| چکیده |
امروزه جنبه های اجتماعی ناتوانی مورد توجه قرار گرفته است. به گونه ای که کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل متحد، ناتوانی را به عنوان یک مسأله حقوق بشر به رسمیت شناخته و بر حذف موانع پیش روی افراد ناتوان، که سبب شده از شرکت در اجتماع و فعالیت در آن محروم باشند تأکید می کند. پرداختن به سفر و گردشگری نیز از جمله فعالیت هایی است که افراد ناتوان قادر به مشارکت در آن نیستند. گردشگری در دسترس رویکردی است که به دنبال از بین بردن موانع پیش روی افرادی از جمله ناتوانان جسمی، سالمندان، زنان باردار و افرادی با نیازهای ویژه است. هدف این رویکرد، ارائه خدمات و تسهیلات ویژه برای توانمند ساختن افراد بر اساس اصول عدالت، حفظ استقلال و کرامت است. گردشگری در دسترس علاوه بر جنبه های اجتماعی از لحاظ اقتصادی نیز به صنعت خدمت می رساند و سبب کسب مزیت رقابتی مقصد می شود. پژوهش حاضر به دنبال رفع موانع پیش روی افراد نابینا و کاربر ویلچر در بازدید از موزه‌ها به عنوان جاذبه های گردشگری است. چرا که این افراد نسبت به سایر ناتوانان نیازمند تسهیلات ویژه‌ای هستند. هدف پژوهش حاضر در مرحله اول معرفی استانداردهای لازم به منظور در دسترس ساختن موزه ها می باشد. در مرحله بعد استانداردهای معرفی شده در موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز مورد مشاهده و بررسی قرار گرفت و تسهیلات و مشکلات موجود شناسایی شدند. هم زمان با طراحی پرسشنامه و تکمیل آن توسط کاربران ویلچر و افراد نابینایی که تجربه بازدید از موزه را داشتند، مشکلات پیش رو و تسهیلات مورد نیاز از دیدگاه آن ها نیز مورد بررسی قرار گرفت.به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از روش تجزیه و تحلیل توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. سوالات باز با روش کد گذاری باز و محوری و سوالات بسته به روش توصیفی تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد که به دلیل عدم توسعه گردشگری در دسترس، این رویکرد در موزه نیز مدنظر قرار نگرفته است. مسیرهای عبور برای کاربران ویلچر مناسب است اما آن ها به اقلام و برچسب هایی که در ارتفاع بالا نصب شده اند دسترسی نداشته و همچنین طبقه دوم موزه به دلیل عدم نصب آسانسور کاملاً غیر قابل دسترس است و باید تسهیلاتی جهت رفع موانع یاد شده فراهم گردد. افراد نابینا قادر به درک هیچکدام از اقلام به نمایش درآمده در موزه نیستند و به دلیل عدم تشخیص مسیر در فضا سرگردان می شوند و با موانع برخورد می کنند. برای در دسترس ساختن موزه باید تسهیلاتی ازجمله فایل های صوتی، خط بریل، اقلام و ماکت های لمسی ارائه شود. همچنین مسیری عاری از موانع یا با علائم قابل تشخیص طراحی شود.
|
