس جدید هستند باید پیشاپیش بدانند که کدام یک از متون درسی اصلی را می‌توان در قالب‌های جایگزین (بریل، گویا، چاپ‌های درشت) تهیه کرد و متونی را که به این اشکال وجود ندارد در کجا می‌توان برگردان و تبدیل نمود. علاوه بر این لازم است متون درسی تکمیلی، مطالعات زمینه‌ای، جزوات استاد و مواد مرجع در اسرع وقت برگردان یا درشت‌نمایی شوند. دسترسی به فهرستگان‌ها و فهرست‌های کتابخانه‌ای در این‌گونه موارد ضروری است. دسترسی به خدمات کتابخانه‌های گویا و بریل موجود، استفاده از خدماتِ تبدیل و برگردان متون، دسترسی به وسایلی مانند پویشگر متصل به کامپیوتر، دستگاه فتوکپی مجهز با امکانات بزرگنمایی و تلویزیون مداربسته نیز از جمله امکانات موردنیاز این گروه است.
لازم است به دانشجویان نابینا و کم‌بینا آموزش انفرادی داده شود تا شیوه استفاده از کتابخانه و منابع و تجهیزات آن را فراگیرند. کتابداران باید از همان آغاز آمادگی لازم را برای ارائه خدمات اطلاع‌رسانی در سطح بالا داشته باشند. برنامه‌ریزان درسی و کتابداران موسسات آموزش عالی باید با تک تک دانشجویان نابینا و کم‌بینا در تماس باشند، درباره نیازهای ایشان بحث و تبادل نظر کنند و مسئولیت فراهم‌آوری مواد مناسب را در زمان مناسب برای آنان بر عهده بگیرند. با آنکه دانشجویان بخش عمده نیازهای مطالعاتی و تحقیقاتی خود را از طریق کتابخانه سازمان آموزشی خود مرتفع می‌کنند، معمولاً از خدمات کتابخانه‌های عمومی هم برای دسترسی به مواد اطلاعاتی گوناگون استفاده می‌نمایند.
اطلاعات الکترونیکی که در کامپیوتر ذخیره می‌شود برای آموزش و پژوهش بسیار ارزشمند است. بهره‌گیری از تکنولوژی کامپیوتری و قابلیت‌های آن برای تبدیل متون به صدای مصنوعی، بریل و حروف درشت تلویحاً به این معنی است که دانشجویان نابینا یا کم‌بینایی که دارای سواد کامپیوتری هستند و در خانه و کتابخانه به کامپیوتر دسترسی دارند، از امکان دستیابی بالقوّه به متون الکترونیکی برخوردار خواهند بود. اما در عمل، در عین اینکه دانشجویان نارسا بین از طیف وسیع و متنوعی از ابزارها و قالب‌های مختلف استفاده می‌کنند، چه بسا ناچار خواهند شد گهگاه به خدمات روخوانی انفرادی هم متوسل شوند. لذا کتابداران باید امکان دسترسی به این خدمات را نیز برای آنان فراهم کنند.

منبع:
استانداردهای ملی خدمات کتابخانه‌ای برای نابینایان، شیرین تعاونی، تهران، 1379، ص 23-25.
 
تاریخ ثبت در بانک 27 شهریور 1397